• Основные стратегические варианты

“Kurashga chaqiruvchi” strategiyasining maqsadi
- lider o‘rnini 
egallashdir. Bu erda 2 ta muammo muhim hisoblanadi: 
1. Liderga hujum qilish uchun vaziyatni tanlash. 
2. Uning imkoniyatlarini va himoyasini baholash. 
Vaziyatni tanlashda front bo‘yicha hujum yoki qanot hujumi muqobillari 
hisobga olinadi.
Front bo‘yicha hujum
raqobatchi korxonaning kuchsiz tomonlaridan kura 
kuchli tomonlaridan ustun kelish bo‘yicha faol harakatlar orqali uning pozitsiyasiga ( 
mahsulotlar, reklama, narxlar va boshqalar bo‘yicha) hujum qilish tushuniladi. Uni 
amalga oshirish uchun korxona raqobatchiga nisbatan ko‘p resurslarga ega bo‘lishi 
hamda uzoq muddatli “jang harakatlari”ni olib borish qobiliyatiga ega bo‘lishi kerak. 
Qanot hujumi
raqobatchilar faoliyatini kuchsiz joylariga yo‘naltirilgan bo‘lib, 
bu joylarda ustunlikka erishish uchun asosiy kuchlar tashlanadi; u shunga 
asoslanganki raqobatchi ko‘pincha o‘z resurslarining eng kuchli pozitsiyalarini saqlab 
qolish uchun yo‘naltiradi, masalan sifati bo‘yicha sardorlik (liderlik) pozitsiyasini 
saqlab turishi mumkin, ayni vaqtda esa o‘z faoliyatida kuchsiz joylarga ega bo‘lishi 
mumkin, masalan vositachilar bilan ishlashga uncha ahamiyat berishmaydi. Ushbu 
strategiya bozor da’vogari raqobatchiga nisbatan kam resurslarga ega bo‘lsa yaxshi 
natija berishi mumkin. U ko‘pincha raqobatchilarga qarshi kutilmaganda ishlatiladi.
O‘rab olish orqali hujum -
bu raqobatchini barcha pozitsiyalarga birdaniga 

---

137 
hujum qilinib, uni bir vaqtning o‘zida hamma yo‘nalishdar bo‘yicha mudofaa olib 
borishga majbur etadi; bu esa bozor da’vogari juda katta resurslarga ega bo‘lganda 
qo‘llaniladi hamda qisqa vaqt ichida raqobatchini bozordagi pozitsiyasini emirilishiga 
imkoniyat yaratadi. U quyidagi variantlarida amalga oshirishi mumkin, ya’ni 
mahsulot modifikasiyasi (turlari) sonini ancha ko‘paytirib, raqobatchi harakat 
qilayotgan barcha bozorlarda o‘z mahsulotini sotishi. CHetlab o‘tish hujumi 
tug‘ridan-to‘g‘ri bo‘lmagan hujum turi bo‘lib, ko‘pincha quyidagi yo‘nalishlardan 
birida amalga oshiriladi: ushbu korxona uchun mutlaqo yangi bo‘lgan mahsulot turini 
ishlab 
chiqarishni 
o‘zlashtirish, yangi geografik bozorlarni o‘zlashtirish, 
texnologiyada yangi bosqichni o‘zlashtirish, bozor da’vogari uchun dastlab eng 
“engil” bozorlarda amalga oshirilib, u erlarda ustunlikka erishilgandan so‘ng esa, 
raqobatchining asosiy faoliyati sohalarida hujum uyushtiriladi. 
Partizan hujumi
raqobatchni tushkunlikka tushurish maqsadida, har zamonda 
uncha katta bo‘lmagan hujumlarni uyushtirib, unda o‘ziga nisbatan ishonchsizlik 
tuyg‘usini rivojlantirishdir (narxlarni har zamonda pasaytirish va mahsulotni jadal 
sur’atlar bilan siljitish, oqibatda esa raqobatchini o‘zi uchun zararli bo‘lgan qarshi 
harakatlarni qilishga majbur etish va x.k.lar). Bunday strategiyani ko‘pincha uncha 
katta bo‘lmagan cheklangan resurslarga ega firmalar, ancha yirik bo‘lgan 
raqobatchilarga nisbatan qo‘llaydilar. Biroq tez-tez amalga oshiriladigan partizan 
hujumlari- bu katta xarajatlarga olib keladigan tadbirlar, uning ustiga raqobatchilar 
ustidan g‘alaba qozonish uchun, unga boshqa turdagi hujum harakatlari bilan 
qo‘llab-quvvatlab turish kerak.