• Основные стратегические варианты

siljitish va kommunikasiya faoliyatining
maqsadi markaga sodiqlikni 
ta’minlash, tovar harakatini amalga oshirish, yangi paydo bo‘lgan savdo markalarini 
qo‘llab-quvvatlash, savdo-sotiq shartlari va hokazolar haqida axborot berishdan 
iborat. 
6. Tovar foydalanilgandan yoki iste’mol qilingandan so‘ng iste’molchilarning 
qoniqish hosil qilgan yoki qilmaganligini
tekshirish, ishlab chiqaruvchiga taklifni 
ularga moslashtirishga imkon beradi. 
7. Tovarlar foydalanilgandan yoki iste’mol qilingandan so‘ng 
arizalar yoki 
baholar
yakka va uyushgan (konsyumerizm) xaridorlar tomonidan o‘z-o‘zidan 
tarqatiladi. 
Kichik 
bozorlarda 
ayirboshlash 
jarayoni 
ishtirokchilari 
o‘rtasidagi 
kommunikasiya o‘z-o‘zidan sodir bo‘ladi. Katta bozorlarda esa ishtirokchilar 
o‘rtasida jismoniy va ruhiy masofa katta bo‘lib, bunday sharoitda kommunikasiyani 
maxsus tashkil qilish kerak bo‘ladi. 
Marketing, ayniqsa, strategik marketing xo‘jalikning bozor tizimida muhim 
iqtisodiy rol o‘ynashi lozim. Bunga sabab nafaqat strategik marketingning talab va 
taklifni samarali birlashtirishi, balki iqtisodiy taraqqiyotning quyidagi bosqichlardan 
iborat siklini ishga tushirishdir: 
-strategik 
marketing 
qondirilmagan 
ehtiyojlarni 
topadi 
va 
ularga 
moslashtirilgan tovarlarni ishlab chiqadi; 
-operasion marketing esa bu yangi tovarlarga bo‘lgan talabning kuchayishiga 
olib keladigan ishlar rejasini amalga oshiradi; 
-o‘sib borayotgan talab xarajatlarning kamayishiga va natijada narxlarning 
pasayishiga olib keladi, shu tufayli bozorga xaridorlarning yangi guruhlari jalb 
qilinadi; 
-bozorning bunday kengayishi yangi investitsiyalarni jalb qiladi, bu 
investitsiyalar esa ko‘lam hisobiga tejashga va takomillashtirishga yoki yangi 
tovarlarni ishlab chiqishga imkon beradi.