ÛÛÛ Cild Í ß Ñ È Ì È À Ä Û Í À Ä È Ë × È Ë È Ê È Í Ñ Ò È Ò Ó Ò Ó ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ Ä È Ë È Í È Í È Ç À Ù Ë Û

ãàðøûñûíäà ùèéëÿ èøëÿòìÿéèì? Ú.Úàááàðëû.

Ìÿêð åòìÿê (åëÿìÿê) – ùèéëÿ èøëÿòìÿê,

ùèéëÿ åòìÿê, àëäàòìàã. Íèýàð ïÿíúÿðÿäÿí áà-

õàð; Ìÿêð åëÿéÿð, åâèì éûõàð. “Ãóðáàíè”.

ÌßÊÐËÈ

ñèô. Ùèéëÿëè, ùèéëÿýÿð, àëäàäûúû.

ÌßÊÐÓÙ

ñèô. [ÿð.] 1. Èêðàù äîüóðàí, íèô-

ðÿò äîüóðàí; èéðÿíú, ìÿíôóð, ÷èðêèí. Ìÿêðóù

ñÿñ. – [Ãóðáàí:] Íÿ ãÿäÿð õàñèééÿòäÿí éàõ-

øûäûðñà, áèð åëÿ ñèôÿòäÿí ìÿêðóùäóð. ß.Ùàã-

âåðäèéåâ.

2. Ìöñÿëìàí äèíèíÿ ýþðÿ ùàðàì ñàéûë-

ìàñà äà, çÿðóðè åùòèéàú îëìàäàí éåéèëìÿñè

ìÿñëÿùÿò ýþðöëìÿéÿí øåé. [Àòà:] Îüëóì,

äîâøàí ÿòèíè, àò ÿòèíè ïåéüÿìáÿðèìèç ìÿêðóù

áóéóðìóøëàð. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ.

ÌßÊÒßÁ

èñ.  [ÿð.] 1. Éåòèøìÿêäÿ îëàí

íÿñëÿ òÿëèì âÿ òÿðáèéÿ âåðÿí òÿëèì-òÿðáèéÿ

ìöÿññèñÿñè. Ìÿêòÿáÿ ýåòìÿê. Ìÿêòÿáäÿ îõó-

ìàã. Ìÿêòÿáè ãóðòàðìàã.

2. Ùÿð ùàíñû áèð õöñóñèëÿøäèðèëìèø òÿäðèñ

ìöÿññèñÿñè.  Ìóñèãè ìÿêòÿáè. Ùÿðáè ìÿêòÿá.

– Ìèðçÿ Ñÿôÿðèí èêè îüëó ÿäëèééÿ ìÿêòÿáèíèí

áåøèíúè ñèíôèíäÿ îõóéóðäó. ß.Ùàãâåðäèéåâ.

Úóìà Èìàíçàäÿ 1922-úè èëäÿ Áàêûäà ùÿð-

áèééÿ ìÿêòÿáèíè áèòèðìèøäè. ß.ßáöëùÿñÿí.

3. Òÿùñèë ñèñòåìè, òÿäðèñ ìöÿññèñÿëÿðè òîï-

ëóñó. Ìÿêòÿáèí ïîëèòåõíèêëÿøäèðèëìÿñè.

4. ìÿú. Þéðÿíìÿ, òÿúðöáÿ ãàçàíìà, ùàáåëÿ

ÿëäÿ åäèëìèø òÿúðöáÿíèí þçö; áèëèê, òÿúðöáÿ.

Ùÿéàò ìÿêòÿáè. Éàõøû ìÿêòÿá êå÷ìÿê.

5. Åëìäÿ, èíúÿñÿíÿòäÿ, ÿäÿáèééàòäà, ùà-

áåëÿ èúòèìàè-ñèéàñè ôèêèðäÿ áó âÿ éà áàøãà

ôÿðãëè õöñóñèééÿòëÿðè îëàí úÿðÿéàí; ìÿñëÿê.

Ìöõòÿëèô ìÿêòÿáëÿðÿ ìÿíñóá ðÿññàìëàð. Ìîë-

ëàíÿñðÿääèí÷èëÿð ìÿêòÿáè. – Úÿëèë Ìÿììÿä-

ãóëóçàäÿ ÕÕ ÿñð Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòûíäà

òÿíãèäè ðåàëèçì ìÿêòÿáèíèí áàøûíäà äóðóðäó.

Ì.Èáðàùèìîâ.

ÌßÊÒßÁ×È

êþùí. á à õ ìÿêòÿáäàð. Áèð

áåëÿ ñþç äÿ äåéèðëÿð êè, ñèçèí êàëáà Àøûð; Éåíè

ìÿêòÿá÷èëÿð èëÿ ýåúÿ-ýöíäöç éàíàøûð. Ì.ß.Ñà-

áèð.

ÌßÊÒßÁÄÀÐ

èñ.  [ÿð. ìÿêòÿá âÿ ôàðñ.

...äàð] êþùí.  Êå÷ìèøäÿ õöñóñè ìÿêòÿá à÷ûá

îðàäà äÿðñ äåéÿí àäàì. ..Þâëàäûìûçûí òÿðáèéÿ

âÿ òÿëèìè áèëêöëëèéÿ öñóëè-òÿëèìäÿí áèõÿáÿð âÿ

àäàáè-òÿðáèéÿäÿí áèùèññ îëàí ìÿêòÿáäàðëàðûí

ÿëèíäÿ èäè. Ô.Êþ÷ÿðëè.

ÌßÊÒßÁÄÀÐËÛÃ

èñ. êþùí. Ìÿêòÿáäàðûí

èøè; þç õöñóñè ìÿêòÿáèíäÿ äÿðñ äåìÿ. Ìèðçÿ

Ùÿñÿí Òÿáðèçäÿ ìÿêòÿáäàðëûã åòäèéè ìöääÿòäÿ

âÿëèÿùä Ìöçÿôôÿðÿääèí ìèðçÿíè ÷îõ éàõøû òà-

íûìûøäû. Ï.Ìàêóëó.

ÌßÊÒßÁÄßÍÊßÍÀÐ

ñèô. Ìÿêòÿáäÿ îë-

ìàéàí, ìÿêòÿáäÿí êÿíàðäà îëàí, ìÿêòÿáäÿí

õàðèú ùÿéàòà êå÷èðèëÿí (ìÿøüÿëÿ, ìÿäÿíè-

ìààðèô ìöÿññèñÿëÿðè âÿ ñ. ùàããûíäà). Ìÿê-

òÿáäÿíêÿíàð òÿðáèéÿ ìöÿññèñÿñè. Ìÿêòÿáäÿí-

êÿíàð ìÿøüÿëÿ. Ìÿêòÿáäÿíêÿíàð èø.

