Oziq-ovqat tarkibidagi E200-sorbin kislotaning xususiyatlari, tasiri va ishlab chiqarishi

Oziq-ovqat tarkibidagi E200-sorbin kislotaning xususiyatlari, tasiri va ishlab chiqarishi.
¹.Rahimova Hilolaxon Rustamjonovna,
Farg‘ona jamoat salomatligi tibbiyot instituti,
“Tibbiy va biologik kimyo” kafedrasi assistenti,
Email: [e-mail]
².Axmadshoyev Rizvon Ruzmatjonvich,
“Stomatologiya” yo‘nalishi 2-bosqish talabasi.
Annotatsiya.Ushbu tezis asosida hozirgi kunda oziq-ovqat tarkibini asosini tashkil etuvchi qo‘shimcha konservalardan biri bo‘lgan, E200 ya’ne sorbin kislota xususiyati, tasiri va ishlab chiqarish haqida turli ma’lumotlar bayon etilgan.
Kalit so‘zlar. E200, mikrobitsid, organoleptik, saqlash muddati, konservalash, toksin, doimiy va og'ir allergik reaktsiyalar, B12 vitamin.
Dolzarbligi. Hozirgi kunda istemol qilinadigan har bir oziq-ovqat tarkibida turli kimyoviy qushimchalar qushish orqali ishlab chiqilmoqda. Ayni shu moddalardan ko'p ishlatiladigan E200-sorbin kislota xarakteristikasini ko'rsatish, odam organizmdagi me'yoriy miqdorlari, tasirlari, uning natijasida kelib chiqadigan turli potologik holatlardan saqlanish maqsadida vayo qilinmoqda.
Свойства, действие и производство Е200-сорбиновой кислоты в пищевых продуктах.
¹Рахимова Хилолахон Рустамжоновна,
Ферганский медицинский институт общественного здравоохранения,
Ассистент кафедры «Медицинская и биологическая химия»
Email: [e-mail]
²Ахмадшоев Ризвон Рузматжонвич,
направления «Стоматология» студент 2-курса.
Аннотация:На основе этого тезиса представлены различные сведения о свойствах, эффектах и ​​производстве Е200, то есть сорбиновой кислоты, которая в настоящее время является одним из дополнительных консервантов, составляющих основу пищевой композиции.
Ключевые слова. Е200, микробицид, органолептика, срок годности, консервация, токсин, стойкие и тяжелые аллергические реакции, витамин В12.

Sorbin kislotasi e200 quyidagi xususiyatlarga ega:

• 
  mog'or qo'ziqorinlari, xamirturush, ba'zi turdagi bakteriyalarga tushkunlik ta'siri;
  
• 
  mikrobitsid ta'sirining yo'qligi, bu faqat sof mahsulotlar uchun foydalanishni nazarda tutadi;
  
• 
  oziq-ovqat mahsulotlarining organoleptik xususiyatlariga ta'sir qilmaslik;
  
• 
  mikroorganizmlarning rivojlanishini sekinlashtiradi, bu esa saqlash muddatini oshiradi.
  

