Pertek termal sağlik tur. İNŞ. Ve tiC. A.Ş. Pertek termal tesiSİ su analiz raporlarinin tibbi balneolojik değerlendirmesi Prof. Dr. Müfit Zeki Karagülle
Yüklə 26,05 Kb.
|
|
PERTEK TERMAL SAĞLIK TUR. İNŞ. VE TİC. A.Ş.
PERTEK TERMAL TESİSİ SU ANALİZ RAPORLARININ TIBBİ BALNEOLOJİK DEĞERLENDİRMESİ Prof. Dr. Müfit Zeki Karagülle Pertek Termal Tesisi Ana Kuyusu çıkışından ve buradan tesise getirilerek tesiste kullanılan sudan 17.12.2014 tarihinde alınan numunelerin Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü tarafından yapılan analiz raporları sonuçlarına dayanılarak aşağıdaki tıbbi balneolojik değerlendirme yapılmıştır. Balneolojik Kimyasal Sınıflandırma ve Özellikler İncelenen su numunelerinin iletilen fiziko-kimyasal analiz sonuçları değerlendirildiğinde, su sıcaklıklarının kaynakta 36oC tesiste 34oC ölçüldüğü görülmüştür. Bu değerler termal sular için eşik değer olan 20oC’nin üzerindedir ve bu su örneklerinin “termal su” niteliği taşıdığını göstermektedir. Raporlarda verilen değerlerden toplam mineralizasyonlar hesaplandığında, kaynakta 2635mg/L, tesiste 2590mg/L düzeylerinde bulunmuştur. Bu değerler mineralli sular için e3şik değer olan 1g/L’nin üzerinde olduğundan her iki su “minerali su” niteliği taşımaktadır. Kısaca, söz konusu incelenen sular kaplıca tıbbında “termomineral sular” gurubunda yer almaktadır. Bu tür sularda geçerli sınıflandırma olan %20 mval aşan iyonlarına göre ise “kalsiyum ve magnezyum bikarbonatlı termomineral sular” grubuna dâhildir. Şöyle ki, kalsiyum %70mval, magnezyum %23mval düzeylerinde hesaplanmıştır. Diğer taraftan, insan sağlığı üzerine olumlu ve/veya tedavi edici etkileri için belirlenmiş düzeyler açısından fiziko-kimyasal analiz sonuçları değerlendirildiğinde, incelenen iki suda kalsiyum, magnezyum, bikarbonat, florür ve karbondioksit düzeyleri dikkat çekicidir. Şöyle ki, karbondioksit, bikarbonat ve florür değerleri kaplıca tıbbında mineralli su içme kürlerinde geçerli kabul edilen eşik değerlerin üzerindedir. Karbondioksit için eşik değer 1000mg/L’dir ve karbondioksit kaynakta 3069mg/L ve tesiste 2634mg/L ölçülmüştür. Bikarbonat için eşik değer 1300mg/L’dir ve bikarbonat kaynakta 1995mg/L ve tesiste 1954mg/L ölçülmüştür. Florür için söz konusu eşik değer ise 1mg/L’dir. Florür kaynakta 1,94mg/L ve tesiste 1,73mg/L bulunmuştur. Dolayısıyla, her iki örnek de “karbondioksitli, bikarbonatlı ve florürlü özel balneolojik su” karakteri taşımaktadır. Diğer yandan, saptanan kalsiyum değerleri kaynakta 370mg/L, tesiste 371mg/L ile eşik değer olan 500mg/L’ye yakın düzeydedir. Yine, hem kaynak hem de tesis örneklerinde bulunan magnezyum düzeyleri 73mg/L de görece yüksektir. Kaplıca tıbbı ya da termal tıpta özellikle içme kürlerinde kullanımda kalsiyum için geçerli kabul edilen eşik değerin 500mg/L, magnezyum için 150mg/L olduğu göz önüne alınırsa bu sulardaki kalsiyum ve magnezyum düzeylerinin önemi ortaya çıkar. Son olarak, kaynakta 1,16mg/L ve tesiste 1.15mg/L düzeyinde saptanan arsenik düzeyleri de görece yüksek değerler olarak not edilmelidir. Analiz raporunda incelenen su örneklerinin kükürt, iyot, silisyum, brom, bor ve radyoaktivite değerleri yer almamıştır. Bu yüzden bu unsurlar ile ilgili bir balneolojik değerlendirme yapılamamıştır. Her iki su örneğinin 6.09 ve 6.07 ölçülen pH değerleri dikkat çekicidir; hafif asidik karakterdedir. Sonuç olarak, “Pertek Termal Sağlık Tur. İnş. ve Tic. A.Ş. Pertek Termal Tesisi Termomineral Suyu” “kalsiyum ve magnezyum bikarbonatlı termomineral su” karakterindedir ve ayrıca karbondioksitli, bikarbonatlı ve florürlü özel balneolojik su” niteliği taşımaktadır.
