ÁÄÀ
[óêð.] Óêðàéíàäà àëè ãàíóíâåðè-
úèëèê îðãàíû.
ÐÀÄ
ÁÐ
[èíý.] á à õ ðàäèîëîêàòîð. Ðàäèî-
ëîêàñèéàäà èøëÿäèëÿí ãóðüóëàðà ðàäèîëîêàòîð
äåéèëèð. Áÿçè éåðëÿðäÿ áóíëàðû ìöõòÿñÿð îëà-
ðàã ðàäàð àäëàíäûðûðëàð. “Ðàäèîëîêàñèéà”.
ÐÀÄ[Ä]ß
èñ. [ÿð.] Âàõò áèëäèðÿí ðÿãÿì-
ëÿðäÿí ñîíðà ýÿëÿðÿê ùÿìèí ðÿãÿìèí òÿõ-
ìèíè îëäóüóíó ýþñòÿðèð (àäÿòÿí “ðàäÿëÿðè” âÿ
“ðàäÿëÿðèíäÿ” øÿêëèíäÿ èøëÿäèëèð). Ñààò áåø
ðàäÿëÿðè èäè. – Àõøàì ñààò îí ðàäÿëÿðèíäÿí
õîðóç ñÿñëÿíÿíÿäÿê è÷ÿðèäÿí ùÿâÿíýäÿñòÿíèí
ñÿñè ýÿëäè. ß.Ùàãâåðäèéåâ. Ñààò èêè ðàäÿ-
ëÿðèíäÿ Ìåùìàí éàí îòàüà êå÷èá ñîéóíäó.
Ñ.Ðÿùèìîâ.
ÐÀÄÈ
ÁË
[ëàò.] Ðàäèóñ èñòèãàìÿòèíäÿ éåð-
ëÿøÿí. Ðàäèàë ñèììåòðèéà.
ÐÀÄÈ
ÁÑÈÉÀ
[ëàò.] 1. Ùÿð ùàíñû áèð úèñìèí
åëåêòðîìàãíèò äàëüàëàðû øöàëàíäûðìàñû; úèñ-
ìèí áóðàõäûüû åëåêòðîìàãíèò øöà åíåðæèñè.
Ýöíÿø ðàäèàñèéàñû.
2. Áèð øåéèí ìÿðêÿçäÿí ÿòðàôà øöà øÿê-
ëèíäÿ éàéûëìàñû.
ÐÀÄÈ
ÁÒÎÐ
[ëàò. ðàäèàðå – øöà áóðàõìàã]
1. Ìîòîðäà ñóéó ñîéóäàí úèùàç. Òÿééàðÿíèí
ðàäèàòîðó. Àâòîìàøûíûí ðàäèàòîðó.
2. È÷ÿðèñèíäÿ èñòè ñó âÿ éà áóõàð ùÿðÿêÿò
åäÿí áîðóëàð ñèñòåìèíäÿí èáàðÿò ãûçäûðûúû úè-
ùàç. Ñó ðàäèàòîðó. Áóõàð ðàäèàòîðó.
ÐÀÄÈÊÀË
1
[ëàò. ðàäèúàëèñ – êþê] 1. ðèéàç.
Êþêàëìà ÿìÿëèééàòûíû, åëÿúÿ äÿ êþêàëìà-
íûí íÿòèúÿñèíè ýþñòÿðÿí èøàðÿ (
).
2. êèì. Áèð êèìéÿâè áèðëÿøìÿäÿí áàøãà
êèìéÿâè áèðëÿøìÿéÿ äÿéèøìÿç êå÷ÿí ìîëå-
êóëäà ñàáèò àòîìëàð ãðóïó.
ÐÀÄÈÊÀË
2
[ëàò.] 1. Ðàäèêàëëàð ïàðòèéàñû-
íûí (ñîë ñèéàñè ïàðòèéàëàðäàí áèðèíèí) öçâö,
éàõóä îíóí òÿðÿôäàðû îëàí øÿõñ (áó ïàðòèéà-
631
Ð
ÐÀÄÈÊÀË
ëàðûí ïðîãðàìûíäà äþâëÿò ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ âÿ
îíóí ìÿíàôåéèíÿ óéüóí îëàðàã äåìîêðàòèê
èñëàùàò èðÿëè ñöðöëöð).
2. Èôðàò ñèéàñè ýþðöøëÿð, ãÿòè ùÿðÿêÿò âÿ
òÿäáèðëÿð òÿðÿôäàðû.
ÐÀÄÈÊÀË
3
ñèô. [ëàò.] Êþêëö, ÿñàñëû, ãÿòè,
÷îõ òÿñèðëè. Ðàäèêàë òÿäáèðëÿð. Ðàäèêàë äÿéè-
øèêëèêëÿð.
ÐÀÄÈÊÀËÈÇÌ
[ëàò.] 1. Äþâëÿòèí ìÿíà-
ôåéè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ äåìîêðàòèê èñëàùàò ùÿéàòà
êå÷èðìÿéè òÿëÿá åäÿí ñèéàñè úÿðÿéàí; ðàäè-
êàëëàðûí (á à õ ðàäèêàë
2
1-úè ìÿíàäà) äöíéà-
ýþðöøö, îíëàðûí ùÿéàòà êå÷èðäèêëÿðè ñèéàñÿò.
2. Íÿçÿðè âÿ òÿúðöáè ìÿñÿëÿëÿðèí (õöñóñÿí
ñèéàñè ìÿñÿëÿëÿðèí) ùÿëëèíäÿ ÿñàñëû ãÿòè öñóë-
ëàðûí òÿòáèãè âÿ áó öñóëëàðûí ìöäàôèÿ åäèëìÿñè.
ÐÀÄÈÊÓËÈ´Ò
[ëàò. ðàäèúóëà – ðèøÿ] òèá.
Ùàðàì èëèéè (îíóðüà áåéíè) êþêúöêëÿðèíèí
èëòèùàáû.
Ð
ÁÄÈÎ
[ëàò. ðàäèî – øöàëàíäûðûðàì] 1. Åëåê-
òðèê åíåðæèñèíèí ðàáèòÿ, ðàäèîâåðèëèøè, òåëåâèçèéà,
ðàäèîòåëåãðàôèéà, ðàäèîëîêàñèéà âÿ ñ. ìÿã-
ñÿäëÿ ìÿôòèëñèç îëàðàã åëåêòðîìàãíèò äàëüà-
ëàðû øÿêëèíäÿ óçàã âÿ éàõûí ìÿñàôÿëÿðÿ âå-
ðèëìÿñè âÿ ãÿáóëó.
