# Suvning tuzli tarkibini o‘ziga xosligi quyidagi omillarni kelib chiqishiga sabab bo‘lishi mumkin : (1)

# 18-29 yoshdagilar uchun 1 kunlik kartoshka me’yori qancha? (1)
+260g
-280g
- 270g
-250g


# 18-29 yoshdagilar uchun 1 kunlik tuxum me’yori qancha? (1)
+1ta
-2ta
-3ta
-4ta


#18-29 yoshdagilar uchun 1 kunlik go`sht me’yori qancha? (1)
+100-150g
-50-100g
-200-250g
-300-350g


#Oqsil, yog‘, uglevodlarning 1 kunlik ehtiyoji qancha? (1)
+Oqsil 93g, yog‘ 120g, uglevod 440g
-Oqsil 120g, yog‘ 50g, uglevod 200g
-Oqsil 85g, yog‘ 150g, uglevod 150g
-Oqsil 100g, yog‘ 90g, uglevod 419g


#Katta kishilar mehnat qobiliyatiga ko‘ra necha guruhga bo‘linadilar? (1)
+5ta
-3ta
-2ta
-6ta

# Toshkent shaxridagi barcha maktabgacha BM ida shamollash kasalliklarining profilaktik tadbiri sifatida uchinchi ovqatlarni «C» vitamini bilan boyitish ko‘zda tutilgan; mazkur tadbirni amalga oshirishda «C» vitaminiga bo‘lgan kunlik ehtiyojini qanday miqdordan kelib chiqqan holda xisoblash kerak bo‘ladi: (1)

-20-30 mg
+60-70 mg
-90-100 mg
-120-140 mg
-1-1,5 gr.
# Uchastka terapevtiga bemor C- gipovitaminoziga doir klinik simptomlar borligi bilan shikoyat qilgan. Mazkur klinik holatni tasdiqlash uchun bemorni jarohatlanmaydigan qanday tekshirishni o‘tkazish mumkin: (1)
-kapillyar spazmini aniqlash
-qonda vitamin konsentratsiyasini aniqlash
-badan terisi xaroratini aniqlash
+siydikda C vitaminining mg\soatlik ekskretsiyasini aniqlash.
-o‘rtacha kunlik siydik solishtirma og‘irligini aniqlash.

#Uchastka terapevtiga C-gipovitaminozining klinik belgilari bor bo‘lgan bemor murojaat etgan; mazkur kasallik xolatini tasdiqlash uchun bemor organizmini jarohatlamaydigan qanday ikkita tekshirish o‘tkazish mumkin: (2)

+vitaminning siydikdagi mg\soatlik
-teri haroratini aniqlash
+teri kapillyarlarining rezistentligini aniqlash
-kapillyar spazmini tekshirish
-siydikning o‘rtacha kunlik solishtirma og‘riligini aniqlash.

#Quriladigan tug‘ruqxonaning yer uchastkasini rejalashtirishda ko‘kalamzorlashtirish uchun umumiy maydonning 30 % ajratilgan. Bu rejaga asoslangan holda baho bering: (1)

-ko‘kalamzorlashtirish maydoni 40% dan kam bo‘lmasligi kerak
+ko‘kalamzorlashtirish maydoni 60% dan kam bo‘lmasligi kerak
-ko‘kalamzorlashtirish uchun ajratilgan yer maydoni yetarli
-ko‘kalamzorlashtirish maydoni ortiqcha
-tug‘ruqxona uchun ko‘kalamzorlashtirish maydoni ko‘zda tutilmaydi.
# Fiziologik tug‘ish bo‘limidagi №3 palataga tuqqan ayollarning hammasi bir vaqtda yotqizilgan va bir kunda chiqarilgan. Tug‘ishdan keyingi palatani bunday to‘ldirish shakliga nima deyiladi va uning ustunligi nimada: (1)
+siklli to‘ldirish, palatani vaqti-vaqti bilan to‘liq sanitar ishlovdan o‘tkazishga imkon beradi
-to‘liq to‘ldirish, tug‘ish bo‘limidagi koykalar fondidan maksimal foydalanishga imkon beradi
-bir kunlik to‘ldirish, bo‘limdagi koykalardan faol foydalanishga imkon yaratadi.
-to‘ldirishning oddiy shakli, uning hech qandan ustunligi yo‘q
-tug‘ishdan keyingi palatalarni bunday to‘ldirish shakli normal, shuning uchun gigiyenik ahamiyatga ega emas.