İncelenen sularda tarımsal yada organik kirlenme göstergesi kabul edilen nitrit (NO2) ve nitrat (NO3) düzeyleri değerlendirildiğinde, nitrit (NO2) değerleri her iki örnekte 0,005mg/L altında, nitrat (NO3) değerleri ise 0,91mg/L ve birinde 0,42mg/L düzeyinde saptanmıştır. Mineralli sularda bu tür kirlilik göstergesi olarak 0.1mg/L üzerinde nitrit (NO2) ve 50mg/L üzerinde nitrat (NO3) konsantrasyonları alınmakta, bu sınır değerlerin üzerinde saptanan düzeylere izin verilmemektedir. Oysa, incelenen her iki termal mineralli su örneğinde olçülen bu değerler izin verilen bu maksimum limitlerin çok altındadır. Bu nedenle, su örneklerinin tarımsal yada organik kirlilik açısından kusursuz oldukları görülmektedir. Suların bakteriyolojik analizleri elde olmadığından bakteriyolojik özellikleri ile ilgili bir değerlendirme yapılmamıştır.
İncelenen termomineral sular termal tıpta geniş bir kullanım alanı bulabilir ve banyo, içme ve inhalasyon uygulamaları ve bunların kombinasyonu şeklinde bir dizi hastalık ve durumda balneoterapötik kullanım endikasyonları olabilir. Banyo Kürlerinde Kullanım Bu termal mineralli su uygun koşullarda 34-36oC’de izotermal, 36-38oC’de termal, 38-42oC’de hipertermal banyo kürlerinde, 30oC’nin altındaki sıcaklıklarda da hipotermal banyo uygulamaları veya su içi egzersiz uygulamalarında kullanılabilir. Özellikle termomineral nitelikleri ve karbondioksit ve kalsiyum içerikleri nedeniyle aşağıdaki romatizmal hastalıklarında banyolar şeklinde tedavi ve rehabilitasyon amaçlı kullanılabilir;
Belirtilen termomineral özellikleri nedeniyle ayrıca banyo ve su içi egzersiz uygulamalarıyla aşağıdaki nörolojik hastalık ve durumlarda rehabilitasyon amaçlı kullanılabilir;
Aaynı nedenler ve aynı yöntemlerle ortopedik sorunlar ve ameliyatlar veya travmalar ve kırıkların sonrasında rehabilitasyon amaçlı kullanılabilir. Diğer yandan banyo kürleri şeklinde bazı deri hastalıklarında karbondioksit, kalsiyum ve bikarbonat içeriklerine bağlı olarak yararlı etkileri nedeniyle endikasyon kazanabilirler. Özellikle, güneş ışığı ile kombine edilerek balneoterapi-helyoterapi kombinasyonları şeklinde aşağıdaki cilt hastalıklarında kullanılabilirler;
Karbondioksit, kalsiyum ve bikarbonat içeriklerine bağlı olarak kalp ve damar rahatsızlıklarında da özel yararlı ve tedavi edici etkileri beklenir. Doz ve süresi iyi ayarlanmış balneolojik banyo kürleri şeklinde aşağıdaki kardiyo-vasküler hastalıklarda uygulanma endikasyonu kazanır;
İçme Kürlerinde Kullanım Bikarbonat ve karbondioksit içeriklerine bağlı olarak; beklenen spesifik etkileri nedeniyle uygun miktarlarda içildiğinde aşağıdaki durumlarda yararlı ve destekleyici etkileri söz konusu olabilecektir;
Kalsiyum içeriğine bağlı olarak; uygun dozlarda içilmesi halinde günlük kalsiyum gereksiniminin bir kısmı karşılanabilir. Şöyle ki, 1 litre içilmeleri halinde yaşa ve cinsiyete göre günlük 800-1500mg arasında değişen kalsiyum gereksinimin yaklaşık %25-50’si karşılanacaktır. Böylece kalsiyum eksikliğinde oluşan aşağıdaki durumların önlenmesinde yararlı olmaları beklenir;
yeterli kalsiyum desteği sağlayarak etkili olmaları söz konusudur. Magnezyum içeriğine bağlı olarak; mineralli sulardaki magnezyumun diğer besinlere göre daha fazla ve kolay emildiği yönündeki kanıtlar ışığında, aşağıdaki durumlarda yararlı ve destekleyici etkileri söz konusu olabilecektir;
