O’zbekistonning Xalqaro xavfsizlik masalalari va teroroizimga qarshi kurashdagi o’rni

Talim olish hquqini amalga oshirish to’g’risidagi talim to’g’risisdagi oqnun
Talim yo’g’risidagi qonun
O’zbekistonning Xalqaro xavfsizlik masalalari va teroroizimga qarshi kurashdagi o’rni
Talim mohiyati
Norma yangi qonunning asosiy farqlari haqida qisqacha ma'lumot berdi.
Qayd etilishicha: birinchidan, ta'lim olish shakllarining tasnifi kengaytirildi:
ishlab chiqarishdan ajralgan (kunduzgi) va ajralmagan holda (sirtqi, kechki, masofaviy);
nazariy - ta'lim tashkiloti negizida, amaliy - ta'lim oluvchining ish joyida birga olib boriladigan dual ta'lim;
oilada ta'lim olish va mustaqil ta'lim olish;
katta yoshdagilarni o‘qitish va ularga ta'lim berish;
jismoniy, aqliy, sensor (sezgi) yoki ruhiy nuqsonlari bo‘lgan bolalar (shaxslar) uchun inklyuziv ta'lim;
eksternat tartibidagi ta'lim - o‘quv dasturlarini mustaqil ravishda o‘zlashtirishni o‘z ichiga olib, uning yakunlari bo‘yicha ta'lim oluvchilardan davlat ta'lim muassasalarida yakuniy va davlat attestatsiyalaridan o‘tish;
mudofaa, xavfsizlik va huquqni muhofaza qilish faoliyati sohasida kadrlar tayyorlash.
ikkinchidan, Vazirlar Mahkamasi, Ta'lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi (Ta'lim inspeksiyasi), Prezident, ijod va ixtisoslashtirilgan maktablarni rivojlantirish agentligi, shuningdek soha vazirliklari va mahalliy davlat hokimiyati organlarining vakolatlari tafsilotlari bilan aniqlashtirildi. uchinchidan, ta'lim jarayonining barcha ishtirokchilarining huquqiy maqomiga ko‘proq e'tibor qaratilgan:
ta'lim tashkilotlari – ularni tashkil etish, qayta tashkil etish va tugatish, ustavga talablar;
pedagogik xodimlar, ta'lim oluvchilar, ularning ota-onalari va boshqa qonuniy vakillari – huquqlar, majburiyatlar va kafolatlar bo‘yicha. Ta'lim-tarbiya jarayoni ishtirokchilarini ijtimoiy himoya qilish chora-tadbirlari belgilangan.
to‘rtinchidan, davlat ta'lim standartlari va talablari, o‘quv jarayoniga o‘quv rejalari va dasturlarini, ta'lim sohasiga eksperimental va innovatsion faoliyat ta'limni joriy etish bilan bog‘liq masalalar tartibga solingan. O‘qishga qabul qilish, jumladan maqsadli qabul qilish mexanizmi bayon etilgan; beshinchidan, davlat tomonidan tartibga solish va nazorat qilish dastaklari reglamentlangan:
a) birinchilarga quyidagilar kiradi:
nodavlat ta'lim tashkilotlarining faoliyatini litsenziyalash – litsenziyalar Ta'lim inspeksiyasi tomonidan cheklanmagan muddatga, har bir ta'lim turi uchun alohida beriladi;
ta'lim tashkilotlarini attestatsiyadan va davlat akkreditatsiyasidan o‘tkazish – Ta'lim inspeksiyasi tomonidan 5 yil muddatga amalga oshiriladi. Bunda nodavlat ta'lim tashkilotlari litsenziya olingan kundan e'tiboran 5 yil davomida akkreditatsiyadan o‘tgan deb hisoblanadi, bu muddat tugagach, ushbu attestatsiya va akkreditatsiyadan o‘tkaziladi. Davlat akkreditatsiyasidan o‘tgan tashkilotlar maxsus reyestrga kiritiladi, bu haqdagi ma'lumotlar Ta'lim inspeksiyasining saytiga joylashtiriladi;
xorijiy davlatda 1992 yil 1 yanvardan keyin olingan ta'lim to‘g‘risidagi hujjat tan olish, shuningdek ta'lim sohasidagi rasmiy hujjatlarga apostil qo‘yish. Tan olish va apostil qo‘yish ham Ta'lim inspeksiyasi vakolatiga kiradi;
b) Ta'lim inspeksiyasi quyidagilarga haqli:
nodavlat ta'lim tashkilotlarida ta'lim-tarbiya jarayonining sifatini nazorat qilish va monitoringini amalga oshirish – biznes-ombudsmanni xabardor qilgan holda;
ta'lim tashkilotlari tomonidan berilayotgan ta'limning mazmuni va sifati ta'lim to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga nomuvofiqligini aniqlagan hollarda – ularni bartaraf etish yuzasidan ularga taqdimnomalar kiritish. Taqdimnoma bajarilmagan taqdirda - ta'lim tashkilotining davlat akkreditatsiyasi to‘g‘risidagi sertifikatini bekor qilish.
Qonun 24.09.2020 yildan kuchga kirdi.
Shu munosabat bilan ishchi guruh Qonunchilik palatasiga fuqarolardan va ta’lim muassasalari vakillaridan kelib tushgan takliflarni o‘rgangan. Ishchi guruh a’zolari ularni tahlil qilib, umumlashtirmoqda. Shu asnoda qonun loyihasiga tegishli o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilmoqda. Havolaki normalar chiqarib tashlanmoqda.
Qonun loyihasida ta’lim xizmatlarining kunduzgi, kechki, sirtqi, masofaviy, davlat va nodavlat ta’lim muassasalarida dual ta’lim olishning yanada kengroq ko‘lamini taqdim etish ko‘zda tutilgan.
Qonunchilik palatasi deputati, Fan, ta’lim, madaniyat va sport masalalari qo‘mitasi a’zosi Odinaxon Jamoliddinovaning fikricha, qonun loyihasining yangi tahriri bilan ta’lim oluvchilarni va pedagog kadrlarni ta’lim faoliyati bilan bog‘liq bo‘lmagan boshqa ishlarga jalb etish taqiqlanadi.
Shuningdek, qayd etilishicha, ta’lim sohasidagi davlat boshqaruv organlarining vakolatlari va ta’lim muassasalarining faoliyati erkinligi kengaytirilmoqda. Undan tashqari, qonun loyihasi ushbu sohada davlat boshqaruvi organlari vakolatlarini kengaytirishga hamda ta’lim muassasalari faoliyatida mustaqillikni oshirishga xizmat qiladi.