# Jarrohlik xonasiga yangi havo beruvchi va so‘rib oluvchi shamollatish sistemasi o‘rnatildi va bunda havo so‘rish, beriluvchi havodan ustunlikka ega bo‘lishini ta’minlaydi. Vaziyatni baholang: (1)

-jarrohlik xonasi shamollatilmaydi, chunki xonaga tashqaridan mikroblar kirishi mumkin.
-shamollatish tizimi gigiyenik talabga to‘liq javob beradi.
-agar filtrda havoni tozalash ta’minlansa, qo‘llanilishi mumkin.
-agar bu tizimda konditsionerdan foydalanilsa, qo‘llash mumkin.
+jarrohlik xonasida kiritiladigan havo, chiqariluvchi havo hajmidan ustun bo‘lishi kerak

# Tuman kasalxonasida jarrohlik bo‘limini rekonstruksiya qilishda jarrohlik xonasini shimoliy oriyentatsiyaga ega bo‘lgan xonada tashkil etish rejalashtirilgan. Bunday variantga rozilik berish mumkinmi: (1)

-operatsiya xonasi sharqiy rumblarga qarashi kerak.
-ha, og‘ir operatsiya xonasini boshqa xonalarda joylashtirish imkoniyati bo‘lmasa.
-operatsiya xonasi janubiy oriyentatsiyaga ega bo‘lishi kerak.
+ha, jarrohlik xonasi uchun aynan shimoliy oriyentatsiyaga ega bo‘lgan xona kerak
-yo‘q, operatsiya xonasining bunday oriyentatsiyasini qo‘llash mumkin emas.

# Tuman kasalxonasidagi rentgenologik bo‘limida shaxsiy dozimetrlar faqat vrachlargagina beriladi. Vaziyatni baholang: (1)

-rentgenologiyada faqat umumiy dozimetrik nazorat o‘tkaziladi.
-bu to‘g‘ri, chunki rentgenologik tekshirishlarni vrach o‘tkazadi.
-dozimetrlar vrachlarda emas, balki hamshiralarda ham bo‘lishi kerak.
+shaxsiy dozimetrlar ionlantiruvchi nurlanish manbalari bilan ishlaydigan hamma xodimlarda bo‘lishi kerak
-rentgenologiyada dozimetrik nazorat emas, radiometrik nazorat o‘tkaziladi.

# Radiologik bo‘limdagi muolaja xonasidan chiqishda qo‘llarning radioaktiv ifloslanganligini o‘lchashda, asbob qo‘llarning ruxsat etilgan darajadan ortiq ifloslanganligini qayd qildi. Bunda hamshira nima qilishi kerak: (1)

+protsedura xonasiga qaytishi, qo‘llarni qayta yuvishi va yana zararlanish darajasi aniqlanishi kerak
-qo‘llarni spirt bilan artish kerak.
-bo‘limdagi hojatxonaga kirib, qo‘llarni sovunlab yuvish kerak.
-qo‘lning bir martalik ifloslanishi hech qanday xavf tug‘dirmaydi.

#Quriladigan tug‘ruqxonaning yer uchastkasini rejalashtirishda ko‘kalamzorlashtirish uchun 60%, qurilish maydoniga – 20% ajratilgan (umumiy maydondan ). Mazkur rejaga asoslangan baho bering: (2)

+ko‘kalamzorlashtirish maydoni to‘g‘ri rejalashtirilgan, chunki bu maydon 60% dan kam bo‘lmasligi kerak
+qurilish maydoni gigiyenik me’yordan ortiqcha (15% dan ortiq bo‘lmasligi kerak)
-qurilish maydoni yetarlicha
-ko‘kalamzorlashtirish maydoni ortiqcha
-tug‘ruqxonalar uchun ko‘kalamzorlashtirish maydoni ko‘zda tutilmaydi.

