Qolip yordamida usuli. Nazariy qism



Yüklə 1,2 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/2
tarix26.09.2023
ölçüsü1,2 Mb.
#149153
  1   2
1-AMALIY MASHG\'ULOT



1-amaliy mashg’ulot. 
Mavzu: Metall buyumlarni bezashda kandakori (oʻyib, kesib), qolipaki 
(qolip yordamida) usuli

NAZARIY QISM 
XIX asrda ko’plab yog’och o’ymakorligi mahsulotlari yurta ishlab chiqarish 
uchun mo’ljallangan edi. Eshiklar, o’choq qoplamalari, kitob va zargarlik buyumlari 
qutilari, hamda asbob va pichoqlar uchun qutilarga naqsh solingan. Xamir 
yoyiladigan aylana shakldagi ajoyib stolchalar – 
as-takta, 
harbiy qalqonni 
eslatadigan qilib teskari bezakli tomoni bilan devorga osib qo’yilgan. Shuningdek, 
yurtaning mebellari: 
sab-ayak 
(yorma, un va non saqlanadigan podstavka, uning 
tagiga katta idish joylashtirilgan) va 
sandik
(mayda idishlar uchun shkafcha va 
ko’rpalar to’plami uchun podstavka)lar ham o’yma naqshlar bilan bezatilgan. 
Ana’anaviy qoraqalpoq naqshlari zoormorf motivlar - qo’y shoxi 
mo’yiz

buqa va kiyik shoxlari, qushlar, ko’rshapalaklar, toshbaqalar, baliqlar motivlari bilan 
ifodalangan. O’simliklar naqshlarida dasht pechagi, hatto suv o’tlari, shuningdek, 
Xiva naqshlariga o’xshash – gulsapsar va lolalar tasvirlangan. Naqshlar romb, xoch, 
rozetta, spiral shaklida o’yilgan. Buyumlarda ham tasvirlar uchragan: 
sab-ayak
da 
choynak, taroq, bolta tasvirlari; eshiklarda etiklar, baliq ilmog’i, xanjar, zargarlik 
buyumlari tasvirlari tushirilgan. XIX asrning ohirlariga kelib, o’ymakorlik 
naqshlarining o’rnini tasvirlar egalladi. 
Sandiq 
bo’lmalarida suv idishlar va oshxona 
pichoqlari (yomonlikdan saqlash uchun) tasvirlana boshlandi. 
Umuman olganda, yog’ochdan yasalgan uy-ro’zg’or buyumlari va mehnat 
qurollari-beshik, musiqiy asboblar, idish-tovoqlar, ot-arava egari va xomuti, 
aravalar, qayiqlar, paxsa uylar ayvonlari ustunlari va boshqalar o’ymakorlik 
naqshlari bilan bezatilgan. Hozirgi kunda, yog’ochdan qurilishda, yurtalarni, milliy 
musiqa asboblarini, uy-ro’zg’or buyumlarini- sandiqlar, beshiklar, bolalar yurish 
moslamalarini ishlab chiqarishda foydalaniladi. XX asrda yog’och o’ymakorligi 
an’anasi 
yangi 
san’at 
turi-tasviriy 
san’atni 
shakllanishida, 
xususan, 
haykaltaroshlikda katta ta’sir o’tkazdi. 


Yurta
 
Yog’och o’ymakorligi
 
To’qimachilik san’ati
 
Qo’lda to’qish
 
Kashtachilik
 
Ayollar liboslari
 
Erkaklar liboslari
 
Zargarlik
 
Qadimgi poyabzallar
 
Teriga ishlov berish san’ati
 
Musiqiy asboblar
 
Yog'och o'ymakorligi nima bo'ladi. Daraxt o'ymalari: Nargin tarixi va rivojlanishi 
Yog'och o'ymakorligi tarixi insoniyat jamiyatida, oddiy va keng tarqalgan 
materiallar, shuningdek yog'och me'morchuraning paydo bo'lishi kabi asoslanadi. 
Bizning uzoq ajdodlarimiz o'rmon juda qimmatbaho fazilatlarga ega ekanligini 
bilishgan: suv o'tkazmaydigan, issiqlik izolatsiyasi, past zichlik, teksturadagi boylik 
naqshlari. Bundan tashqari, yog'ochni boshqarish va portlash uchun qulay. Shu 
munosabat bilan daraxt kundalik hayotda keng qo'llanilgan - deyarli hamma joyda 
oshxona idishlari va qishloq xo'jaligi asboblariga mudofaa istehkomlari 
qurilishining deyarli hamma joylarida. 
Biror kishining oqilona, \u200b\u200bong va qalbi go'zalga bo'lgan istakni 
keltirib chiqardi. Ushbu istaklar insonlarning ajoyib mahoratiga olib keldi 
tabiiy 
material
 Bu san'at asari. Ularning uylarini va uy-ro'zg'or buyumlarini yaxshi 
ko'rmaydigan odamlar deyarli yo'q. Biroq, har bir mamlakatda o'yilgan ishni 
rivojlantirish tarixi alohida va jamiyatdagi madaniyat, mahorat va dunyoqarash 
darajasi bilan bog'liq. Shunday qilib, har bir mamlakatda yog'och o'ymakorligi o'ziga 
xos xususiyatlari, uslubi va uslublariga ega. 
Eng qadimgi geometrik 
siltash ip
. U nafaqat uy qurilishi idishlari va binolarni 
bezatgan, balki semantik, marosim yukni ham o'rgangan. Bunday ipning barcha 


