• Основные стратегические варианты

“Lider orqasidan boruvchi”
- bu bozorda ulushi uncha katta bo‘lmagan 
raqobatchidir. Ushbu xulq-atvor ko‘proq oligopoliya holatidagi o‘rinlarga ega bo‘lib, 
unda differensiasiya imkoniyatlari kam, har bir raqobatchi barcha firmalarga zarar 
keltirishi mumkin bo‘lgan kurashdan qochadi. 
Mutaxassis strategiyasida
mutaxassis butun bozor bilan emas, balki bir yoki 
bir necha sengment bilan qiziqadi. Uning maqsadi katta daryoda kichik baliq bo‘lish 
emas, balki kichik daryoda yirik baliq bo‘lishdan iborat. Bu raqobatchilik strategiyasi 
asosiy strategiyalardan biri bo‘lgan konsentrasiya strategiyasiga mos keladi. 

---

138 
Mutaxassis e’tibor berayotgan chuqurcha rentabellik bo‘lishi uchun u beshta shartni 
qondirishi lozim: 
1. Etarli potensial foydaga ega bo‘lishi kerak. 
2. Potensial o‘sishga ega bo‘lishi. 
3. Raqobatchilar uchun ham jalb etuvchi bo‘lishi kerak. 
4. Firmaning maxsus imkoniyatlariga mos kelishi kerak 
5. Kirishni barqaror to‘siqlariga ega bo‘lishi kerak. 
 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1. O‘zingiz bilgan birorta firma yoki kompaniya uchun «jalb qiluvchanlik 
raqobatbardoshlik» ko‘p mezonli matritsasini tuzing. 
2. G‘oyatda noyob sohaga ixtisoslashgan, dunyoga mashhur bo‘lgan, ammo 
resurslari g‘oyatda cheklangan kichik bir firma uchun qanday strategiyani taklif 
qilgan bo‘lar edingiz? 
3. Rivojlanishning asosiy strategiyalari mazmunini aytib bering? 
4. O‘sish strategiyalarining qanday turlarini bilasiz? 
5. Raqobatchilik strategiyalari turlarini aytib bering. 
6. BKG matritsasining ustunliklari va kamchiliklari nimadan iborat? 
7. Diversifikasion o‘sish strategiyasini tushuntirib bering va uning qanday 
turlarini bilasiz? 
8. Hujum strategiyasining mazmuni va uning turlarini aytib bering. 
9. Intensiv o‘sish deganda nimani tushunasiz? 
10. Integrasion o‘sish strategiyasini mazmunini aytib bering.