Tortma analizning nazariy asoslari

TORTMA ANALIZNING NAZARIY ASOSLARI

REJA:
2.1. Tortma analizning mohiyati.

3. 
   2.2. Cho’kmalarga qoyiladigan talablar.
   
4. 
   Cho’ktiruvchining miqdori.
   
5. 
   Tuz effekti.
   
6. 
   To’la cho’kishga temperaturaning ta‘siri.
   
7. 
   Amorf va kristall cho’kmalar.
   
8. 
   Tortma analizdagi hisoblashlar.
   
9. 
   Tuproqdagi namlik miqdorini aniqlash.
   

Adabiyotlar. 1,2,4,5.

Tayanch iboralar.
Tuz effekti, analiz, sintez, byuks, tigel, eruvchanlik, filtrlash, EK, kontsentratsiya, kolloid, amorf, kristall

2.1. Tortma analizning mohiyati.

Tortma analizda tekshirilayotgan moddadagi aniqlanayotgan element (ion) ning miqdorini, odatda bu elementni biror qiyin eriydigan birikma tarzida cho’ktirilganda hosil bo’lgan cho’kmaning og’irligiga qarab topiladi. Tortma analizda cho’ktirish usulidan tashqari boshqa usullar ham ishlatiladi.

Tortma analiz modda tarkibidagi elementlar miqdorini aniqlashda keng qo’llaniladi. Bu usul yordamida fosforitlar, apatitlar, fosforli o’g’itlar to’proq va ozuqalar tarkibidagi fosforni aniqlash mumkin RO^3-₄ ioni NH₄Mg PO₄ tuzi xolida cho’ktiriladi, u qattiq qizdirilganda Mg₂P₂O₇ (magniy pirofosfat) ga aylanadi. Ohaktosh dolomit va silikatlar tarkibidagi kaltsiy miqdorini ham aniqlash mumkin. Bunda Mg²⁺ ioni NH₄MgPO₄ xolida, Ca²⁺ ioni esa CaC₂O₄ xolida cho’ktiriladi. CaS₂O₄ qattik qizdirilganda CaO hosil bo’ladi.
Miqdoriy analiz o’tkazilayotganda quyidagi ketma-ketlikka amal qilinadi.

1. 
   O’rtacha namuna olish va analizga tayyorlash.
   
2. 
   Namunani o’lchab olish.
   
3. 
   Eritish.
   
4. 
   Aniqlanadigan elementni to’liq cho’ktirish.
   
5. 
   Filtrlash yo’li bilan xosil bo’lgan cho’kmani ajratish.
   
6. 
   Cho’kmani yuvish.
   
7. 
   Cho’kmani kuritish va qattiq kizdirish.
   
8. 
   Tortish.
   
9. 
   Analiz natijalarini xisoblash.