Page 499
qoʻyilmalardan sof pul oqimi miqdoridagi farq sifatida aniqlanadi. Ushbu eng muhim
moliyaviy koʻrsatkich kompaniyaning qarz majburiyatlarini toʻlash, dividendlar toʻlash,
aksiyalarni sotib olish yoki yangi kompaniyalarni sotib olish qobiliyatini koʻrsatadi va
kompaniyaning kreditga layoqatliligi va investitsion jozibadorligini baholash uchun
asosdir. Uni aniqlash uchun formuladan foydalanish mumkin:
FCF = NCFO – Capex = EBIT – ∆NWC + DA – T – Capex, (2)
bu erda: Capex- bu davrdagi investitsiyalarning miqdori.
Agar biz dastlabki taxmin qilsak (quyida koʻrsatilganidek, bu taxmin har doim
ham indikatorni hisoblash uchun maʼlum bir kompaniyada qabul qilingan
metodologiyaga mos kelmaydi)
EBIT + DA = EBITDA, (3)
bu erda: EBITDA foizlar, soliqlar va amortizatsiya to'lovlarini to'lashdan oldin
daromad, biz bu qiymatni yozishimiz mumkin
FCF = EBITDA – ∆NWC – Т – Capex. (4)
Erkin pul oqimi koʻrsatkichlari investorlar tomonidan aksiyalar qiymatini,
dividend siyosati shartlarining jozibadorligini va investitsiyalarni tahlil qilishning
boshqa muhim masalalarini baholash uchun keng qoʻllaniladi.
Shu bilan birga, maʼlumki, erkin pul oqimining ikkita asosiy koʻrsatkichi mavjud
– kompaniyaning erkin pul oqimi (FCFF) va mulkdorlar uchun mavjud boʻlgan erkin
pul oqimi (FCFE).
Biznes yoki loyihani investitsion baholashning asosi bo'lgan pul oqimlarining
qiymatini aniqlash uchun yaxshi ma'lum bo'lgan formula:
bu erda: FCF
t
tegishli davrda erkin pul oqimi ko‘rsatkichidir,
WACC- kapitalning oʻrtacha tortilgan qiymati.