# Jarrohlik xonasiga yangi havo beruvchi-so‘rib oluvchi shamollatish tizimi o‘rnatildi, bunda so‘rib chiqariladigan havo, beriladigan havo xajmidan ustunlikka ega va xonadagi havoning harakat tezligi 2 m\s. Vaziyatni baholang: (2)

+jarrohlik xonasida beriluvchi havo, chiqariluvchi havodan ustun bo‘lishi kerak.
-agar sistemada konditsionerdan foydalanilsa, shamollatishni qo‘llash mumkin
-agar filtrda havo tozalansa, shamollatish tizimini qo‘llash mumkin
+havoning harakat tezligi juda yuqori.
-jarrohlik xonasini shamollatish mumkin emas, chunki mikroblar havo orqali kirishi mumkin

#Tuman kasalxonasidagi jarrohlik bo‘limini rekonstruksiya qilish ko‘zda tutilgan bo‘lib, jarrohlik xonasini shimoliy oriyentatsiyaga ega bo‘lgan va maydoni 40 kv.m. ga teng bo‘lgan xonaga jihozlash rejalashtirilgan. Keltirilgan 2 ta ta’rifni hisobga olib, bu variantga rozilik berish mumkinmi: (2)

-yuq, bunday turdagi oriyentatsiya jarrohlik xonasi uchun muvofiq emas
+ha, umumiy sohadagi jarroxlik uchun xona maydoni yetarlicha.
-jarrohlik xonasining oriyentatsiyasi janubiy bo‘lishi kerak
-xona maydoni jarrohlik xonasi uchun juda katta
+ha, jarrohlik xonasi uchun aynan shimoliy oriyentatsiya zarur.

#DPM ga bo‘lgan gigiyenik talablarni reglamentlovchi xujjatning nomi va raqamini ayting(2)

+SanK va M -0231-07.
+davolash profilaktika muassasalrini loyihalashtirish va foydalanishdagi sanitar me’yorlari va qoidalari.
-950-2000 Davlat Standarti
-Davolash-profilaktika muassasalarining suvni loyixalashtirish va foydalanishdashi qurilish meyorlari va qoidalari

# San Q va M 0231-07 rejalashtiruvchi tadbirlar bo‘yicha qanday 2 ta talabni ko‘zda tutadi(2)

+uchastka va hududga bo‘lgan talablar.
+turli bulimlarning arxitektura-rejalashtirish va konstruktiv qarorlariga bo‘lgan talablar.
-yer maydonini tanlashga bo‘lgan talablar
-suv ta’minoti, kanalizatsiya, isitilishi, yoritilishiga bo‘lgan talablar.

# SanQ va M 0231-07 DPMlarni jihozlash bo‘yicha qanday 3 ta asosiy bo‘limni ko‘zda tutadi(3)

+sanitar-texnik jihozlarga bo‘lgan talablar.
+isitish, mikroiqlim, havo muhitiga bo‘lgan talablar.
+yoritilishiga bo‘lgan talablar.
-hududni rejalashtirishga bo‘lgan talablar
-yer maydonini tanlashga bo‘lgan talablar
-hududni mintaqalarga bo‘lishga bo‘lgan talablar

#Kasalxona ichi infeksiyasi uzatilishi yo‘lini kesish bo‘yicha

3 tadan kam bo‘lmagan tadbirlarni ko‘rsating. (3)
+instrumentlar va buyumlarni sterilizatsiyalash (jarroxlik, tug‘uruqxona).
+xonalarni okilona shamollatish.
+xonalarni muntazam tozalash.
-havoni kvars lampalari bilan sanatsiya qilish
-dezinfeksiyalovchi vositalarni muntazam qo‘llash
-havo muxitini muntazam bakteriologik nazorati