elementlari elementlar va hodisalarning ramzi o'tkazildi. Ularni uyni bezatadigan 
narsalarga qo'llash, odamlar o'zlarini yovuz kuchlarning ta'siridan himoya qilishdi 
va engil kuchlarni jalb qilishdi: Hayot, unumdorlik va farazlik. Shuningdek, 
daraxtlar, shuningdek, yog'ochdan kesilgan - xudolarning kichik arboblari, ya'ni toza 
o'choq tutqichlari bo'lgan kichik shaxslar. 
But va arteldan 
Shigangir butasi yog'ochdan o'yilgan eng qadimgi topilgan deb hisoblanadi. 
Bu juda katta foydalanilgan yog'ochdan yasalgan haykal, ya'ni Mesolit davriga, ya'ni 
VIII Ming yilniy tomonidan. Mavzuni O'rta Uralsning sharqiy qiyalikida qazish 
paytida Ekaterinburgdan unchalik uzoq bo'lmagan mamlakatimiz hududida topilgan. 
Qizig'i shundaki, idol har tomondan geometrik bezaklar bilan qoplangan va odamga 
o'xshash narsa (LyCyken) kengroq qismida kesilgan. Rasmlarni o'rganib chiqqandan 
so'ng, olimlar samoviy (yuqori) va er osti va er osti dunyosi va o'simliklarning 
dunyosi, ayol va erkaklar dunyosiga xos bo'lgan belgilarni ajratishdi.
Asta-sekin, odamzodning rivojlanishi bilan yog'och o'ymakorligi mistik va 
marosimlarini yo'qotdi va uy-ro'zg'or buyumlarini bezash yo'li bo'ldi. Ipda yangi 
texnikalar paydo bo'ldi, u yangi vositalardan foydalanish bilan boyitildi. 
XVI asrdan boshlab, yirik o'ymakor seminar va Artel yaratildi. Yog'och 
o'ymasi milliy shkalaning keng tarqalgan baliq oviga aylandi. So'rovli iplar, soborlar 
va ibodatxonalar, boy va olijanob odamlarning uylari va joylari bilan bezatilgan 
folkli folkli magistrlar. 
Rossiyadagi odamlarning hayoti daraxt bilan ajralib turardi. Magistrlar 
nafaqat o'tinni, balki Beresto, ingichka qarag'ay ildizlari, lob, qalpoq, kapomni 
ishlatgan. Ushbu materiallar ishlatilgan 
turli xil turlar
Badiiy yog'ochni qayta ishlash. 
Masalan, qayinning magistraliga va ildizlariga tupurish, yassi tuzilish, tolalarning 
mutafakkirasi va juda yuqori zichlikka ega bo'lgan kaptar ildizi. Ushbu xususiyatlar 
karel dekorativ buyumlar qilinganiga o'xshash qopqoq yoki kaptar ildizni tashkil 
qiladi: nafis mebel, triker, sariyog '. Kepkogrammadan yasalgan, namlik, a'lo 
idishlar uchun yo'q bo'lib ketmaydi. 


