Nəhmətzadə Əli 760A2 – Makroiqtisadiyyat sərbəst iş 1.İqtisadi tsikilliyin ən mühüm vəzifələri
2. Tsiklikliyin səbəbləri və iqtisadi sistemlərin sabit qeyri-müvazinətli vəziyyətini müəyyənləşdirən amillər.
İqtisadi tsikilliyin ən mühüm vəzifələri.
Tsiklik - milli iqtisadiyyatın və dünya təsərrüfatının vahid tam kimi inkişaf forması bütövlükdə iqtisadiyyat miqyasında bir makroiqtisadi müvazinətdən digərinə doğru inkişafdır. Hər 3 vəziyyətin xüsusiyyətini özündə birləşdirən inkişafın xüsusiyyətlərini göstərir.
İqtisadi tsikl – iqtisadi artıma uzunmüddətli meyilli olması şəraitində bir sıra illər ərzində təkrarlanan bir birindən davamlılıq və intensivliyi ilə fərqlənən iqtisadi fəallığın yüksəlməsi və enməsidir.
Marks, tsiklin ardıcıl olaraq, bir birini əvəz eliyən 4 fazasını fərqləndirir:
Böhran
Depressiya
Canlanma
Yüksəliş
Marksınməqsədi o idi ki, kapitalistcəsinə təşkil ounmuş istehsal necə inkişaf eləsə də, o müləq böhrana düşməlidir bir gün. Əgər mütləq böhran olmalıdırsa, bu heçdə tərifə layiq iqtisadiyyat deyil.
Yüksəliş fazasının canlanma fazasından fərqiondan ibarətdir ki, bir ölkənin milli makroiqtisadiyyatı əvvəllər heç vaxt olmayan qədər yüksəlmişdir. Yəni başlıca makroiqtisadi göstəricilər (ÜDM , milli gəlir , milli sərvət və.s) əvvəllər heç vaxt olmayan səviyyəyə çatmışdır.
Böhran fazasıisə odurki, məhsul o qədər çox olacağ və satılmıyacaqki, məhsul istehsalı dayandırılacağ.
Beləliklə, tsiklik inkişaf kapitalist bazar iqtisadiyyatında sinifin fərqləri və ciddi gəlir fərqləri olması kimi adlanır.
İqtisadi tsikllər nəzəriyyəsi iqtisadi artım nəzəriyyəsi ilə birlikdə xalq tesərrüfatının hərəkətini izah edən iqtisadi dinamika nəzəriyyələrinə aiddir . Iqtisadi artım nəzəriyyəsi artımın amillərini və şərtlərini uzunmüddətli meyl kimi tədqiq edirsə , tsikl nəzəriyyəsi iqtisadi fəallığın zamanda artib - azalmasının səbəblərini öyrənir . Iqtisadi tsiklin ümumi qəbul olunmuş nəzəriyyəsi hələ də yaradılmamışdır . Bu gün üçün ən məşhur hesab olunan nəzəriyyələr aşağıdakılardır :