ÌßÊÒßÁßÃßÄßÐ

ñèô. Óøàüûí ìÿêòÿáÿ

äàõèë îëàíà ãÿäÿðêè äþâðöíÿ àèä îëàí. Ìÿê-

òÿáÿãÿäÿð óøàã ìöÿññèñÿñè. Ìÿêòÿáÿãÿäÿð òÿð-

áèéÿ. Ìÿêòÿáÿãÿäÿð éàøëû óøàã.

ÌßÊÒßÁÕÀÍÀ

èñ.  [ÿð. ìÿêòÿá âÿ ôàðñ.

...õàíÿ] êþùí. Ìÿêòÿá. Ìÿñúèä ìèíàðÿñè, ìÿê-

òÿáõàíàñû; Òîðïàüû øèðèíäè, éåðè éàõøûäûð. Àøûã

ßëÿñýÿð. Áèçèì Ïåòðîâñêè Àêàäåìèéà áèð áþ-

éöê ìÿêòÿáõàíàäûð êè, ÿêèí âÿ çèðàÿò, ìàëäàð-

ëûã âÿ ìåøÿ ñàõëàéûá áåúÿðìÿê åëìëÿðèí òÿëèì

åäèð. Í.Âÿçèðîâ.

ÌßÊÒßÁËßÐÀÐÀÑÛ

ñèô. Áèð íå÷ÿ ìÿê-

òÿá àðàñûíäà îëàí, áèð íå÷ÿ ìÿêòÿáÿ àèä îëàí.

Ìÿêòÿáëÿðàðàñû èäìàí éàðûøû.

ÌßÊÒßÁËÈ

ñèô. Ìÿêòÿáäÿ îõóéàí; øàýèðä.

Ìÿêòÿáëè óøàã. – Îòóðìóø ãàïûäà ìÿêòÿáëè

329

ÌßÊÀÍÑÛÇ

ÌßÊÒßÁËÈ

áèð ãûç; ßëèíäÿ áèð ãÿëÿì, áèð ïàð÷à êàüûç.

Ñ.Âóðüóí. // Èñ. ìÿíàñûíäà. Ìÿêòÿá øàýèðäè.

Ìÿêòÿáëèëÿðëÿ ýþðöø. – Ìÿêòÿáëèëÿðèí øÿí

íÿüìÿëÿðè Ãÿùðÿìàíëàð êÿíäèíè ãàïëàéûðäû.

ß.Âÿëèéåâ. Ìÿêòÿáëèëÿð äÿñòÿ-äÿñòÿ; Äîëóøäó

äÿðñ îòàüûíà. Ì.Äèëáàçè.

ÌßÊÒßÁÉÀÍÛ

ñèô. Ìÿêòÿáèí éàõûíëûüûí-

äà, éàíûíäà îëàí. Ìÿêòÿáéàíû áàü÷à. – Áàùàð

éàõûíëàøûðäû, óøàãëàð ìÿêòÿáéàíû òÿúðöáÿ ñà-

ùÿñèíäÿ ÷îõëó áèòêè ÿêìèøäèëÿð. Ã.Èëêèí.

ÌßÊÒßÁÉÀØËÛ

ñèô. Ìÿêòÿáÿ ýèðìÿê éàøû

÷àòìûø, ùÿìèí éàøäà îëàí. Ìÿêòÿáéàøëû óøàã.

// Èñ. ìÿíàñûíäà. Ìÿêòÿáéàøëûëàðûí ñèéàùûñûíû

òóòìàã.

ÌßÊÒÓÁ

èñ. [ÿð.] Ùÿð ùàíñû áèð ìÿãñÿäëÿ,

éàõóä áèð øåéè õÿáÿð âåðèá áèëäèðìÿê ö÷öí

éàçûëûá ïî÷ò âÿ éà áàøãà âàñèòÿ èëÿ áèðèíÿ ýþí-

äÿðèëÿí êàüûç. Ìÿêòóá ýþíäÿðìÿê. Òÿúèëè ìÿê-

òóá. – Ìÿêòóáóìó àëäû, ïàðÿ ãûëäû; Àü öçöíö

äÿõè ãàðÿ ãûëäû. Õÿòàéè.  Ñÿôÿðëÿ Òàíðûâåðäè

Ãóðáàíûí ïàëòàðûíû éûüûøäûðûá ýþòöðöðêÿí àðà-

ñûíäàí éåðÿ áèð ìÿêòóá äöøäö. À.Øàèã.

ÌßÊÒÓÁËÀØÌÀ

“Ìÿêòóáëàøìàã”äàí

ô.èñ.

ÌßÊÒÓÁËÀØÌÀÃ

ãàðø. Áèð-áèðèíÿ ìÿê-

òóá éàçìàã, áèð-áèðè èëÿ éàçûøìàã. Ùÿìçÿ

Ðÿúÿáîâóí áèð ÷îõ øÿùÿðëÿðëÿ ÿëàãÿñè âàðäû,

÷îõ àäàìëàðëà ìÿêòóáëàøûðäû. ß.ßáöëùÿñÿí.

ÌßÊÒÓÁÏÀÉËÀÉÀÍ

èñ.  Ìÿêòóáëàðû

àäðåñëÿð öçðÿ ñàùèáëÿðèíÿ ÷àòäûðàí ïî÷ò èø÷èñè;

ïî÷òàëéîí.

ÌßÊÓËÀÒ

èñ.  [ÿð.] Éåéèëÿúÿê øåéëÿð;

àçóãÿ, ÿðçàã. Àììà îíóí òàìàì ìÿêóëàòû

âÿ ìÿøðóáàòû ùàìàí ìÿíçèëäÿ ùàçûð îëóðäó.

Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. Éûüûëûð ùÿð òÿðÿôäÿ ìÿùñó-

ëàò; Ñàõëàíûð àíáàð è÷ðÿ ìÿêóëàò. À.Ñÿùùÿò.

ÌßÊÓÑ

èñ. [ÿð.] êþùí. 1. Òÿðñèíÿ äöøìöø,

áàøûàøàüû ÷åâðèëìèø.

2. Íÿéèíñÿ ÿêñè, çèääè, òÿðñè.

3. ßêñ-ñÿäà.

ÌßÃÀËß

èñ. [ÿð.] Ìÿúìóÿ, æóðíàë âÿ éà

ãÿçåòäÿ êè÷èê åëìè âÿ éà ïóáëèñèñòèê éàçû.

Ãÿçåò ìÿãàëÿñè. Òÿíãèäè ìÿãàëÿ. Áàø ìÿ-

ãàëÿ. – “Êÿøêöë” “ßêèí÷è”íèí éîëóíó äàâàì

åòäèðÿðÿê, þç ñÿùèôÿëÿðèíäÿ ýåðèëèê ÿëåéùèíÿ

êÿñêèí ìÿãàëÿëÿð äÿðú åäèðäè. Ì.Èáðàùèìîâ.

ÌßÃÀÌ

èñ. [ÿð.] 1. Éåð, ìÿêàí. Ïèøõèä-

ìÿòáàøû âÿ Õàúÿ Ìöáàðÿê ÷ûõäûëàð, ùÿð áèðèñè

þç ìÿãàìûíà ýåòäè. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. Ìÿíèì-

÷èí êÿáåéè-êóéöíäÿ, åé ýöë, áèð ìÿãàì îëìàç.

Ñ.ß.Øèðâàíè. 

Ìÿãàì åòìÿê (òóòìàã)

êëàñ. – éåð òóòìàã, ìÿñêÿí ñàëìàã. Êèì ÿñêè

ìÿãàìûìû óíóòäóì; Ñàíäûì âÿòÿíèì, ìÿãàì

òóòäóì. Ôöçóëè. Ãîéìà î äàüûëìûøäà ìÿãàì

åéëÿñèí îüëóí! Ñöáùöí áåëÿ âèðàíÿäÿ øàì åé-

ëÿñèí îüëóí! Ì.ß.Ñàáèð. // Éåð, ìöíàñèáÿò.

Ìÿãàìûíû áèëìÿê (éåðèíè áèëìÿê). – Íÿ ÷ûüûð-

áàüûð ñàëûðñàí, éîðóëóá óñàíìàéûðñàí; ßäÿá

èëÿ þç ìÿãàìûí òàíûéûá äàéàíìàéûðñàí.

Ì.ß.Ñàáèð. [Ùàúû:] Ñèç þç ìÿãàìûíûçû áèëèð-

ñèíèç, éà éîõ? ß.Ùàãâåðäèéåâ. // Äÿðÿúÿ.

..Äöíéàäà õåéèð èø ýþðìÿéÿí àäàì ùå÷ ìÿ-

ãàìûíäàäûð. Ìèð Úÿëàë.

2. Âàõò, çàìàí, ÷àü, ìöíàñèáÿò. Åëÿ áèð

ìÿãàì âÿ åëÿ áèð èø éàäûìà ýÿëìèð êè, ìöñÿë-

ìàí èíòåëëèýåíòëÿðè îðàäà ãîðõàãëûã áöðóçÿ

âåðÿëÿð. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.  Àéðûëûã ìÿ-

ãàìû ùàëû ïÿðèøàí; Ãîëóíó áîéíóìà ñàëàí

éàð ùàíû? Àøûã Ìÿììÿä. 

Ìÿãàì àõ-

òàðìàã (ýöäìÿê) – ôöðñÿò àðàìàã, èìêàí

àõòàðìàã. Î éàíäàí äà ìÿãàì ýöäöð òàëàí

îëìóø ôðàíñûçëàð. Ñ.Âóðüóí.  Ìÿãàì òàï-

ìàã – ôöðñÿò òàïìàã, ôöðñÿòäÿí èñòèôàäÿ

åòìÿê.  Öðÿéèíè áîøàëòìàüà ìÿãàì òàïäûüû

éåðäÿ [Ùÿìèøÿéåâè]  òîï ýóðóëòóñó äà ñóñ-

äóðà áèëìÿçäè. Á.Áàéðàìîâ.  Ìÿãàìû ýÿë-

ìÿê – çàìàíû ýÿëìÿê, âàõòû ÷àòìàã, éåðè

ýÿëìÿê, ìöíàñèáÿòè îëìàã. // Ôöðñÿò, ìöíà-

ñèáÿò, âàõò. Ìÿãàìäûð, ãîé äåñèí íÿ ùÿñðÿòè

âàð. Ì.Ðàùèì.

3. Âÿçèôÿ, ðöòáÿ, ìÿíñÿá, ìÿðòÿáÿ. Ãóáåð-

íàòîð áèçÿ áèð íå÷ÿ ýþçÿë íÿñèùÿò åëÿäè âÿ áó

äà éàäûìäàäû êè, äåäè êè, êÿíä ìöÿëëèìëèéè áèð

àëè ìÿãàìäûð. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. [Èñêÿí-

äÿð áÿé:] Ïÿðâÿðäèýàðà, øöêöð, ýöíäÿ ìèí

êÿðÿ øöêöð ñÿíÿ êè, ìÿí êèìè éåòèìè áó ìÿ-

ãàìà ýÿòèðäèí. Í.Âÿçèðîâ.  Áàøûíû ôûðëàäàð

òóòäóüó ìÿãàì; Ýóéà ùå÷ òàíûìûð ñÿíè áó

àäàì. Ñ.Ðöñòÿì. 

Ìÿãàìà ÷àòìàã –

1) ...íÿ (áèð) ìÿãàìà ÷àòûá êè..., íÿ éåðÿ ÷àòûá

êè... (áèð øåéèí ñîí, èôðàò ùÿääèíè ýþñòÿðèð).

[Àõóíä:] À êèøè, ýþð èø íÿ ìÿãàìà ÷àòûá êè,

Ãàíãàë Ñàäûã èëÿ Êàôòàð Òàüû äà óøàãëàðûíû

óøãîëàéà ýþíäÿðèðëÿð. ß.Ùàãâåðäèéåâ; 2) ìÿí-

ñÿá ñàùèáè îëìàã, áþéöê âÿçèôÿéÿ ÷àòìàã.

4. Ùàë, âÿçèééÿò. Áó ìÿãàìäà ßäùÿìèí

ùÿð áèð õàùèøèíÿ ÿìÿë åòìÿê Íàèëÿ ö÷öí ÿáÿäè

áèð ñÿàäÿò, áèð öðÿê ðàùàòëûüû èäè. Ìèð Úÿëàë.

330

ÌßÊÒßÁÉÀÍÛ

ÌßÃÀÌ

5. êèò. ðÿñ. Áèð-áèðèíÿ òàáå îëàí èäàðÿ îðãàí-

ëàðû ñèñòåìèíäÿ ìöÿééÿí ïèëëÿ òÿøêèë åäÿí

èíçèáàòè âÿ éà áàøãà èäàðÿ. Àëè ìÿãàìëàðà

ìöðàúèÿò åòìÿê.

6. êëàñ. á à õ ìóüàì 1-úè ìÿíàäà. Ðàñò

ìÿãàìû.

ÌßÃÁßÐ

èñ. [ÿð.] Ãÿáèð, ìÿçàð.

ÌßÃÁßÐß

èñ. [ÿð.] 1. Ãÿáèðëÿðèí öçÿðèíäÿ

õöñóñè òèêèëè; òöðáÿ, ìàâçîëåé. Íèçàìè ìÿã-

áÿðÿñè. –  Áþéöê øàèð òàõò-ðÿâàíäàí äöøöá,

áèðáàø Àçÿðáàéúàí øàèðè Õàãàíèíèí ìÿãáÿ-

ðÿñèíÿ ýÿëäè. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Äöíéàäà ñÿíÿòèí

éåääè åúàçûíäàí áèðè îëàí Òàú Ìàùàë ìÿã-

áÿðÿñè äÿ áóðàäàäûð. Ì.Èáðàùèìîâ.

2. Ìÿçàðëûã, ãÿáèðèñòàí. Áàõìàäû îüðóñó

ýåäÿð íÿðÿéÿ; Þçö àíúàã éöéöðäö ìÿãáÿðÿéÿ.

Ì.ß.Ñàáèð.  Øàèðèí ÿìðèíÿ ýþðÿ îíóí òÿõò-

ðÿâàíûíû ñöðÿíëÿð áèðáàø Ñóðõàá ìÿùÿëëÿ-

ñèíäÿêè øàèðëÿð ìÿãáÿðÿñèíÿ òÿðÿô ýåäèðäèëÿð.

Ì.Ñ.Îðäóáàäè.

ÌßÃÁÓË

ñèô. [ÿð.] 1. Ãÿáóë îëóíàí, áÿéÿ-

íèëÿí, õîøàýÿëÿí, éàõøû. [Àüà Êÿðèì:] Þçöí

áèëìèðñÿí, ñèð-ñèôÿòèí ÷ÿíäàí ìÿãáóë äåéèë!

Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. [Õÿééàì:] Ìèíëÿðúÿ øÿùÿð

éà ãàëà àëìàãäàí, ÿìèí îë; Áèð ñàäÿ ÷îáàí

êþíëöíö àëìàã äàùà ìÿãáóë. Ù.Úàâèä.

Ìÿãáóë áèëìÿê (ýþðìÿê) – äàùà ìöíà-

ñèá âÿ ÿëâåðèøëè áèëèá ãÿáóë åòìÿê; áÿéÿíìÿê,

õîøëàìàã. Äöøìÿí áó òÿäáèðè, äåéÿñÿí, äàùà

ìÿãáóë áèëìèøäè. ß.ßáöëùÿñÿí. Ìÿãáóë åò-

ìÿê – ãÿáóë åòìÿê, áÿéÿíìÿê, éàõøû ùåñàá

åòìÿê. ßýÿð èñòÿñÿéäè Àëëàù, êè ñÿíè åäÿéäè

ìÿãáóë; Áèçÿ âåðäèéè òÿê ÿëáÿò ñÿíÿ ùÿì âå-

ðÿðäè ïóë-ìóë. Ì.ß.Ñàáèð. Ìÿãáóë îëìàã –

ãÿáóë îëóíìàã, ãÿáóëà êå÷ìÿê, áÿéÿíèëìÿê,

õîøëàíìàã. [Ìîëëà Èáðàùèìõÿëèë:] Ùÿìè ñÿíèí

òÿâÿññöòöí ùÿììÿçùÿáëÿðèí áàðÿñèíäÿ ìÿã-

áóë îëäó, ùÿì ìÿíèì ñþçöì ïîçóëìàäû.

Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ.  Òÿãñèì åéëÿ, îëàã éåìÿéÿ

ìÿøüóë! Àììà êè, òÿãñèìèí îëñóí ùÿì ìÿã-

áóë. Ã.Çàêèð.

2. Øàýèðäèí, òÿëÿáÿíèí áèëèéèíÿ âåðèëÿí êàôè

ãèéìÿò. Ôèçèêàäàí “ìÿãáóë” àëìàã.

ÌßÃÑßÄ

èñ.  [ÿð.] ßëäÿ åäèëìÿéÿ, íàèë

îëìàüà ÷àëûøûëàí, ãÿñä îëóíàí øåé; ìÿðàì,

íèééÿò, àðçó. Ìÿãñÿäÿ íàèë îëìàã. – Ãàëäûðäû

ÿøê äöí ìÿíè îë àñèòàíÿäÿí; Êèì, ìÿãñÿäèì

ìÿíèì äÿõè îë àñèòàíÿäèð. Ôöçóëè. Áåëÿëèêëÿ,

Íàøàä ÿôÿíäè þç ìÿãñÿä âÿ ìÿðàìûíà íàèë

îëìóø, Çåéíàë áèð ôàêò îëàðàã Ìåùðèáàíû áî-

øàìûøäû. Ñ.Ùöñåéí. 

Ìÿãñÿäÿ (...ìÿãñÿ-

äèíÿ) äöøìÿê – àðçó åòìÿê, ...íèééÿòèíäÿ

îëìàã. ßëèôáà ãÿáóë åòìÿê ìÿãñÿäèíÿ äöø-

ìöø ìèëëÿò ëàòûí ñèñòåìèíè ãîéóá ùå÷ âÿäÿ ÿðÿá

ñèñòåìèíÿ ðàãèá îëìàç. Ô.Àüàçàäÿ. Ìÿãñÿäÿ

(ìÿãñÿäèíÿ) éåòìÿê (éåòèøìÿê, ÷àòìàã) –

àðçóñóíà íàèë îëìàã, èñòÿäèéèíÿ ÷àòìàã, àð-

çóñó ùÿéàòà êå÷ìÿê. [Íèýàð:] Ñÿðäàð þëñÿ ÿëÿì

éàòàð; Ìöõÿííÿò ìÿãñÿäÿ ÷àòàð. “Êîðîüëó”.

Úóìà ìÿãñÿäÿ éåòèøìÿê öìèäèíèí àðòäûüûíû

äóéóá äöøöíäöêúÿ äàùà ÷îõ ãîðõìàüà áàø-

ëàéûðäû. ß.ßáöëùÿñÿí.

ÌßÃÑßÄßÓÉÜÓÍ

ñèô. Ìÿãñÿäÿ ìöâàôèã

îëàí, úàâàá âåðÿí; íèééÿòÿ, àðçóéà äöç ýÿëÿí;

ìöíàñèá. ßí ìÿãñÿäÿóéüóí öñóëëàð.

ÌßÃÑßÄßÓÉÜÓÍËÓÃ

èñ. Ìÿãñÿäÿóé-

üóí îëìà, ãàðøûéà ãîéóëàí ìÿãñÿäëÿ äöç

ýÿëìÿ; ìöíàñèáëèê.

ÌßÃÑßÄËÈ

ñèô. Ìöÿééÿí ìÿãñÿä ýöäÿí,

ìöÿééÿí ìÿãñÿäëÿ åäèëÿí, ìöÿééÿí ìÿã-

ñÿä äàøûéàí. Ìÿãñÿäëè ñÿôÿð.

ÌßÃÑßÄÑÈÇ

ñèô. Ùå÷ áèð ìÿãñÿä ýöäìÿ-

éÿí; ìÿãñÿäëÿ åäèëìÿéÿí; áîø, ôàéäàñûç.