Rossiyadagi asrlar bahosi, o'rmondan yasalgan an'anaviy uy-ramon buyumlari 
alohida bezak shakli bor va boy didik bezak yoki badiiy rasm bilan chiqarildi. 
Ko'zlari, chelaklar, shpindlerlar, solonitz, Solonitz, kanalizatsiya, roliklar, idishlar
idishlar va qoshiqlarning tikilishi ularning tirik tabiatining orqasida odamlarni 
kuzatib bordi. 
Uy iplari 
Rossiyada me'moriy tuzilmalarni daraxtdan bezashga katta ahamiyatga ega. 
XIX asrda o'ymakor xalq san'atida butun yo'nalish paydo bo'ldi - 
uy iplari
. Open 
ishlari bilan bezatilgan uylar bilan bezatilgan dehqonchilik uylari tomda chiroyli 
teshigi bilan bezatilgan. Ayrim bezaklar va tasvirlarni takomillashtirish hatto 
murakkab biluvchisiga qoyil qoladi. Ritmik sabzavot shakllari, geometrik yoki 
maydalashlar, murakkab rozetkalar, Mermaids-Beregin, sehrli qushlar va hayvonlar 
- dunyodagi eng yaxshi asarlar. 
Uy oqimida oddiy maishiy buyumlar dizayniga nisbatan murakkab texnik bor 
edi. Geometrik va geometrik va haykaltaroshliklarni almashtirish uchun hiyla-
shag'al, kontur va geometrik mavzular paydo bo'ldi. Ko'zoynakli uylar bilan karli 


daraxtlar, platbandliklar, o'ralgan panjara, chiroqni chirigandan saqlashga yordam 
berish uchun ishlatilgan. Slit yoki 
openwork ip
Yo'lga juda o'xshash bo'lib, eshiklar, 
platbandliklar, naslchilik, sochiqlar, zinapoyalar panjarasini bezash uchun 
ishlatilgan. Ochiq ish yoki sobiq o'yma 
vizit kartasi
 Rossiyaning shimoliy ustalari: 
Vladimir, Yaroslavl, Kostroma mintaqalari, shuningdek, Ural va Ural va Sibir. 
Shuningdek qarang: 
Haykaltaroshlik 
Yaratilishda arxitektura tuzilmalarini bezashda hajmli yoki haykaltarosh 
o'ymakorligi namoyon bo'ldi
volumetrik rasmlar
 Uylar va hayvonlar, kvartiralarning 
cho'tkalarida va uylar atrofidagi to'siqlardagi yog'ochdan yasalgan buyumlar. 
Mamlakatimizda nafaqat katta va ikkilamchi shakllarning o'ymakorligi o'z 
rivojlanishiga ega, balki kichik shakllarning iplari ham yaratildi, masalan, o'yilgan 
yog'och o'yinchoq va haykaltaroshlik kabi ishlab chiqilgan va ishlab chiqilgan. 
Bogorodskaya o'ychan 


Serjiyevdan unchalik uzoq bo'lmagan "Kunya daryosi" daryosining go'zal 
tepalikida unchalik emas. Bu qishloqda XV - XVI asrlardagi XVI asrlardagi o'yma 
yog'och o'yinchoq baliq ovlashdi. Keyinchalik Bogorodskiy qishlog'i, keyinchalik 
xalq san'atining markazlaridan biri bo'ldi. 20-asrda o'yma o'yinchoq va haykallar 
Artelga birlashtirilgan va keyinchalik Artel fabrikaga aylantirildi. 
Xarakterli 
xususiyat
 "Bogorodskaya" mavzusi yumshoq yog'ochni yaratish edi: aspen, list, 
alder, kulgili hajmli o'yinchoqlar. Aksiyalar aks etgan 
o'yma o'yinchoqlar
, eng 
xilma-xil: odam - qora va ayiq, qora tanlilar, tovuq, don, bir dona, shiddatli 
mushukka dafn marosimini o'tkazgan sichqonlar. Boy to'plamlar
bogorodskaya 
o'yinchoqlari
 Mamlakatimizning ko'plab muzeylarida va chet elda namoyish etiladi. 
Abramtsevo Kudrinskaya ip 


Yog'ochda yana bir asl yo'nalishda Rossiyada - bu xalq baliqchiligi XIX asr 
oxirida Moskva yaqinidagi Moskva yaqinidagi Moskva yaqinidagi Abramattsevo 
ko'chmasligidan unchalik uzoq bo'lmagan joyda bo'lib o'tgan. Abramtsevo-
Kudrinskiy ip uslubining o'ziga xos xususiyati, geometrik o'ymakorlikning uyg'un 
kombinatsiyasi, shuningdek o'simlik manzarali iplarini maxsus qabul qilish edi. Har 
mulk ustalarida dehqon xo'jaligining kesilgan naqshlari bilan tuzilganlar: idishlar va 
vazalar, qullar va chelaklar, qayiqlar va non to'shaklari, keshlar va yirtqichlar, 
qushlar va to'shaklar, qayiqlar va non to'shaklari, qayiqlar va to'shaklar, qayiqlar va 
non to'shaklari, qayiqlar va non to'shaklari, qayiqlar va non to'shaklari, qayiqlar va 
to'shaklar, qayiqlar va non yotardi. Ularning asarlarida, Kudrinskiy kotterlar alohida 
qismlarni muvaffaqiyatli ulanishidan, turli xil bo'lib, novdalar, jingalaklar, butun 
vizorli kompozitsiyalar shaklida ko'chib o'tishdi. 
Ip-muhit san'atining rivojlanishi bilan, dehqon hayot manzarasi xalq hayoti 
ob'ektlarini bezashda paydo bo'ladi: raqs va raqslar, choy ichimliklari, to'y 
marosimlari. Bunday er uchastkalari ko'pincha Yaroslavl va Gyrusning o'yilgan 