Florür içeriğine bağlı olarak; beklenen spesifik etkileri nedeniyle aşağıdaki durumlarda uygun miktarlarda içildiklerinde yararlı ve sağlığı destekleyici etkileri beklenmelidir;
İçme kürlerinde kullanımda yüksek silisyum, nikel ve bor düzeylerine bağlı etkiler de beklenmelidir. Özellikle silisyumun metabolik etkileri devreye girecektir. Ayrıca borun beyin fonksiyonlarındaki olumlu etkileri de söz konusu olabilecektir. Nikelin içme kürlerindeki etkisi ise henüz bilinmemektedir. Dolayısıyla bu kullanım için ön bilimsel çalışmalara gereksinim vardır. İnhalasyon Uygulamalarında Kullanım Bikarbonat, kalsiyum ve magnezyum içerikleri nedeniyle, ekspektoran, antiallerjik ve spazmolitik etkileri nedeniyle alt solunum sistemini ilgilendiren bazı hastalıklarda, örneğin;
gibi hastalıklarda kullanılabilirler Ayrıca, irrigasyonlar ve lavajlar şeklinde, aşağıdaki üst solunum yolu hastalıklarında, destekleyici kullanımları da olabilir;
Ancak belirtmek gerekir ki, bu tür kullanımların yararlarını ortaya koyup kanıtlamak için bilimsel çalışmalara gereksinim vardır. Koruyucu Kaplıca Kürlerinde Kullanım Sağlıklı kişilerde sağlığı koruma ve güçlendirme amacıyla, aşırı yorgunluk, bitkinlik ve tükenmişlik durumlarında, zinde, yenilenmiş, dinç ve rahatlamış olarak yeniden rutin iş ve günlük yaşantıya geri dönme amaçlı inlenenen bu özel balneolojik suyun kombine kullanımı (banyo, inhalasyon ve içme uygulamaları şeklinde) ve diğer kaplıcalarda uygulanan masaj, egzersiz, hamam, sauna vb diğer ek uygulamalarla birlikte kompleks/kombine termal/kaplıca kürleri şeklinde kullanımı özellikle şu durumlarda değerlendirilebilir;
Sonuç Yorum Günümüz bilimsel tıp (kanıta dayalı tıp) yaklaşımı gereği, incelenen bu özel balneolojik suyun bu değerlendirmede belirtilen yöntemlerle ve belirtilen durumlarda amacına uygun bilimsel kullanımı için, kullanım yöntem ve dozlarının bilimsel çalışmalarla araştırılıp kanıtlanması gerekir. Yine, bu termomineral suyla balneolojik ve kaplıca/termal tedavilerin uygun ve etkin düzenlenmesi ve yürütülebilmesi için tesiste Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Uzmanı Hekimin görev yapması sağlanmalıdır. 
Prof. Dr. Müfit Zeki Karagülle Kaynaklar Karagülle MZ. Kaplıca Tedavisi, Balneoterapi, Hidroterapi. Beyazova M, Gökçe-Kutsal Y (Ed.). Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon. Güneş Kitabevi, Ankara 2000:878-908. Karagülle MZ. Kaplıca tedavisinde termal, mineralli ve termomineral sular. Karagülle MZ (Ed.), Balneoloji ve Kaplıca Tıbbı. Nobel Tıp Kitapevleri, İstanbul 2002:37-51. Karagülle MZ. Balneoterapide Kullanılan Termal ve Mineralli Sular ve Etkileri. Karagülle MZ, Doğan MD (Ed.), Kaplıca Tıbbı ve Türkiye Kaplıca Rehberi. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul 2002:23-29. Karagülle MZ. Karagülle M. Kaplıca Tedavisi ve Şifalı Sular. Karagülle MZ, Karagülle M, Doğan MD (Ed.), Türkiye Termal Spa Sağlık Rehberi. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul 2011:23-27. Karagülle MZ. Balneolojik Kaynaklar. Karagülle M (Ed.), Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji. İstanbul Tıp Fakültesi 185. Yıl Ders Kitapları Serisi. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul 2013:7-12. Yüklə 26,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|