2. Áó äàëüàëàð âàñèòÿñèëÿ âåðèëÿí ñèãíàëëàð,
ñÿñëÿð, ðàäèî âÿ òåëåâèçèéà âåðèëèøè ïðîãðàì-
ëàðû âÿ ñ. Ðàäèîéà ãóëàã àñìàã.
3. Ðàäèîãðàì. Ìîñêâàäàí èíäèúÿ ðàäèî
àëûíìûøäûð. Ïàðîõîääàí ùàâà ùàããûíäà ðà-
äèî àëûíäû.
4. äàí. Ðàäèîñòóäèéà. Ðàäèîäà èøëÿìÿê.
5. äàí. Ðàäèîãÿáóëåäèúè, ðåïðîäóêòîð.
Éåíè ìàðêàëû ðàäèî.
ðàäèî... [ëàò. ðàäèàðå – øöàëàíìàã, øöà áó-
ðàõìàã, ðàäèóñ – øöà] Ìöðÿêêÿá ñþçëÿðèí
áèðèíúè ùèññÿñè îëóá àøàüûäàêû ìÿíàëàðäà
èøëÿíèð: 1) ðàäèîéà àèä îëàí, ðàäèî èëÿ áàüëû
îëàí; ìÿñ.: ðàäèîêëóá, ðàäèîòåëåãðàì; 2) ðà-
äèóìà, ðàäèîàêòèâëèéÿ, ðàäèàñèéàéà àèä îëàí;
ìÿñ.: ðàäèîåëåìåíò, ðàäèîèçîòîïëàð âÿ ñ.
ÐÀÄÈÎÀÊÒÈÂ
ñèô. [ëàò. ðàäèàðå – øöàëàí-
ìàã âÿ àúòèâóñ – ôÿàë] Ðàäèîàêòèâëèéÿ àèä
îëàí, ðàäèîàêòèâëèê õàññÿñèíÿ ìàëèê îëàí.
Ðàäèîàêòèâ ìàääÿëÿð. Ðàäèîàêòèâ èçîòîïëàð.
ÐÀÄÈÎÀÊÒÈÂËÈÊ
èñ. Àòîì íöâÿëÿðèíèí
íöâÿ ùèññÿúèêëÿðè âÿ éà ãàììà-êâàíòëàð áó-
ðàõàðàã þçáàøûíà âÿ éà ñöíè ñóðÿòäÿ ïàð÷à-
ëàíìàñû (áó ïðîñåñ íÿòèúÿñèíäÿ èëêèí íöâÿ-
ëÿðäÿí ôÿðãëè îëàí éåíè àòîì íöâÿëÿðè ÿìÿëÿ
ýÿëèð). Óðàíûí ðàäèîàêòèâëèéè.
ÐÀÄÈÎÁÈÎË
ÓÝÈÉÀ
[ëàò. ðàäèàðå, éóí. áèîñ
âÿ ëîýîñ] Ðàäèîàêòèâ øöàëàíìàíûí îðãàíèçìÿ
òÿñèðèíè þéðÿíÿí åëì ñàùÿñè.
ÐÀÄÈÎÅËÅÊÒÐ
ÓÍÈÊÀ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ
åëåêòðîí] Åëìèí, ðàäèîòåõíèêà âÿ åëåêòðîòåõ-
íèêà ÿñàñûíäà èíêèøàô åòìèø ìöõòÿëèô ñàùÿ-
ëÿðèíèí êîìïëåêñèíèí àäû.
ÐÀÄÈÎÊÈÌÉÀ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ ÿð. ÿë-
êèìéà] Êèìéàíûí, ðàäèîàêòèâ ìàääÿëÿðèí
ôèçèêè-êèìéÿâè âÿ êèìéÿâè õàññÿëÿðèíè þéðÿ-
íÿí ñàùÿñè.
ÐÀÄÈÎÃßÁÓËÅÄÈÚÈ
èñ. Ðàäèîäàëüàëàðûí
åíåðæèñèíè òóòìàã, îíó áàøãà øÿêëÿ ñàëìàã
âÿ èñòèôàäÿ åòìÿê ö÷öí àïàðàò, úèùàç.
ÐÀÄÈÎÃÐÀÌ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ ýðàììà]
Ðàäèîòåëåãðàô âàñèòÿñèëÿ âåðèëÿí ìÿëóìàò.
ÐÀÄÈ
ÓËÀ
[ëàò. ðàäèàðå] Ãðàììîôîí âàë-
ëàðûíû ÷àëäûðìàã ö÷öí ãóðüóñó îëàí ðàäèî
úèùàçû. Ðàäèîëàíû èøÿ ñàëìàã. Éåíè ìàðêàëû
ðàäèîëà.
ÐÀÄÈÎËÀØÄÛÐÛËÌÀ
“Ðàäèîëàøäûðûë-
ìàã”äàí ô.èñ.
ÐÀÄÈÎËÀØÄÛÐÛËÌÀÃ
“Ðàäèîëàøäûð-
ìàã”äàí ìÿúù.
ÐÀÄÈÎËÀØÄÛÐÌÀ
“Ðàäèîëàøäûðìàã”äàí
ô.èñ.
ÐÀÄÈÎËÀØÄÛÐÌÀÃ
ô. Ðàäèîâåðèëèøè âà-
ñèòÿëÿðè, ðàäèî øÿáÿêÿëÿðè, ðàäèîãÿáóëåäèúèëÿð
èëÿ òÿúùèç åòìÿê.
ÐÀÄÈÎËÀØÌÀ
“Ðàäèîëàøìàã”äàí ô.èñ.
ÐÀÄÈÎËÀØÌÀÃ
ô. Ðàäèîâåðèëèøè èëÿ òÿú-
ùèç îëóíìàã.
ÐÀÄÈÎË
ÓÝÈÉÀ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ éóí.
ëîýîñ] Ðàäèóì âÿ á. ðàäèîàêòèâ ìàääÿëÿðèí
òÿñèðè âÿ òÿòáèãè ùàããûíäà åëì.
ÐÀÄÈÎËÎÊÀÑÈÉÀ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ ëîúàòèî]
Ùàâàäà, ñó âÿ éåð öçÿðèíäÿ îëàí îáéåêòëÿðè
òàïìàã âÿ îíëàðûí éåðèíè ùÿìèí îáéåêòëÿðèí
áóðàõäûüû øöàëàðûí èñòèãàìÿòèíÿ ýþðÿ ìöÿé-
éÿíëÿøäèðìÿê öñóëó.
ÐÀÄÈÎËÎÊ
ÁÒÎÐ
[ëàò.] Ôÿçàäà îáéåêò-
ëÿðèí ÿêñ åòäèðäèêëÿðè ðàäèîäàëüàëàð âàñèòÿ-
ñèëÿ îíëàðû òàïìàã âÿ îëäóãëàðû éåðè ìöÿé-
éÿíëÿøäèðìÿê ö÷öí úèùàç âÿ ãóðüóëàð ñèñòåìè.