biznes ustalari bilan bezatilgan. Ko'pincha ayollarning ayollarning vositalari 
an'anasida: roliklar, shilimlar, shpindllar, qoidalar, xo'rozlar, xo'rozlar, xo'rozlar, 
xo'rozlar, xo'rozlar bezatilgan 
geometrik naqsh
uchburchakli o'ymakorlar. Yog'och 
ipning bu usuli eng qadimiylardan biri hisoblanadi. 
Ginger paneli 
Yog'och ipida qiziqarli yo'nalishda gurelboards ishlab chiqarish edi. Ushbu 
buyumlarning dizaynida rus to'garaklari, bu buyumlarning dizayniga juda ko'p 
badiiy, badiiy did, ruhning iliqlik qilishdi. Gingerbread kengashlari turli xil shakllar 
va bezaklarni hayratda qoldiradi. Ular juda katta va juda kichik, yozuvlar va naqshlar 
bilan, haqiqiy, hayotga olingan va ajoyib fitnani bezatgan bo'lishi mumkin. 
Ko'kraklar va turli xil yog'och idishlar bilan bezatilgan. Uning mahorati, o'ymakor 
biznesning cheksiz xayoliy va iste'dod ustalari, asal va pivo, idishlar, idishlar, 
tortqichlar, saranishlar va zo'ravonlikda o'yilgan. 
Mamlakatlar o'rtasidagi savdo-sotiqni rivojlantirish ip ustavlar ufqlarini sezilarli 
darajada kengaytirdi va ushbu turdagi amaliy san'atga ta'sir ko'rsatdi. Rossiya 


erlarida o'yilgan mahorat yoki nafaqat xalq an'analarida, balki boshqa 
madaniyatlarda qarzga olingan texnikalar va sirlar. Masalan, qadimgi davrlarda 
Vizantiya o'yini-uslubidan olingan boy sabzavot namunasi. XVI asrda Rossiyada 
o'ymakor biznesni rivojlantirish, uzum uzumi shaklida texnikalar va an'anaviy 
bezaklar ta'sir ko'rsatdi. Shuningdek, to'sarlar Gemis nemis o'ymalarining 
elementlarini qabul qildilar. 
Klassik 
Arxitekturada yangi yo'nalishlar paydo bo'ldi: amper, rokoco, barok, 
klassikm, Viktoriya uslubi, zamonaviy, ba'zan yurtaylik va boshqalarga aylanib 
yurib, boshqalarga aylandi. Klassik uslubning tovar va uyg'unligi jangarilar rowner-
bezaklari bilan baroyarli bezak bezaklari bilan barobar bo'lgan bezgakli bezak 
bezaklari, silliq real zamonaviy bezaklar bilan uyg'unlashtirilgan. 
Zamonaviy holat 


Buning ustiga yog'och ipni rivojlantirish tarixi tugamadi. Hozirgi vaqtda qadimiy 
san'at jonlanishi, yangi yo'nalishlar va butunlay bezak maktablari paydo bo'ldi. 
Masalan, "Tatyanka" ipi - 
zamonaviy ko'rinishi
XX asr oxirida hamyurtimiz 
tomonidan ishlab chiqilgan iplar. O'z yo'nalishi nomi muallifning turmush o'rtog'i 
sharafiga edi. Uning xususiyati - bu bezak elementlari va nisbiy soddaligi bo'yicha 
bezakning to'yinganligi, bu sizga ushbu san'at va kattalar va bolani o'zlashtirish 
imkonini 
beradi.
Eng boy urf-odatlarga asoslanib, fabrikamizda yog'och o'ymakorligi yangi 
muxlislarga ega va g'ayrioddiy ommaviy ijodkorlik turiga aylanadi. 
Maqolaning oxirida - mavzu tarixi haqida qisqacha hikoya bilan video. 
Toifasi uchun: 

Yüklə 1,2 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin