115 crushing of rock mass by changing the parameters of drilling and blasting operations has not been resolved. The questions of effective methods of explosion energy management in open-pit mining operations are considered in detail. Annotatsiya: Ushbu maqolada foydali qazilma konlarni ochiq usulda qazib olishda burg‘ilab-portlatish ishlari samaradorligini oshirishda, portlatish sifati ta’sirini asoslash keltiriglan. Bu soxada bajarilgan ta’dqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, kon massasini berilgan maydalash darajasini tartibga solish imkoniyati va burg‘ilab-portlatish ishlari parametrlarini uzgartirish mumkin. Ochiq kon ishlarida portlatish energiyasini samarali boshqarish masalalari keng o‘rganib chiqilgan. Ключовоея слова: вызрыв, карьер, месторождение, массив, горной массы, буровзрывные работы, уступ, буримость, заряд, конвейер, скважина, выемочные робот. Key words: explosion, career, field, array, rock mass, drilling and blasting operations, ledge, drillability, charge, conveyor, well, excavating. Kalit so'zlar: portlash, karyer, foydali qazilma joylashgan maydon, massiv, kon massasi, burg’ilab-portlatish ishlari, pog’ona, tog’ jinsining burg’ilanuvchanligi, portlovchi modda zaryadi, konveyer, skvajina, yuklash ishlari. Portlashning sifati tog 'jinslarini maydalashning bir xilligi va katta kichikligi,
tog' jinslarining maydalanishining oʻlchami va balandligi, to'siq tubining
rivojlanishi bilan tavsiflanadi. Burg'ilash va portlatish ishlariga katta e'tibor
berilganiga qaramay, mehnat unumdorligini oshirish, ishlab chiqarish
xarajatlarini kamaytirish va ishlab chiqarish hajmini ko'paytirishdagi asosiy to'siq
hali ham mavjud bo'lib qolmoqda, bu esa katta (katta hajmli) foydali qazilmalar
hosildorligi, shuningdek, dizayn echimlari bilan dastgoh parametrlari.
Shu
sababli, material konlarida tosh massasini portlovchi tayyorlash sifati va
parametrlarini boshqarish muhim amaliy vazifalardan biridir. Biroq, bu sohada
olib borilgan keng ko'lamli izlanishlarga qaramay, shu kungacha burg'ulash va
portlatish ishlarining parametrlarini o'zgartirish orqali tog 'massasini ma'lum
darajada maydalashni tartibga solish imkoniyati masalasi hal qilinmagan.