ÐÀÄÈÎËÎÃ
[éóí.] 1. Ðàäèîëîýèéà ìö-
òÿõÿññèñè.
632
ÐÀÄÈÊÀË
ÐÀÄÈÎËÎÃ
2. Ðàäèîàêòèâ èçîòîïëàðëà ìöàëèúÿ öñóë-
ëàðûíäàí èñòèôàäÿ åäÿí ùÿêèì.
ÐÀÄÈÎÌÀÉ
ÁÊ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ ðóñ. ìàÿê]
Ñèãíàëëàð âàñèòÿñèëÿ ýÿìè âÿ òÿééàðÿëÿðèí
îëäóãëàðû éåðè îíëàðà áèëäèðÿí õöñóñè âåðèúè
ðàäèîñòàíñèéàñû.
ÐÀÄÈÎÐÅÏÎÐÒÀÆ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ ôð.
ðåïîðòàýå] Èøèí ýåäèøè, âÿçèééÿòè âÿ ñ. ùàã-
ãûíäà ùàäèñÿ éåðèíäÿí (ñòàäèîíäàí, ìöÿññè-
ñÿäÿí âÿ ñ.-äÿí) ðàäèî èëÿ áèðáàøà âåðèëèø.
ÐÀÄÈÎÑÒ
ÁÍÑÈÉÀ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ ñòàíòèî]
1. Ðàäèîñèãíàëëàðû âåðÿí âÿ ãÿáóë åäÿí ìö-
ÿññèñÿ.
2. Ðàäèîäàëüàëàðûíû øöàëàíäûðìàã, ùàáåëÿ
ãÿáóë åòìÿê ö÷öí èñòèôàäÿ åäèëÿí òåõíèêè ãóð-
üó âÿ àïàðàòëàð. Òÿééàðÿíèí ðàäèîñòàíñèéàñû.
Ñÿééàð ðàäèîñòàíñèéà.
ÐÀÄÈÎÑÒÓÄÈÉÀ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ èòàë.
ñòóäèî] Ðàäèîâåðèëèøëÿðè àïàðìàã ö÷öí õö-
ñóñè òÿúùèç îëóíìóø áèíà, îòàã, éåð.
ÐÀÄÈÎÒÅÕÍÈÊ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ éóí.
òåúùíèêå] Ðàäèîòåõíèêà ìöòÿõÿññèñè.
ÐÀÄÈÎÒ
ÉÕÍÈÊÀ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ éóí.
òåúùíèêå] Éöêñÿêýÿðýèíëèêëè åëåêòðîìàãíèò
ðÿãñëÿðèíäÿí âÿ îíëàðûí ðàáèòÿ, âåðèëèø, íà-
âèãàñèéà, àñòðîíîìèéà âÿ ñ.-äÿ ÿìÿëè òÿòáè-
ãèíäÿí áÿùñ åäÿí åëì.
ÐÀÄÈÎÒÅËÅÔ
ÓÍ
[ëàò. ðàäèàðå, éóí. òåëå
âÿ ïùîíå] Ðàäèî èëÿ òåëåôîí ðàáèòÿñè ñàõëà-
ìàã ö÷öí ãÿáóëåäèúè âÿ âåðèúè àïàðàòëàðûí
ìÿúìóñó.
ÐÀÄÈÎÒÅËÅÃÐ
ÁÔ
[ëàò. ðàäèàðå, éóí. òåëå
âÿ ýðàïùî] 1. Ðàäèî èëÿ òåëåãðàô ðàáèòÿñè ñàõ-
ëàìàã ö÷öí ãÿáóëåäèúè âÿ âåðèúè àïàðàòëàðûí
ìÿúìóñó.
2. Áåëÿ âåðèëèøëÿðè àïàðàí èäàðÿ, ñòàíñèéà.
ÐÀÄÈÎÒÅËÅÃÐÀÌ
[ëàò. ðàäèàðå, éóí.
òåëå âÿ ýðàììà] á à õ ðàäèîãðàì.
ÐÀÄÈÎÒÐÀÍÑËÉ
ÁÑÈÉÀ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ
òðàíñëàòèî] Ðàäèî ïðîãðàìëàðûíûí ìÿôòèëëè
ðàáèòÿ õÿòòè âàñèòÿñèëÿ âåðèëìÿñè.
ÐÀÄÈÎÂÅÐÈÚÈ
èñ. õöñ. Ðàäèî âàñèòÿñèëÿ
ðàáèòÿ, ðàäèîëîêàñèéà âÿ ñ. ìÿãñÿäëÿ ðàäèî-
äàëüàëàðû âåðìÿê ö÷öí ãóðüó, àïàðàò.
ÐÀÄÈÎÂÅÐÈËÈØÈ
èñ. 1. Ðàäèî äàëüàëàðû âà-
ñèòÿñèëÿ äàíûøûã, ìóñèãè, øÿêèë âÿ ñ.-íèí ìÿñà-
ôÿëÿðÿ âåðèëìÿñè. Ìîðçå ñèñòåìè èëÿ ðàäèîâå-
ðèëèøè. Ðàäèîâåðèëèøèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè.
2. Ðàäèî âàñèòÿñèëÿ õöñóñè ïðîãðàìëà äèí-
ëÿéèúèëÿðÿ âåðèëÿí ìóñèãè, øÿêèë, äàíûøûã âÿ ñ.
ÐÀÄÈÎÇ
ÓÍÄ
[ëàò. ðàäèàðå âÿ ôð. ñîíäå]
Ìöõòÿëèô éöêñÿêëèêëÿðäÿ ùàâàíûí òÿçéèãèíè,
òåìïåðàòóðóíó âÿ ðöòóáÿòèíè þë÷ìÿê ö÷öí
êè÷èê ùàâà øàðû âàñèòÿñèëÿ àòìîñôåðÿ ãàëäûðû-
ëàí âÿ íÿòèúÿíè àâòîìàòèê ñóðÿòäÿ ðàäèî èëÿ
éåðÿ âåðÿí ìåòåîðîëîæè úèùàç.
ÐÀÄÈÑÒ
[ëàò. ðàäèàðå] Ðàäèîòåõíèêà èëÿ
ìÿøüóë îëàí øÿõñ, ðàäèîâåðèëèøëÿðè ìöòÿõÿñ-
ñèñè. Ãîíàãëûüûí ÿí øèðèí éåðèíäÿ ðàäèñò,
Õÿëèëîâäàí ðàäèîãðàì ýÿòèðäè. Ì.Ùöñåéí.
Ð
ÁÄÈÓÌ
[ëàò. ðàäèàðå] Ýöìöøö-àü ìåòàë
øÿêëèíäÿ ðàäèîàêòèâ êèìéÿâè åëåìåíò.
Ð
ÁÄÈÓÑ
[ëàò. ðàäèóñ, ùÿðôè ìÿíàñû – òÿêÿð
ìèëè, øöà] 1. ðèéàç. Øàðûí ÷åâðÿñèíèí âÿ éà
ñÿòùèíèí ùÿð ùàíñû íþãòÿñèíè ìÿðêÿçè èëÿ
áèðëÿøäèðÿí äöç õÿòò. // Áó õÿòòèí óçóíëóüó.
2. ìÿú. Áèð øåéèí ÿùàòÿ äàèðÿñè, ôÿàëèééÿò
ñàùÿñè, éàéûëìà äàèðÿñè. Ìÿðìèíèí ó÷óø ðà-
äèóñó.
ÐÀÄÎÍ
[ëàò. ðàä(èàðå) âÿ éóí. àý(îí)]
êèì. Ðàäèóìóí ïàð÷àëàíìàñû íÿòèúÿñèíäÿ
ùàñèë îëàí ðàäèîàêòèâ êèìéÿâè åëåìåíò – ãàç.
ÐÀÒÈÔÈÊÀÑÈÉÀ
èñ. [ëàò.] Äþâëÿòèí àëè ùà-
êèìèééÿò îðãàíûíûí äþâëÿò âÿ éà ùþêóìÿò íö-
ìàéÿíäÿñè òÿðÿôèíäÿí áàüëàíìûø áåéíÿëõàëã
ñÿíÿäëÿðè (ìöãàâèëÿ, ñàçèø) òÿñäèã åòìÿñè.
ÐÀÙ
èñ. [ôàðñ.] êëàñ. Éîë. Áó ðàùäàí åò-
ìÿê îëìàç èêðàù; Õîø ðàùäóðóð ñÿíÿ ýåäÿí
ðàù. Ôöçóëè.
ÐÀÙÀÒ
ñèô. âÿ çÿðô [ÿð.] 1. ßçèééÿòñèç,
ÿçèééÿò âåðìÿéÿí, íàðàùàò åòìÿéÿí. Éàðûì
ñààòà ãÿäÿð éåíÿ ðàùàò ó÷óðóã. Ì.Èáðàùèìîâ.
Ìàøûí òÿçÿ îëäóüóíäàí ÷îõ ðàùàò èäè.
ß.Âÿëèéåâ.
Ðàùàò äóðìàã – íàäèíúëèê
åòìÿìÿê, ñàêèò äóðìàã, ÿë-ãîë à÷ìàìàã.
Àçàíäà äèâ ÷þëäÿ ãàëàí ÷îúóãëàðû áîüàçëàð;
Òàíðû áèëìÿç, ðàùàò äóðìàç èíñàíëàðû éåéÿð-
ìèø... À.Èëäûðûì. Ðàùàò åòìÿê – á à õ ðàùàò-
ëàìàã. Ãÿðèá ö÷öí õàúÿ éåð ñàëûá, îòàãëàðûí
áèðèíäÿ îíó ðàùàò åòäè. “Àøûã Ãÿðèá”.
[Íóðÿääèíè] .. ýåúÿ ãóëëóã÷ó ðàùàò åäÿíäÿ
àíàñû éàäûíà äöøöá, òÿçÿäÿí àüëàìàüà
áàøëàäû. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Ðàùàò ãîéìàìàã –
èíúèòìÿê, ÿçèééÿò âåðìÿê, íàðàùàò åòìÿê,
äèíú ãîéìàìàã, ñàêèò ãîéìàìàã. ßí ýþçÿë
áèð íÿüìÿíè; Äóðóá äèíëÿéÿíäÿ ìÿí; Éà-
äûìà äöøöðñÿí ñÿí; Ðàùàò ãîéìóðñàí ìÿíè!
633
ÐÀÄÈÎÌÀÉÀÊ
ÐÀÙÀÒ
ß.Úàâàä. Ðàùàò îëìàã – á à õ ðàùàòëàí-
ìàã. [Éàâÿð Ìÿäèíÿéÿ:] Ùÿ, èíäè ðàùàò îë-
äóíìó, ìÿíèì ÿçèçèì? – äåéèá ñîðóøäó.
Ì.Èáðàùèìîâ. Úàâàä ýöëöìñöíäö, Àñëàíû
ýþñòÿðÿðÿê äåäè: – Àñëàíà éàõøû áàõñàí,
ìÿíèì äÿ öðÿéèì ðàùàò îëàð. ß.Âÿëèéåâ.
2. Ãàéüûñûç, äÿðäñèç, äÿðäñèç-ãÿìñèç;
ñàêèò, àñóäÿ. Ðàùàò éàøàìàã. – Ðàùàò íÿôÿñ
÷ÿêÿ áèëìèð óéãóäà; Ñàí ãàòèëèí ýþðöð äóð-
ìóø ïóñãóäà. À.Ñÿùùÿò. [Ìèðçàüà] éàëíûç
åâëÿíìÿêëÿ þç ùÿéàòûíû ìöÿééÿí áèð øÿêëÿ
ñàëà áèëÿð, îíóí ñàéÿñèíäÿ àñóäÿ, ðàùàò áèð
ùÿéàò ñöðÿ áèëÿðäè. Ñ.Ùöñåéí.
3. Ýåí, ýåí-áîë, íàðàùàò åòìÿéÿí. Ðàùàò
ïàëòàð.
ðàùàò-ðàùàò çÿðô Ðàùàòúàñûíà, ðàùàòëûãëà,
íàðàùàò îëìàäàí, ñàêèò-ñàêèò. Ãàëûí ïàëòîëó
àäàìëàð ðàùàò-ðàùàò êö÷ÿëÿðäÿí êå÷èðäèëÿð.
À.Øàèã. Éåðèíÿ ýèðÿí êèìè äÿðèí éóõóéà ýåò-
ìèø Àøûã Úàëàë ðàùàò-ðàùàò íÿôÿñ àëûðäû.
ß.Ìÿììÿäõàíëû.
ÐÀÙÀÒÚÀ(ÑÛÍÀ)
çÿðô Ðàùàò ùàëäà; íà-
ðàùàò îëìàäàí, ðàùàò-ðàùàò, õàòèðúÿìëèêëÿ.
[Ìÿúèä] [Íàäèðèí] èçòèðàáûíû ýþðìÿéèá, ðà-
ùàòúà þç ñþùáÿòèíÿ äàâàì åäèðäè. Á.Òàëûáëû.
Ðàùàòúà õåéëè ýþéÿð÷èí âóðìàã ìöìêöí èäè.
Ì.Ðçàãóëóçàäÿ.
ÐÀÙÀÒËÀÌÀ
“Ðàùàòëàìàã”äàí ô.èñ.
ÐÀÙÀÒËÀÌÀÃ
ô. 1. Éåðèíè äöçÿëòìÿê,
ðàùàò åòìÿê, èñòèôàäÿ ö÷öí ìöíàñèá øÿêëÿ
ñàëìàã. Ñòóëóí éåðèíè ðàùàòëàìàã. – [Éóñèô]
ýàù ñàáóíó êþïöêëÿäèð, ýàù öëýöúö ÿëèíèí òè-
ëèíÿ ÷ÿêèá èòèëÿéèð, .. ýöçýöíöí éåðèíè ðàùàò-
ëàéûðäû. Á.Áàéðàìîâ.
2. Ðàùàò îëìàã, èñòèðàùÿò åòìÿê ö÷öí ùÿð
úöð øÿðàèò éàðàòìàã. Êîñàîüëó êþêñöíö þòö-
ðöá ìöòÿêêÿéÿ äèðñÿêëÿíäè, àéàãëàðûíû óçà-
äûá éåðèíè ðàùàòëàäû, ñàü ÿëèíè ãûðõûã áàøûíäà
ýÿçäèðäè. È.Øûõëû.
3. Éÿùÿð âÿ éà ÷óëóíó ýþòöðÿðÿê éåì âÿ ñ.
âåðìÿê (ùåéâàíëàð ùàããûíäà). Äàëûíúà äî-
ëàíàí àíàñû èëÿ äàíûøà-äàíûøà Øèðìÿììÿä
þêöçëÿðè ðàùàòëàäû, ÷óëëàðûíû àëûá, ãàáàãëàðûíà
éåì òþêäö. Å.Ñóëòàíîâ. ßñýÿðëÿð àòëàðû ðà-
ùàòëàéûá, ãîç àüàúûíûí àëòûíäà éåðÿ ñÿðèëäèëÿð.
Ù.Íÿçÿðëè.
ÐÀÙÀÒËÀÍÄÛÐÌÀ
“Ðàùàòëàíäûðìàã”äàí
ô.èñ.
ÐÀÙÀÒËÀÍÄÛÐÌÀÃ
á à õ ðàùàòëàìàã.
ÐÀÙÀÒËÀÍÌÀ
“Ðàùàòëàíìàã”äàí ô.èñ.
ÐÀÙÀÒËÀÍÌÀÃ
ô. 1. Ðàùàòëûã òàïìàã,
ðàùàò îëìàã, èñòèðàùÿò åòìÿê, ðàùàò íÿôÿñ àë-
ìàüà áàøëàìàã, þçöíö ðàùàò ùèññ åòìÿê.
Ñàäûã äàëáàäàë áèð íå÷ÿ ñòÿêàí òöíä ÷àé è÷èá
ãûçûøäû, ðàùàòëàíäû. Ìèð Úÿëàë.
2. Îòóðàðàã âÿ éà óçàíàðàã äèíúÿëìÿê,
äèíúèíè àëìàã, éîðüóíëóüóíó àëìàã. Ñþéöä
àüàúûíûí êþëýÿñèíÿ áèð ïàëàç äþøÿäèá îðàäà
ðàùàòëàíäûì. Ñ.Ùöñåéí. [Äÿìèðîâ] ÷àðïàéû
öçÿðèíäÿ îòóðóá ðàùàòëàíäû âÿ êÿíäÿ òÿðÿô
áàõìàüà áàøëàäû. Ñ.Ðÿùèìîâ.
ÐÀÙÀÒËÀØÄÛÐÌÀ
“Ðàùàòëàøäûðìàã”äàí
ô.èñ.
ÐÀÙÀÒËÀØÄÛÐÌÀÃ
á à õ ðàùàòëàíäûð-
ìàã. Õÿñòÿíè ðàùàòëàøäûðìàã. Óøàüû ðàùàò-
ëàøäûðìàã.
ÐÀÙÀÒËÀØÌÀ
“Ðàùàòëàøìàã”äàí ô.èñ.
ÐÀÙÀÒËÀØÌÀÃ
ô. Ðàùàò îëìàã, ñàêèò-
ëÿøìÿê, íàðàùàòëûüû êå÷ìÿê.
ÐÀÙÀÒËÛÃ
èñ. 1. Ãàéüû, öçöíòö, ùÿéÿúàí,
øöáùÿ âÿ ñ. îëìàäûüû ùàë; àñóäÿëèê, äèíúëèê,
ãàéüûñûçëûã. Áó ñþçëÿðäÿí ñîíðà Áÿéèì ñàíêè
þç ãÿëáèíäÿ áèð ðàùàòëûã ùèññ åòäè. È.ßôÿíäèéåâ.
[Ùàúû Ìóðàä:] Áó çàëûì óøàãëàðûíûí ÿëèíäÿí
áèð ñààò äà ðàùàòëûüûì éîõäóð. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ.
Ðàùàòëûüûíû ïîçìàã – íàðàùàò åòìÿê,
ðàùàò ãîéìàìàã, äèíúëèéèíè ïîçìàã. [Ðçà:]
[Áàéãóø] ýÿëÿí ýöíäÿí àòàìûí äà, àíàìûí äà
ðàùàòëûüû ïîçóëìóøäó. Ì.Èáðàùèìîâ. [Íàòèã:]
Ìÿíè áàüûøëàéûí, Ôÿððóõ ÿìè, ðàùàòëûüûíûçû
ïîçäóì. Á.Áàéðàìîâ. Ðàùàòëûã âåðìÿ-
ìÿê – äàèì íàðàùàò åòìÿê, äèíú ãîéìàìàã,
ðàùàò áóðàõìàìàã. [Ïÿðè Ýöëíèñÿéÿ:] [ßáäöë]
äàùà áèçÿ ðàùàòëûã âåðìèð, ýåäèð, ùÿðäÿíáèð
áÿùàíÿ èëÿ éöéöðöá ýÿëèð. Ú.Úàááàðëû. Ìÿëóí
øöáùÿ Ìÿììÿäáàüûðà ðàùàòëûã âåðìèðäè.
Ñ.Ùöñåéí.
2. Èñòèðàùÿò, äèíúëèê, äèíúÿëìÿ. Ùå÷ ðàùàò-
ëûüû éîõäóð. – Éàçûí èñòèñèíäÿ, ãûøûí ãàðûíäà;
Ðàùàòëûã áèëìÿäÿí éöðöð áó êàðâàí. Ì.Ìöø-
ôèã.
Ðàùàòëûã åòìÿê (åëÿìÿê) äàí. – äèí-
úÿëìÿê, èñòèðàùÿò åòìÿê, äèíúèíè àëìàã. Ýöë-
íàð õàíûì áèð àç ðàùàòëûã åëÿéÿíäÿí ñîíðà áó
ýÿëìÿéèíèí ñÿáÿáèíè äåäè. (Íàüûë).
3. Ðàùàòëûãëà øÿêëèíäÿ çÿðô – äÿðä-
ãÿìñèç, ôèðàâàí, ðàùàò. Ùàúû Ñóëòàí .. èêè
åâèíäÿí àëäûüû êèðÿëÿðèí ñàéÿñèíäÿ ðàùàòëûãëà
êå÷èíèðäè. Ñ.Ùöñåéí.
634
ÐÀÙÀÒÚÀ(ÑÛÍÀ)
ÐÀÙÀÒËÛÃ
ÐÀÙÀÒÑÛÇ
á à õ íàðàùàò.
Ðàùàòñûç
åòìÿê – íàðàùàò åòìÿê. Áó àúû äöøöíúÿëÿð
[Ïîëàäû] ðàùàòñûç åäèðäè. À.Øàèã.
ÐÀÙÀÒÑÛÇËÛÃ
á à õ íàðàùàòëûã. [Íÿáè:]
Âàëëàù, ìÿí íþêÿð áåëÿ ðàùàòñûçëûüà äàâàì
åäÿ áèëìÿðÿì. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Äàõèëÿí áèð
èíòèçàð, áèð ðàùàòñûçëûã äóéàí Ôèðèäóí àõøàì
ñÿðèíèíäÿ øÿùÿðè ýÿçìÿéè ãÿðàðà àëäû.
Ì.Èáðàùèìîâ.
ÐÀÙßÒÖËÙÖËÃÓÌ
èñ. [ÿð.] Øÿêÿð âÿ
íèøàñòàäàí (áÿçÿí äÿ è÷èíÿ áàäàì, ôûíäûã âÿ
ñ. ãîéóëàðàã) ùàçûðëàíàí Øÿðã øèðíèééàòû.
ÐÀÙßÂÈ
èñ. ìóñ. Îðòà ÿñðëÿðäÿ Éàõûí
Øÿðãäÿ ýåíèø éàéûëìûø 12 ÿñàñ ìóüàìäàí
áèðè.
ÐÀÙÈÁ
èñ. [ÿð.] Ìîíàñòûðäà éàøàéûá ðàùèá-
ëèéÿ ýèðìÿ (ñà÷ êÿñäèðìÿ) ìÿðàñèìèíäÿí êå-
÷ÿðÿê ìîíàñòûð íèçàìíàìÿñèíèí òÿëÿáëÿðèíÿ
óéüóí îëàðàã òÿðêè-äöíéà ùÿéàò êå÷èðìÿéè
ÿùä åòìèø øÿõñ (êèøè). Êàòîëèê ðàùèáëÿð. // äàí.
Òÿíùà òÿðêè-äöíéà ùÿéàò êå÷èðÿí àäàì (êèøè)
ùàããûíäà.
ÐÀÙÈÁß
èñ. [ÿð.] Ãàäûí ðàùèá (á à õ ðàùèá).
ÐÀÙÈÁËÈÊ
èñ. Ðàùèáèí éàøàéûø òÿðçè,
ðàùèá îëìà.
ÐÀÙËÀÌÀ
“Ðàùëàìàã”äàí ô.èñ.
ÐÀÙËÀÌÀÃ
á à õ ðàùàòëàìàã. Ðþâøÿí
ãàáàãúà àòàñûíû ðàùëàäû, ñîíðà ãóëóíëàðûí
éåðèíè ñàùìàíëàéûá, òþâëÿíè ùàçûðëàìàüà
áàøëàäû. “Êîðîüëó”.
ÐÀÕÈ´Ò
[éóí. ðùàúùèñ – áåë ñöìöéö] Áþ-
éöìÿêäÿ îëàí îðãàíèçìäÿ äóçëàðûí ÷àòûøìà-
ìàñû íÿòèúÿñèíäÿ ñöìöêëÿðèí ãåéðè-íîðìàë
èíêèøàôû, ìàääÿëÿð ìöáàäèëÿñèíèí ïîçóëìàñû
øÿêëèíäÿ òÿçàùöð åäÿí óøàã õÿñòÿëèéè.
ÐÀÕÈÒÈÇÌ
[éóí.] Ðàõèò õÿñòÿëèéè ÿëàìÿò-
ëÿðèíèí ìÿúìóñó; ðàõèò õöñóñèééÿòëÿðè.
ÐÀÕÈÒËÈ
ñèô. äàí. Ðàõèò õÿñòÿëèéèíÿ òó-
òóëìóø. Ðàõèòëè óøàã.
ÐÀÊÅÒ
[àëì.] 1. Àòÿøôÿøàíëûã, ùàáåëÿ èøûã
ñèãíàëëàðû âåðìÿê ö÷öí èøëÿäèëÿí è÷è áàðûò òÿð-
êèáëè ìàääÿëÿðëÿ äîëäóðóëìóø ýèëèçäÿí èáà-
ðÿò ìÿðìè. Ñèãíàë ðàêåòè. Èøûãëàíäûðûúû ðàêåò.
2. Ðåàêòèâ ìöùÿððèêëè ó÷óúó àïàðàò. Êîñ-
ìèê ðàêåò. ×îõïèëëÿëè ðàêåò. // ùÿðá. ×ûõàí ãàç
ðåàêñèéàñûíûí ýöúö èëÿ ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðèëÿí äþ-
éöø ìÿðìèñè. Éàíäûðûúû ðàêåò. Ôóãàñ ðàêåòè.
– Àòîìóíëà, ðàêåòèíëÿ; Ñÿí åëÿ çÿíí åëÿìÿ
êè, Ùàêèìèñÿí éåðèí, ýþéöí. Á.Âàùàáçàäÿ.
◊ Àïàðûúû ðàêåò – îðáèòÿ ÷ûõàíà ãÿäÿð Éåð
âÿ éà Ýöíÿøèí ñöíè ïåéêèíè àïàðàí ÷îõïèëëÿëè
ðàêåòèí ñîí ïèëëÿñè.
ÐÀÊÅÒ×È
èñ. 1. Ðàêåòëÿ ñèãíàë âåðÿí àäàì
(á à õ ðàêåò 1-úè ìÿíàäà).
2. Ðàêåòÿ õèäìÿò åäÿí ÿñýÿð (á à õ ðàêåò
2-úè ìÿíàäà). Ðàêåò÷è áþëìÿñè.
ÐÀÊÅÒÊÀ
[ðóñ., ÿñëè ôð.] 1. Òåííèñ îéó-
íóíäà: òîïó âóðìàã ö÷öí îâàë òîðëó êöðÿê-
úèê. Òåííèñ ðàêåòêàñû.
2. Ñòîëöñòö òåííèñ îéíàìàã ö÷öí äàèðÿâè
êè÷èê êöðÿêúèê. Ñòîëöñòö òåííèñ ðàêåòêàñû.
ÐÀÊÅÒÃÀÉÛÐÌÀ
èñ. Ðàêåò èñòåùñàëû, ðà-
êåò ãàéðûëìàñû. Ðàêåòãàéûðìà ñÿíàéåñè.
ÐÀÊÅÒÎÄÐ
ÓÌ
[àëì. ðàêåòà âÿ éóí.
äðîìîñ] Ðàêåòëÿðè òÿúðöáÿäÿí êå÷èðìÿê âÿ
áóðàõìàã ö÷öí õöñóñè éåð, ìåéäàí÷à.
ÐÀÊÓÐÑ
èñ. [ôð.] Áàõûì íþãòÿñè, áóúàüû.
ÐÀÃÀ
èñ. [ñàíñêð.] ìóñ. Ãÿäèì Ùèíä êëàñ-
ñèê ìóñèãèñè íþâëÿðèíäÿí áèðè.
Ð
ÁËËÈ
èñ. [èíý.] Àâòîìîáèë èäìàíû öçðÿ
1000-2000 êì ìÿñàôÿäÿ êå÷èðèëÿí éàðûøëàð
êîìïëåêñè.
ÐÀÌ
[ôàðñ.]: ðàì åòìÿê – þçöíÿ òàáå åò-
ìÿê, þçöíÿ àëûøäûðìàã, áàø ÿéäèðìÿê, þçöíÿ
ëàçûì îëàí øÿêèëäÿ äÿéèøìÿê; ÿùëèëÿøäèðìÿê.
Êÿðÿì áèð íå÷ÿ èëäÿí ñîíðà àòû òóòóá þéðÿòäè,
þçöíÿ ðàì åëÿäè. Ì.Ùöñåéí. Ðàì îëìàã –
òàáå îëìàã, áàø ÿéìÿê. Ýþðöðÿì, ñóëàðûí
ýèçëè ãöäðÿòè; Èíñàíûí ÿëèíäÿ èíäè ðàì îëóð.
Ð.Ðçà. [Ãàøãà äàé] éàâàø-éàâàø àäàìëàðà
ðàì îëóðäó. È.ßôÿíäèéåâ.
ÐÀÌÀ
[ðóñ.] õöñ. Ùÿð ùàíñû áèð ìàøûíûí,
ãóðüóíóí, ìåõàíèçìèí àïàðûúû ùèññÿñè. Àâòî-
ìîáèëèí (âàãîíóí, âåëîñèïåäèí) ðàìàñû.
ÐÀÌÀÇÀÍ
èñ. [ÿð. ðÿìÿçàí] Ùèúðè ãÿìÿðè
ÿðÿá òÿãâèìèíèí 9-úó àéû; îðóúëóã àéû. [Úà-
ùàí:] Áó ðàìàçàí éîõ, ýÿëÿí ðàìàçàí ýÿëèá
þòÿíäÿí ñîíðà [ßñýÿðèí] èéèðìè ñÿêêèç éàøû
òàìàì îëàúàãäûð. Ö.Ùàúûáÿéîâ.
ÐÀÌÏÀ
[ôð.] Ñÿùíÿéÿ éþíÿëäèëìèø èøûãëàí-
äûðûúû úèùàçëàðû òàìàøà÷ûäàí ýèçëÿäÿí, ñÿùíÿ
áîéó óçàíàí éàñòû ñèïÿð.
ÐÀÍÅÒ
[ôð.] Ãèéìÿòëè àëìà íþâëÿðèíäÿí
áèðèíèí àäû.
ÐÀÍÃ
èñ. [ôð.] Ôÿðãëÿíìÿ äÿðÿúÿñè; êàòå-
ãîðèéà, ðöòáÿ.
ÐÀÏÈ´ÐÀ
[ôð.] Äþðäöçëö óçóí åëàñòèê òèéÿñè
îëàí èòèóúëó ñèëàù (èíäè àíúàã òÿëèì âÿ ãûëûíú-
635
ÐÀÙÀÒÑÛÇ
ÐÀÏÈÐÀ
îéíàòìà èäìàíûíäà èøëÿäèëèð). Ðàïèðà öçðÿ
äöíéà ÷åìïèîíàòûíûí ãàëèáëÿðè.
ÐÀÏÈÐÀ×Û
èñ. èäì. Ðàïèðà èëÿ ÷ûõûø åäÿí
èäìàí÷û.
Ð
ÁÏÎÐÒ
[ôð.] 1. Ùÿðáè õèäìÿò÷èíèí þç
áþéöéöíÿ âåðäèéè øèôàùè âÿ éà éàçûëû ìÿëó-
ìàò, õÿáÿð. Ùöñåéí ðàïîðò âåðèá êîìàíäè-
ðèíÿ; Éþíÿëèð êàòèáëÿ èúëàñ éåðèíÿ. Ì.Ðàùèì.
[Àñëàí] ..êè÷èê êîìàíäèðëÿðèí ðàïîðòëàðûíû
äèíëÿéèð, éåíè ÿìðëÿð âåðèðäè. Ñ.Âÿëèéåâ.
2. Éóõàðû, ðÿùáÿð òÿøêèëàòëàðà âåðèëÿí éà-
çûëû âÿ éà øèôàùè ìÿëóìàò.
ÐÀÏÑ
ÓÄÈÉÀ
[éóí. ðùàïñîäèà] 1. Ãÿäèì
éóíàí ñÿééàð õàíÿíäÿëÿðèíèí (ðàïñîäëàðûíûí)
ñèìëè ìóñèãè àëÿòèíèí ìöøàéèÿòè èëÿ èôà åòäèê-
ëÿðè åïèê íÿüìÿëÿð.
2. Õàëã ìàùíû âÿ ðÿãñëÿðè ìþâçóñóíäà éà-
çûëìûø èíñòðóìåíòàë âÿ éà âîêàë èíñòðóìåí-
òàë ÿñÿð. Ìöñëöì Ìàãîìàéåâ “Àçÿðáàéúàí
÷þëëÿðèíäÿ” âÿ “Úåéðàí” ðàïñîäèéàëàðûíû, áèð
ñûðà ìàðøëàð áÿñòÿëÿìèøäèð.
ÐÀÑÈÎÍ
[ëàò. ðàòèîíèñ – þë÷ö] Ìöÿééÿí
âàõò ö÷öí éåìÿê íîðìàñû, ìöÿééÿí âàõò
ö÷öí éåìÿê ïàéû; úèðÿ. ßñýÿðèí ýöíäÿëèê
ðàñèîíó. // Ùåéâàíëàðà âåðèëÿúÿê ýöíäÿëèê
éåìèí ìèãäàðû âÿ òÿðêèáè; éåì íîðìàñû.
Íîðìàëàðà ìöâàôèã îëàðàã ùåéâàíûí áöòöí
åùòèéàúëàðûíû òÿìèí åäÿí éåìëÿðèí ýöíäÿëèê
éûüûìûíà éåì ïàéû (ðàñèîí) äåéèëèð. “Öìóìè
çîîòåõíèéà”.
ÐÀÑÈÎÍ
ÁË
[ëàò.] Àüûë âÿ ìÿíòèãÿ ÿñàñ-
ëàíàí; àüûëëû, ìÿãñÿäÿóéüóí, ìÿãñÿäÿìö-
âàôèã. Õàììàëäàí ðàñèîíàë ñóðÿòäÿ èñòèôàäÿ.
Èøèí ðàñèîíàë òÿøêèëè.
ÐÀÑÈÎÍÀËÈÑÒ
[ëàò.] 1. Ðàñèîíàëèçì òÿ-
ðÿôäàðû (á à õ ðàñèîíàëèçì 1-úè ìÿíàäà).
2. Ùÿéàòäà àíúàã ìÿíòèã âÿ àüëûí òÿëÿá-
ëÿðèíÿ ÿñàñëàíàí àäàì.
ÐÀÑÈÎÍÀËÈ´ÇÌ
[ëàò.] 1. Àüëû èäðàêûí éå-
ýàíÿ ìÿíøÿéè ùåñàá åäÿí èäåàëèñò ôÿëñÿôè
úÿðÿéàí.
2. Ùÿéàòà øöóðëó ìöíàñèáÿò, ùÿðÿêÿòëÿðèíäÿ
øöóðëóëóã.
ÐÀÑÒ
1
[ôàðñ.] ñèô. Äöç, ìöñòÿãèì.
Ðàñò
ýÿëìÿê – á à õ ðàñòëàøìàã. Ìèðàõóð êö÷ÿäÿ
êþùíÿ õÿçèíÿäàðà ðàñò ýÿëèá, îíà éîëäàø îëóá
ñîðóøäó êè.. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. [Ñóëòàí:] Áó
ýöí áàçàðäàí êå÷ÿðêÿí, Ãóëóéà ðàñò ýÿëèá,
ÿùâàëûíû ñóàë åòäèì. Í.Íÿðèìàíîâ. Íóðÿääèí
ìåøÿ èëÿ èêè ñààòà ãÿäÿð éîë ýåäÿíäÿí ñîíðà
áèð ÷àéà ðàñò ýÿëäè. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Ðàñò ýÿ-
òèðìÿê – ìöâÿôôÿã îëìàã, äöç ýÿòèðìÿê.
[Õàâÿð Êÿðèìõàíà:] ..Ñÿí íÿ áàúàðûðäûí,
îíó åëÿìèñÿí. Àëëàùà ìèí øöêöð åäèðÿì êè,
ìÿíè ñÿíÿ ðàñò ýÿòèðäè. Ìÿí áàøãà áèð ùÿéàò
èñòÿìèðÿì!.. Ì.Èáðàùèìîâ. Ðàñò îëìàã – á à õ
ðàñò ýÿëìÿê. Ëöòôÿëè ãàïûäàí è÷ÿðèéÿ ýèðÿíäÿ
Ãóðáàí îíà ðàñò îëäó. È.Ìóñàáÿéîâ. Ñöôðÿ
áàøûíäà ÿéëÿøÿíäÿ äÿðâèø äåäè: – Ñÿí àüûëäà
àäàì ùå÷ ìÿíÿ ðàñò îëìàéûá. (Íàüûë). Ðàñ-
òûíà ýÿëìÿê (÷ûõìàã) – ãàáàüûíà ÷ûõìàã,
ðàñò ýÿëìÿê. [Äÿðâèø:] ...Ùÿð êÿñ ðàñòûìà
ýÿëèð, ùàìûñûíû éàâàø-éàâàø äèíÿ ñîéóìóø
ýþðöðÿì. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. [Ìÿðúàí
áÿé:] Áèð ýþé÷ÿê àðâàääûð, ðàñòûìà ÷ûõûáäûð,
àëûðàì. Ö.Ùàúûáÿéîâ.
ÐÀÑÒ
2
èñ. [ôàðñ.] ìóñ. Àçÿðáàéúàí êëàññèê
ìóüàìëàðûíäàí áèðèíèí àäû. Úàâàä ýþçëÿðèíè
éóìäó, úàâàíëàð òàðû âÿ êàìàí÷àíû ýþòöðöá
“Ðàñò” äÿñòýàùûíû áàøëàäûëàð. ß.Ùàãâåðäèéåâ.
ÐÀÑÒÀ
èñ. [ôàðñ.] êþùí. Äöêàíëàðûí éåð-
ëÿøäèéè êè÷èê äöç êö÷ÿ; äöêàíëàð ñûðàñû. Áóçó
àëäûì ÿëèìÿ âÿ ñÿðèí áàããàë ðàñòàñûíäàí ÷ûõ-
äûì ýöíöí ãàáàüûíà. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.
ÐÀÑÒÀÁÀÇÀÐ
èñ. [ôàðñ.] êþùí. Äöç ñûðà
èëÿ äöçöëìöø äöêàíëàðäàí, ìàüàçàëàðäàí âÿ
ñ.-äÿí èáàðÿò áàçàð. Ðàñòàáàçàðäà øèðèí àëûø-
âåðèø âàðäû, àëûúûíûí ÷îõó òÿðÿêÿìÿ èäè. ×ÿ-
ìÿíçÿìèíëè. [Àüàãóðáàíûí] Ðàñòàáàçàðäà èêè
ãàïûäàí èáàðÿò áþéöê áÿççàç ìàüàçàñû âàðäû.
ß.Ùàãâåðäèéåâ.
ÐÀÑÒËÀØÌÀ
“Ðàñòëàøìàã”äàí ô.èñ. Àüà-
ñÿôÿðëÿ ðàñòëàøìàñû ùå÷ äÿ Íÿúìèéÿ õîø ýÿë-
ìÿäè. ß.ßáöëùÿñÿí.
ÐÀÑÒËÀØÌÀÃ
ô. Òÿñàäöô åòìÿê, öç-öçÿ
ýÿëìÿê, ãàðøûñûíà ÷ûõìàã, ýþðìÿê. Ìàøûí ö÷
àò ãîøóëìóø áèð àðàáà èëÿ ðàñòëàøäû. Ù.Ñå-
éèäáÿéëè.
ÐÀÒÈÔÈÊ
Dostları ilə paylaş: |