Sorbin kislotasidan foydalanish. Sorbin kislotasi oziq-ovqat sanoatida qo'shimcha sifatida ishlatiladi. Non, qandolat, kolbasa, baliq, go'sht, sabzavot konservalari, alkogolli va alkogolsiz ichimliklar, sut mahsulotlari, qahva, sharbatlar kabi oziq-ovqat mahsulotlarida mikroblarga qarshi xususiyatlari tufayli saqlash muddatini ko'paytirishga qaratilgan tabiiy konservant sifatida ishlatilad. Konservant sifatida mog'or, xamirturush va boshqa patogenlarning rivojlanishiga to'sqinlik qiladi. Modda, shuningdek, idishlarni, qadoqlash uchun o'xshash bo'lmagan materiallarni qayta ishlash uchun ishlatiladi. Go'sht mahsulotlarida - botulizm qo'zg'atuvchisi ta'siriga to'sqinlik qiluvchi, ya'ni nitritlar miqdorini kamaytiradigan modda sifatida uchun ham ishlatiladi. Sorbin kislotasi E200 turli xil mevalar, qandolat va tuxum mahsulotlarini, baliq va go'sht mahsulotlarini, salqin ichimliklar, rezavorlar va mevalardan sharbatlarni konservalash uchun keng qo'llaniladi. Ushbu qo'shimchani topish mumkin bo'lgan asosiy mahsulotlar: donador ikra, pishirilgan mahsulotlar, ichimliklar, sharbatlar, kolbasa, shirinliklar, quyultirilgan sut.
Qiyma ishlab chiqarish jarayonida qiyma massasiga konservantning o'ndan bir qismigacha qo'shiladi. Qattiq kolbasa uchun bu miqdor foizning o'ndan to'rt qismigacha. Xom tovuq tana go'shti saqlash muddatini to'rt haftagacha oshirish uchun issiq saqlovchi eritma bilan püskürtülür.
Konservalangan baliq va mahsulotlarda sho'rlangan baliq uchun tuzning butun massasiga to'rt foizgacha sorbin kislotasi e200, konservalangan mahsulotlar uchun esa baliqning o'zi massasiga foizning sakkiz yuzdan bir qismigacha qo'shiladi.
Pishirish uchun xamirni o'n besh yuzdan bir foiz kislotagacha yoğurganda qo'shiladi. Krem va moyning saqlash muddatini oshirish uchun butun kremning massasiga foizning o'ndan ikki qismi qo'shiladi. Yog'larning bakterial parchalanishi, mog'or, sovunlanishdan himoya qilish uchun saqlovchi sorbin kislotasi margaringa qo'shiladi. Soslar, ketchuplar va mayonezlarga 0,08-0,15% qo'shiladi. Ko'pgina tajribalar shuni ko'rsatadiki, sorbin kislotasi E200 tarkibida kanserogenlar mavjud emas. Bu qo'shimchani oziq-ovqatga kiritish uchun asosiy dalil. Mahsulotlardagi moddaning ruxsat etilgan miqdori 0,2% dan oshmaydi. Oziq-ovqat sanoatida u alohida va boshqa konservantlar bilan birgalikda ishlatilishi mumkin.
Sorbin kislotaning organizmga ta'siri. Kimyoviy tarkibi tufayli antibakterial xususiyatlari tufayli sorbin kislotasi inson tanasiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi:

• 
  zararli mikroorganizmlarga qarshi kurashadi, antiseptik rolini o'ynaydi;
  
• 
  tanadan toksinlarni olib tashlashga yordam beradi;
  
• 
  immunitetni oshiradi.
  

Past toksikligiga qaramay, sorbin kislotasi dozaga rioya qilishni talab qiladi. Kundalik nafaqa kattalar massasining kilogrammiga 25 mg dan oshmasligi kerak. Agar yuqori dozalar qabul qilinsa, toshma shaklida tirnash xususiyati va B₁₂ vitaminining parchalanishi mumkin.
Oziq-ovqat va boshqa sohalar uchun E200 konservanti sintetik tarzda ishlab chiqariladi. Keten (rangsiz gaz) kislota katalizatorlari yordamida krotonaldegid bilan birga kondensatsiyalanadi. Bu reaksiya jarayonida 3-gidroksieksenoik kislotaning yarim efiri hosil bo'ladi. Bundan tashqari, bu modda ishqoriy yoki kislotali muhitga joylashtiriladi, u erda isitiladi. Termal ta'sir ostida yakuniy xom ashyoning kristallari hosil bo'ladi. Ammo ular texnikdir, shuning uchun ularni tozalash suyuqliklarda (shu jumladan, suvda) qaynatish yoki vakuumli sublimatsiya orqali amalga oshiriladi. Tozalangan sorbin kislotasi paketlarga qadoqlanadi - uch qatlamli qog'oz qoplarga, ichkaridan polietilen plyonka bilan qoplangan (polietilenning qalinligi 0,8 millimetrdan kam emas). Boshqa qadoqlash variantlari qabul qilinadi - plastik oziq-ovqat idishlari, bochkalar. E200 indeksli oziq-ovqat konservanti turli mamlakatlarda, masalan, Xitoyda, Rossiyada ishlab chiqariladi.
Adabiyotlar:
1. John Mc.Murrey Organic chimestry 2016y. Printed in the United States of America 978-1- 305-63871-6.
2. Бочков А.Ф., Смит В.Н., Кейпл Р. «Органический синтез», «Наука и искусство» пер.с англ М.: «Мир», 2001. -573 с. URL: http://www.mirpubs.dol.ru
3. https://www.eurolab.net/uz/testler/gida-testleri/katki-maddeleri-tayini-sorbik-asit-ve-benzoik-asit-analizi/