Mavzu: Protsessor arxitekturasini va unumdorligini o'rganish.
713-21 guruh talabasi AXMEDOVA ODINA
"KOMPYUTERNI TASHKIL ETILISHI” fanidan
Mavzu: Protsessor arxitekturasini va unumdorligini o'rganish.
Mavzu: Protsessor arxitekturasini va unumdorligini o'rganish.
Reja:
Protsessor Arxitekturasi va Unumdorligi.
Protsessor Arxitekturasi.
1. Protsessor Arxitekturasi:
1. Protsessor Arxitekturasi:
Protsessor, kompyuter tizimining boshqa qismlari bilan ma'lumot almashuvini amalga oshiradigan markaziy ishchi hisoblanadi.
Bir nechta protsessor arxitekturalari mavjud, ammo eng mashhur ikki turi CISC (Complex Instruction Set Computing) va RISC (Reduced Instruction Set Computing) arxitekturalaridir.
2. RISC Arxitekturasi:
2. RISC Arxitekturasi:
RISC arxitekturasi yagona instruksiyalar to'plamini qo'llab-quvvatlaydi, bu instruksiyalar oddiy va o'zgaruvchan operatsiyalarni bajarish uchun ajratilgan.
RISC protsessorlarda instruksiyalar oddiy formatga ega bo'lishi va o'zgaruvchanlikni minimalizatsiya qilish maqsadga muvofiqdir.
Bu arxitekturadagi protsessorlar unumdorlikni oshiradi va boshqaruvning soddaligini taqdim etadi.
3. Protsessor Unumdorligi:
3. Protsessor Unumdorligi:
Protsessor unumdorligi, protsessorning bajarish tezligini aks ettiradigan muhim ko'rsatkichdir.
Unumdorlik megahertz (MHz) yoki gigahertz (GHz) hisobida ifodalangan va protsessorning bir sekundda qancha instruksiya bajarishi mumkinligini bildiradi.
Unumdorlik yuqori bo'lganda, protsessorning bajarish tezligi ham ko'proq bo'ladi.
CISC arxitekturasi o'zgaruvchanlik va funktsional muhitning kengligini taqdim etadi, ammo kerakli resurslarni ko'paytiradi.
RISC arxitekturasi esa oddiy va soddaligi bilan ajralib turadi, ammo bazi funktsiyalarni bajarishda qo'shimcha instruksiyalarga ehtiyoj bo'lishi mumkin.
Protsessor Tanlash:
Protsessor Tanlash:
Protsessor tanlashida, kerakli vazifalarni va operatsiyalarni bajarish uchun nechta instruksiya va unumdorlik talablarini hisobga olish kerak.
CISC arxitekturasi ko'p instruksiyalarni bajarish uchun va funktsional muhitning kengligi uchun qulay bo'ladi.
RISC arxitekturasi esa oddiy operatsiyalar uchun va yuqori unumdorlik uchun qulay bo'ladi.
Protsessor arxitekturasi o'zgaruvchan bo'lishi mumkin, va har bir arxitekturada alohida xususiyatlar mavjud bo'lishi mumkin. Misol uchun, von Neumann arxitekturasi, Harvard arxitekturasi, SIMD (Single Instruction, Multiple Data) arxitekturasi kabi arxitekturalar mavjud.
Protsessor arxitekturasi o'zgaruvchan bo'lishi mumkin, va har bir arxitekturada alohida xususiyatlar mavjud bo'lishi mumkin. Misol uchun, von Neumann arxitekturasi, Harvard arxitekturasi, SIMD (Single Instruction, Multiple Data) arxitekturasi kabi arxitekturalar mavjud.
Unumdorlik (takts chastota) protsessorning bajarish tezligini aks ettiruvchi muhim faktor hisoblanadi. Unumdorlik megahertz (MHz) yoki gigahertz (GHz) hisobida ifodalangan va protsessorning bir sekundda qancha instruksiya bajarishi mumkinligini bildiradi. Unumdorlik yuqori bo'lganda, protsessorning bajarish tezligi ham ko'proq bo'ladi. Bu esa umumiy kompyuter davomida ma'lumotlarni tezroq ishlash uchun muhimdir.
Boshqa arxitekturalar ham mavjud bo'lishi mumkin, masalan, superskalarni arxitekturasi, vektor arxitekturasi, paralell ishlashga mo'ljallangan arxitekturasi kabi. Har bir arxitekturada xususiyatlar va muhitning foydalanishiga qarab unumdorlik va bajarish tezligi o'zgarishi mumkin.
Boshqa arxitekturalar ham mavjud bo'lishi mumkin, masalan, superskalarni arxitekturasi, vektor arxitekturasi, paralell ishlashga mo'ljallangan arxitekturasi kabi. Har bir arxitekturada xususiyatlar va muhitning foydalanishiga qarab unumdorlik va bajarish tezligi o'zgarishi mumkin.
Protsessor arxitekturasi va unumdorligi soha bo'yicha keng qo'llaniladigan mavzulardan biridir va uning muhimligini tushunish juda muhimdir. Bu bilan birga, sizga unumdorlik va arxitektura turlari, ularning iste'mol sohalariga ta'siri, bajarish tezligi va qulaylik, parallel ishlash imkoniyatlari va boshqa qo'shimcha muhim ma'lumotlarni taqdim etishim mumkin.