Ìÿãñÿäñèç ýÿçèíòè. Ìÿãñÿäñèç ùÿéàò. // Çÿðô

ìÿíàñûíäà. Èìðàí êèøè ìÿãñÿäñèç êèìè âåðäèéè

áó ñóàëëàðà úàâàá ýþçëÿìÿäÿí ñÿññèçúÿ àéàüà

ãàëõûá, î áèðè îòàüà êå÷äè. Ì.Ùöñåéí.

ÌßÃÑÓÄ

èñ. [ÿð.] êëàñ. Èñòÿíèëÿí, àðçó åäè-

ëÿí øåé; ìÿðàì, íèééÿò, ãÿñä. Ìÿãñóäóí íÿ-

äèð? – Øèêÿñòÿ êþíëöìöí ìÿãñóäó, óñòà! Áó

Òÿáðèçèí ñîíàëàðû íåúÿäè? “Àááàñ âÿ Ýöëýÿç”.

ÌßÃÒß

èñ. [ÿð.] 1. Øåèðäÿ ïàóçà, øåèð îõó-

éàðêÿí äóðóëàí éåð.

2. ÿäÿá. Ãÿçÿëèí ñîí áåéòè (ìÿòëÿ ìöãà-

áèëè).

ÌßÃÒÓË

ñèô. [ÿð.] êþùí. Þëäöðöëìöø, ãÿòë

îëóíìóø.

Ìÿãòóë îëìàã – ãÿòë åäèëìÿê,

ãÿòë îëóíìàã, þëäöðöëìÿê (ñèëàùëà). Ñÿðùÿääÿ

âàãå îëàí ñîí ìöùàðèáÿäÿ Õèâÿ õàíû ìÿüëóá

âÿ ìÿãòóë îëìóø, áàøû èñÿ Òåùðàíà ýÿòèðèë-

ìèøäèð. Ú.Úàááàðëû. // Èñ. ìÿíàñûíäà. Þëäö-

ðöëìöø, ãÿòë îëóíìóø àäàì. Õöëàñÿ, ìÿãòóë-

ëàðûí àðàñûíäà [Éóñèô øàùûí] íÿøè ýþðöíìÿäè.

Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ.  Ñîíðà ùàìàí ãàòèë ýÿëèá,

ìÿãòóëóí åâèíÿ ýèðÿíäÿ îíóí òÿãñèðèíäÿí êå-

÷èðëÿð. ß.Ùàãâåðäèéåâ.

ÌßÃÓË

ñèô. [ÿð.] êþùí. Àüûëëû, àüëàáàòàí,

àüëàóéüóí. Ìÿãóë ñþç.

331

ÌßÃÁßÐ

ÌßÃÓË

ÌßËÀÙßÒ

èñ. [ÿð.] Ýþçÿëëèê, øèðèíëèê, ëÿ-

òàôÿò; úàçèáÿ, äóçëóëóã. Õàíÿíäÿíèí ñÿñèíäÿ

ìÿëàùÿò âàð. – Îðòàáîéëó êÿíäëè ãûçû ìÿëà-

ùÿòäÿí ìÿùðóì äåéèë èäè. ×ÿìÿíçÿìèíëè.

Ãûçàðìûø éàíàãëàðû, óçóí êèðïèêëÿðè, èðè ýþç-

ëÿðèíèí ñöçýöí áàõûøû [ãàäûíà]  ìÿëàùÿò âå-

ðèðäè. Ò.Ø.Ñèìóðã.

ÌßËÀÙßÒËÈ

ñèô.  Ýþçÿë, ëÿòàôÿòëè, øèðèí,

õîø; úàçèáÿäàð, äóçëó. Ìÿëàùÿòëè ãûç. Ìÿëà-

ùÿòëè ýöëöø. – [Úàìààò:] Ùàúû Àüà, áó ãûç êèì

îëà, íÿ ìÿëàùÿòëè ñÿñè âàð? Ìèð Úÿëàë. Ýþçÿ-

ëèì, ýþçëÿðèíèí ñþùáÿòè ùÿð éàíäà îëóð; Áó

ìÿëàùÿòëè áàõûøëàð ãóçó, úåéðàíäà îëóð.

ß.Âàùèä.

ÌßËÀÙßÒËÈËÈÊ

èñ. Ìÿëàùÿòëè îëìà.

ÌßËÀÈÊ(ß)

èñ.  [ÿð. “ìÿëÿê” ñþç. úÿìè,

Àçÿð. äèëèíäÿ ÿí ÷îõ òÿê êèìè èøëÿíèð] Ìÿëÿê.

[Ìîëëà äåéèð:] Áàëàì, ìÿí èíäèéÿ êèìè ñàã-

ãàëûìäà áèð äÿôÿ äÿ îëñóí ìÿëàèêÿ ýþðìÿ-

ìèøÿì. “Ì.Í.ëÿòèô.” // Ýþçÿëëèê ñèìâîëó êèìè.

Ìèíà áèð ïÿðè, áèð ìÿëàèêÿ êèìè ýþðöíöðäö.

È.Ìóñàáÿéîâ.

ÌßËÀË

èñ.  [ÿð.] Öðÿê ñûõûíòûñû; óñàíìà,

áûãìà. // Ùöçí, êÿäÿð, ãÿì. Ñèçäÿí ñîðàí

îëñà, àòà, ùàëûì; Êåéôèééÿòè-ìþùíÿòö ìÿëàëûì.

Ôöçóëè.  Íÿäèð öçöíäÿêè àüëàéàí êþëýÿ? Áèð

ïÿðè åøãèíèí ìÿëàëûìûäûð? ß.Úàâàä.  Àäàì

âàð éàíûíäà îëñàí áèð êÿðÿ; Òàìàì óíóäó-

ëàð äÿðäèí, ìÿëàëûí. Á.Âàùàáçàäÿ.

ÌßËÀËßÒ

á à õ ìÿëàë.  Ñÿíèí ùÿñðÿòèíè

âèëàéÿò ÷ÿêÿð; Ãÿìçÿí éàéû äÿéÿð, ìÿëàëÿò

÷ÿêÿð. Ì.Ï.Âàãèô.

ÌßËÀËËÛ

ñèô. Ãÿìëè, êÿäÿðëè, ùÿçèí. Õåéèð,

î ñàô ãÿëáëè, ìÿùçóí õÿéàëëû; Àøûüûì áó ñààò

ãÿìëè, ìÿëàëëû. Ì.Ìöøôèã.

ÌßËÀÌßÒ

èñ.  [ÿð.] Äàíëàã, äàíëàìà,

ìÿçÿììÿò, òþùìÿò. Åé Ôöçóëè, ìÿí ìÿëàìÿò

ýþâùÿðèíèí ýÿíúèéÿì; ßæäÿùàäûð êèì, éàòûá

÷åâðÿìäÿ çÿíúèðè-úöíóí. Ôöçóëè. 

Ìÿëà-

ìÿò åòìÿê (åëÿìÿê, ãûëìàã) – ìÿçÿììÿò

åòìÿê, äàíëàìàã, òþùìÿòëÿíäèðìÿê. [Ìèðçÿ

Ðÿùèì àüà:] Íå÷ÿ äÿôÿ äÿ ÷àüûðûá, ìÿçÿì-

ìÿò, ìÿëàìÿò åëÿìèøÿì. Ì.Ñ.Îðäóáàäè.

ÌßËÅÉÊß

1. Á à õ ìÿëàèêÿ. [Íèéàç:]

Àììà ñÿíèí àðâàäûí áèð úàíäûð êè, ìÿëåéêÿ

õàñèééÿòèíäÿ. ß.Ùàãâåðäèéåâ.

2. Á à õ ìÿëÿêÿ.

ÌßËß

èñ. 1. çîîë. ×îõ áÿðê ñàíúàí ãàíàä-

ñûç, çÿùÿðëè áèð úöúö.

2. ìÿù. Òàõòàáèòè.

ÌßËßÔß

èñ. [ÿð.] Äþøÿêàüû. Áÿé ìÿëÿôÿíè

ýþòöðöá, ÷àðøàá êèìè ñàëäû áàøûíà. Ú.Ìÿì-

ìÿäãóëóçàäÿ.

ÌßËßÔßËÈ

ñèô. Ìÿëÿôÿ ñàëûíìûø, öçÿðèíÿ

ìÿëÿôÿ ÷ÿêèëìèø; äþøÿêàüûëû.

ÌßËßÊ

èñ.  [ÿð.] 1. Äèíÿ ýþðÿ, Àëëàùûí

ýþñòÿðèø âÿ ÿìðëÿðèíè éåðèíÿ éåòèðÿí, ÷îõ ýþ-

çÿë ãàäûí ñóðÿòèíäÿ ãåéðè-ìàääè ãàíàäëû áèð

ìÿõëóã; ìÿëàèêÿ. Ìÿäùèí îõóð ýþé öçöíäÿ

ìÿëÿêëÿð; Ùÿð áèðè áèð òöðôÿ íèäàéÿ äöøÿð.

Ì.Â.Âèäàäè.  Úÿííÿòèí ùóðèñè, ÿðçèí ìÿëÿêè;

Éåòèøìÿç éöç ÷àëà ÿë-àéàã ñÿíÿ. Ã.Çàêèð.

Öìèä áàüëàìàäûí ýþéäÿ ìÿëÿêÿ; Äåäèí êè,

éåð ãûçû îíäàí ýþçÿëäèð! Ñ.Âóðüóí.

2. ìÿú. ×îõ ýþçÿë âÿ éà ìÿñóì, õîøõàñèé-

éÿò àäàì ùàããûíäà. ×þëëÿð, òÿïÿëÿð äîëäó;

Øÿí öçëö ìÿëÿêëÿðëÿ. À.Øàèã. // Ìÿëÿêèì øÿê-

ëèíäÿ – íÿâàçèøëÿ ìöðàúèÿò. [Òóðõàí áÿé:]

Úàíûí íÿ èñòÿðñÿ, ãÿëáèíäÿí íÿ êå÷èðñÿ, áèð

àí è÷èíäÿ ìöùÿééà îëóð, ìÿëÿêèì! Ù.Úàâèä.

[Ðöñòÿì:] Ýþçÿë ìÿëÿêèì! Ìÿí äÿ ôÿðàüûíäà

ìÿúíóíàì. Ú.Úàááàðëû.

ÌßËßÊ×ÞÙÐß(ËÈ)

á à õ ìÿëÿêöçëö.

ÌßËßÊß

èñ. [ÿð. ìÿëèêÿ] Ïàäøàù àðâàäû;

øàùáàíó. Î, íå÷ÿ ýöíäöð êè, ìÿëÿêÿíèí äûøàðû

÷ûõìàñûíû ýþçëÿéèðìèø. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Øàù ..

ùÿéÿòÿ ÷ûõäûüû çàìàí ìÿëÿêÿ þç ÿëè èëÿ îíó

Ãóðàí àëòûíäàí êå÷èðèá äàëûíúà äóà îõóìóøäó.

Ï.Ìàêóëó. // Ãàäûí ïàäøàù, ãàäûí ùþêìäàð;

êðàëè÷à.

ÌßËßÊÌßÍÇßÐ

èñ. [ÿð.] Õàëã øåðèíäÿ,

ôîëêëîðäà ýþçÿëèí åïèòåòëÿðèíäÿí áèðè. Áÿðà-

áÿðèí éîõäóð ùóðè ïÿðèäÿ; Òÿê äöøöáñÿí ìÿ-

ëÿêìÿíçÿð è÷èíäÿ. Ã.Çàêèð. Çÿðáèëÿ äàíûøìà,

àé ìÿëÿêìÿíçÿð; Àäÿòäèð íóð àëàð øÿìñäÿí

ãÿìÿð. Øàèð Âÿëè.

ÌßËßÊÌÈÑÀË

èñ. [ÿð.] êëàñ. á à õ ìÿëÿê-

ìÿíçÿð. Ìÿêòÿáäÿ îíóíëà îëäó ùÿìäÿì; Áèð

íå÷ÿ ìÿëÿêìèñàë ãûç ùÿì. Ôöçóëè.

ÌßËßÊÑÈÌÀ(ËÛ)

á à õ ìÿëÿêöçëö.  Åé

ùóðèëèãàëûì, ìÿëÿêñèìàëûì; Ýþçÿëëèêäÿ îëìàç

êèìñÿ ñÿí êèìè! Ì.Ï.Âàãèô. Î ìÿëÿêñèìàëûì,

øàùáàçáàõûøëûì; Î äîäàüû áàëëûì, úåéðàí éå-

ðèøëèì. Ñ.Âóðüóí.

ÌßËßÊÑÓÐßÒ(ËÈ)

á à õ ìÿëÿêöçëö.

ÌßËßÊÓÒ

èñ. [ÿð.] Äèíè òÿñÿââöðÿ ýþðÿ,

ìÿëÿêëÿðèí âÿ ðóùëàðûí îëäóüó éåð.

ÌßËßÊÖËÌÞÂÒ

èñ.  [ÿð. þëöì ìÿëÿêè]

1. ßçðàèë. Ìÿí þëÿíäÿ ýþðäöì, ìÿëÿêöëìþâò

ýÿëäè. ß.Ùàãâåðäèéåâ.

332

ÌßËÀÙßÒ

ÌßËßÊÖËÌÞÂÒ

2. ìÿú. ×îõ êèôèð, áÿäùåéáÿò àäàì (ÿí ÷îõ

ãàäûí) ùàããûíäà. Àõòàðñàí, éîõäóð úèáèìäÿ

äèíàð; Ãûçûì ìÿëÿêöëìþâò, îüëóì íàùÿìâàð.

Ã.Çàêèð.

ÌßËßÊÖÇËÖ

ñèô. øàèð. Öçö ìÿëÿêÿ îõ-

øàéàí, ìÿëÿê êèìè ýþçÿë (ýþçÿëèí åïèòåòëÿðèí-

äÿí áèðè). [Îðõàí:] Àù, ýþçÿë ÷ÿðêÿç ãûçû,

íàçëû Èñìÿò! Ìÿëÿêöçëö øåéòàí, èíúÿáåë àôÿò!

Ù.Úàâèä.

ÌßËßÊÇÀÄß

èñ.  [ÿð. ìÿëÿê âÿ ôàðñ.

...çàäÿ] Ôîëêëîðäà, õàëã øåðèíäÿ ýþçÿëèí åïè-

òåòëÿðèíäÿí áèðè. Ýþðìÿìèøÿì ñÿí òÿê áèð ìÿ-

ëÿêçàäÿ; Äÿðäèíè ÷ÿêÿðÿì ùÿääÿí çèéàäÿ.

Ì.Ï.Âàãèô. Óúà áîéëó ìÿëÿêçàäÿ; Úàìàëûí-

äàí è÷äèì áàäÿ. Àøûã ßëÿñýÿð.

ÌßËßËßÌß

“Ìÿëÿëÿìÿê”äÿí ô.èñ.

ÌßËßËßÌßÊ

ô. Äîüìàã âàõòû éàõûíëà-

øàíäà äþøÿ (éåëèíÿ) ñöä ýÿëìÿê.

ÌßËßÌß

“Ìÿëÿìÿê”äÿí ô.èñ. Áó ùàëäà

Ãûçûë èíÿéèí ìÿëÿìÿñè Ãûçõàíûìûí ãóëàüûíà

÷àòäû. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ.

ÌßËßÌßÊ

ô. 1. ×ûüûðìàã, áàüûðìàã, ñÿñ

÷ûõàðìàã (ãîéóí-ãóçó, êå÷è, ìàðàë, èíÿê âÿ ñ.

ùàããûíäà). Êå÷è ìÿëÿäè. Ìàðàë ìÿëÿéèð. – ..Áèð

éàíäà ãóçóëàð ìÿëÿéèð, áèð éàíäà ãû÷ëàðû áàüëû

úöúÿ-òîéóãëàð áàüûðûðäûëàð. Ú.Ìÿììÿäãóëó-

çàäÿ. Úåéðàí îéëàüûíäà ýÿçèíèá ìÿëÿð; Î ñÿñè

ÿêñ åäÿð óçóí äÿðÿëÿð. Ñ.Âóðüóí.

2. Ñûçûëòûëû ñÿñ ÷ûõàðìàã, àüëàìàã, ñûçûë-

äàìàã, èíèëäÿìÿê. [Áÿáèð áÿé:] “Éàð, éàð”

äåéèá þìöð áîéó ìÿëÿéÿíëÿð áÿñ ùàâàéû-

äûðìû? Ìèð Úÿëàë.

3. ìÿú. Ñÿñ ÷ûõàðìàã, ñÿñè åøèäèëìÿê. Áèð-

äÿí çÿùÿðëè èëàí êèìè ìÿëÿéÿðÿê ýÿëÿí ìÿðìè

ëàï ìöøàùèäÿ ìÿíòÿãÿñèíè àüçûíà àëäû. Ìèð

Úÿëàë.  Ãàðàçóðíà ÷àé àøàüû âÿ ÷àé éóõàðû

ìÿëÿéèðäè. ß.Âÿëèéåâ.

◊ Èëàí(ëàð) ìÿëÿéèð – ÷îõ èñòè, ñóñóç, èëàí

÷îõ îëàí ÷þë (éåð) ùàããûíäà. Êå÷ìèøäÿ Ìóüàí

äöçöíäÿ èëàí(ëàð) ìÿëÿéèðäè.

ÌßËßÐ

1. ñèô. Àüëàð, ýþçöéàøëû, àüëàéàí,

ýþçö éàøëà äîëó.

2. èñ. äàí. Åâ ùåéâàíû. Ãàïûäà ìÿëÿðè éîõ-

äóð. – Éàí ÷åâèðñÿ òàëàð Ðóìóí åëèíè; Ãîé-

ìàç þëêÿëÿðäÿ ìÿëÿð Êîðîüëó. “Êîðîüëó”.

◊ Àíàñû ìÿëÿð ãàëìàã –  á à õ àíà.

[Ãóìðó:] Êèì äåéÿðäè êè, Áÿíäàëû êèìè îüóëó

àòàúàãëàð. Àíàñû ìÿëÿð ãàëûá. Ìèð Úÿëàë.

Àíàñûíû ìÿëÿð ãîéìàã –  á à õ àíà.

ÌßËßÐÒÈ

èñ. 1. Ìÿëÿìÿ ñÿñè. Ãîéóí ìÿ-

ëÿðòèñè. – ..Ãîéóí-ãóçóíóí ìÿëÿðòèñè äàüäà-

äàøäà ÿêñ-ñÿäà âåðèðäè. Á.Áàéðàìîâ.

2. Á à õ ìÿëÿð 2-úè ìÿíàäà. Þìðöíäÿ áóí-

ëàðûí ãàïûñû íÿ ìÿëÿðòè, íÿ äÿ õûðìàíëàðû ãûë-

÷ûã òàíûéàð. Ñ.Ðÿùèìîâ.

ÌßËßÑ

ñèô. Òóðøàøèðèí, ìåéõîø, øèðèíòÿùÿð,

òóðøìÿçÿ. Ìÿëÿñ íàð.

ÌßËßØÌß

“Ìÿëÿøìÿê”äÿí ô.èñ. Ãîéóí

ìÿëÿøìÿñè, ÷îáàí òöòÿéè; ×ÿêèð óçàãëàðà õÿ-

éàëû, éàéëàã. Àøûã ßëÿñýÿð. Ãóçóëàðû ãîéóí-

ëàðà ãàòìûøäûëàð. Áèð ìÿëÿøìÿ âàðäû êè, ýÿë

ýþðÿñÿí. Ð.Ðçà.

ÌßËßØÌßÊ

ãàðø. 1. Ùàìû áèð éåðäÿ ìÿ-

ëÿìÿê, ñÿñ-ñÿñÿ âåðèá ìÿëÿìÿê. Ãîéóí-ãóçó

ìÿëÿøèð. – Ìÿëÿøìèð ñöðöëÿð, êèøíÿìèð àòëàð;

Íèéÿ ïÿðèøàíäûð ùàëëàðûí, äàüëàð! Àøûã ßëÿñ-

ýÿð. Öðýÿëÿð îéíàøûð, àòëàð ýöëÿøèð; Ãîéóí-

ëàð ñÿñ-ñÿñÿ âåðèá ìÿëÿøèð. Ñ.Âóðüóí.

2. ìÿú. Áèðëèêäÿ àüëàìàã, àüëàøìàã, àüûç-

àüûçà âåðèá àüëàìàã. Ãàäûíëàð ìÿëÿøèðëÿð.

– ..Êÿðáÿëàéû Ôÿðÿúèí åâèíäÿ óøàãëàðû ÷þðÿê-

äÿí þòðö ìÿëÿøèðäèëÿð. ×ÿìÿíçÿìèíëè.

3. ìÿú. Ôÿðéàä åòìÿê, àüëàøìàã, àüëàìàã.

Ìèí èë ñó-ñó äåéèá ìÿëÿøÿí ÷þëëÿð; Èíäè þç

äîíóíó ëàëÿäÿí áè÷ÿð. Ñ.Âóðüóí. Åøãèíÿ äÿì

òóòóá ýþéëÿð ìÿëÿøñèí; Åøãèí òàðèõ îëóá ÿáÿ-

äèëÿøñèí. Á.Âàùàáçàäÿ.

◊ Èëàíëàð ìÿëÿøÿí – ñóñóç, ÷ûëïàã. Àäàì-

ëàðûìûçûí çÿùìÿò âÿ èðàäÿñè èëÿ èëàíëàð ìÿëÿ-

øÿí äöçëÿðäÿ êàíàëëàð ÷ÿêèëäè.

ÌßËßÒÌß

“Ìÿëÿòìÿê”äÿí ô.èñ.

ÌßËßÒÌßÊ

èúá. Ìÿëÿìÿñèíÿ ñÿáÿá îë-

ìàã, àüëàòìàã, ñûçûëäàòìàã. Óøàüû ìÿëÿòìÿê.

ÌßËßÇ

ñèô. [ÿð. ìÿëÿñ] 1. Ìöõòÿëèô èðã-

äÿí òþðÿìèø; ìåòèñ. Ìÿëÿç àäàì.

2. Áàøãà-áàøãà úèíñëÿðèí áèðëÿøìÿñèíäÿí

òþðÿìèø, ãàðûøûã îëàí; ùèáðèä. Ìÿëÿç ãîéóí.

Ìÿëÿç àðû. // Èñ. ìÿíàñûíäà. Ìÿëÿçëÿð äàùà

éàõøû êþêÿëèð. – Úûäûð ñûíàüûíäàí êå÷ìèø 1-úè

íÿñèë ÿðÿá – Ãàðàáàü ìÿëÿçëÿðè ö÷ éàøûíäà

äàùà éàõøû èíêèøàô åäèð. “Ãàðàáàü àòû”.

ÌßËßÇËßØÄÈÐÈËÌß

“Ìÿëÿçëÿøäèðèë-

ìÿê”äÿí ô.èñ.

ÌßËßÇËßØÄÈÐÈËÌßÊ

ìÿúù.  Úèíñëÿðè

éàõøûëàøäûðìàã ö÷öí úöòëÿøäèðèëìÿê; ùèáðèä-

ëÿøäèðèëìÿê (áèòêè âÿ ùåéâàíëàð ùàããûíäà).

ÌßËßÇËßØÄÈÐÌß

“Ìÿëÿçëÿøäèðìÿê”-

äÿí ô.èñ. Àçÿðáàéúàí úàìûøëàðûíû áàøãà úàìûø

úèíñëÿðè èëÿ ìÿëÿçëÿøäèðìÿ éîëó èëÿ òÿêìèëëÿø-

333

ÌßËßÊÖÇËÖ

ÌßËßÇËßØÄÈÐÌß

äèðìÿê äÿ âàúèá ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðèäèð.

À.Àüàîüëó.

ÌßËßÇËßØÄÈÐÌßÊ

ô. Êåéôèééÿòúÿ äàùà

éàõøû íþâëÿð âÿ úèíñëÿð àëìàã ìÿãñÿäèëÿ

ìöõòÿëèô ùåéâàí âÿ áèòêè úèíñëÿðèíè úöòëÿø-

äèðìÿê; ùèáðèäëÿøäèðìÿê.

ÌßËÙßÌ

èñ. [ÿð. ìÿðùÿì] 1. Éàðàéà âÿ

éà àüðûéàí éåðëÿðÿ ñöðòöëÿí éàüëû äÿðìàí.

Éàðàéà ìÿëùÿì éàõìàã. – Ùÿëÿ ãÿäèì Ìè-

ñèðäÿ ìÿëùÿìëÿð, ùÿáëÿð, õàðäàë éàõìàëàðû èø-

ëÿäèðäèëÿð. Ð.ßëèéåâ. Àüàúäàí ñèðêÿ, åôèð éàü-

ëàðû, êàôóð éàüû, ðÿíýëÿð, ëàêëàð âÿ úöðáÿúöð

ìÿëùÿìëÿð ùàçûðëàíûð. (Ãÿçåòëÿðäÿí).

2. ìÿú. Äÿðìàí, ÿëàú, ÷àðÿ, øÿôà. Êþíöëäÿ

çÿõìè-íèùàí îëìàñàéäû, åé Ñåééèä; Öìèäè-

ìÿëùÿì èëÿ ìÿí ôÿãàíÿ ýÿëìÿç èäèì. Ñ.ß.Øèð-

âàíè. // ìÿú.  Òÿñÿëëè îëàúàã, òÿñêèí åäÿúÿê

øåé. Ñÿí äÿ ÿñèðýÿìÿ êþìÿê ÿëèíè; Ùÿð ñþçöí,

ñþùáÿòèí úàí ìÿëùÿìèäèð. Ñ.Âóðüóí.

ÌßËÈÙ

ñèô.  [ÿð.] Ìÿëàùÿòëè, ýþçÿøèðèí,

õîøàýÿëÿí, øèðèí, äóçëó. Ðîçàíûí ìÿëèù àùÿíýè

Ôèðóçóí ðóùóíó, ùèññèíè îõøàðêÿí î ôèêèðëÿøèðäè.

Ù.Íÿçÿðëè.

ÌßËÈÊ

èñ. [ÿð.] Ùþêìäàð, ïàäøàù.

ÌßËÈÊß

á à õ ìÿëÿêÿ. [2-úè úàðèéÿ:]

Íàçëû ìÿëèêÿìèç Ñöäàáÿ, ÿôñóñ; Ùÿð ñåâèíúÿ

ãàðøû êÿäÿðëè, ìÿéóñ. Ù.Úàâèä.