#Opreatsiya xonalarini rejalashtirish va sanitar-texnik jihozlashga bo‘lgan muhim 4 gigiyenik talablarni ayting. (4)

+yetarlicha yer maydoni (soxani inobatga olib).
+shimoliy oriyentatsiya, yetarlicha yoritilish darajasi.
+ichki pardozlashda moddalarni o‘ziga yutmaydigan materiallardan foydalanish.
+8-10 tadan kam bo‘lmagan havo almashinish karraligi bilan samarali shamollatish.
-xonaning ichki pardozini sillik bulishi
-asboblar va jihozlarning minimal tuplami
-janubiy-sharq yoki sharqiy oriyentatsiya
-1%dan ortiq bo‘lmagan TYoK (jarrohlik xonasi)

# San Q va M 0292-11 bo‘yicha DPM -ni rejalashtirishga qanday talablar qo‘yiladi. (3)

+DPM-larning yer uchastkasi va territoriyasiga talablar.
+Turli bo‘limlarning arxitektura-rejalash va konstruktiv tuzilishiga talablar.
+Xonalarning ichki pardozlariga bo‘lgan talablar.
-Tibbiyot xodimlarining ichki tartibiga bo‘lgan talablar
-Bemorlarning kasalxonada davolanishiga bo‘lgan talablar

# San Q va M-0292-11 DPM-larni jihozlash bo‘yicha qanday bo‘limlarni nazarda tutadi. (3)

+sanitar-texnik jihozlanishiga bo‘lgan talablar.
+isitilishi, yoritilishi, mikroiqlimi, havo muhitiga bo‘lgan talablar.
+suv ta’minotiga bo‘lgan talablar.
-chiqindilarni yo‘qotishga bo‘lgan talablar
-xodimlarning kiyinishiga bo‘lgan talablar
-bemorlarning ovqatlanishiga bo‘lgan talablar

#Davolash-profilaktika muassasalarining sanitariyaga oid obodonlashtirishning 4 ta asosiy elementini ko‘rsating. (4)

+kasalxonaning oqilona rejalashtirilganligi.
+territoriyaning sanitariyaga doir obodonlashtirilganligi.
+markazlashgan suv ta’minoti va kanalizatsiya.
+xonalarning ratsional shamollatilishi.
-xonalarning tozalinishi
-chiqindilarning yo‘qotilishi
-asboblarni zararsizlantirilishi

# Dozimetrik nazoratning qanday turlarini bilasiz: (2)

-alohida dozimetrik nazorat
+umumiy dozimetrik nazorat
-rejali dozimetrik nazorat
-shoshilinya dozimetrik nazorat
+shaxsiy dozimetrik nazorat

# Dozimetrik nazorat o‘tkazish uchun qo‘llanadigan asboblarning 2 turini ayting:(2)

-radiometrlar – radioaktiv moddadan tarqaladigan nurlanishning jadalligini o‘lchash uchun asboblar
+rentgenmetrlar – ionlantiruvchi nurlanishning ekspozitsion doza quvvatini o‘lchash uchun qo‘llanadigan asboblar
-lyuminoforlar – yutilgan dozani o‘lchash asboblari
+shaxsiy dozimetrlar – ekspozitsion yoki yutilgan dozani o‘lchash asboblari
-rentgenmetrlar – rentgen nurlanishlarining jadalligini o‘lchash uchun ishlatiladigan asboblar

# Umumiy dozimetrik nazoratni o‘tkazish uchun qo‘llanadigan asboblarni ko‘rsating: (3)

+DRGZ-03
+DRG-05M
-IFKU
+DRG-107M
-TLD

# Shaxsiy dozimetrik nazorat o‘tkazish uchun qo‘llanadigan asboblarni ko‘rsating:(2)

+IFKU – shaxsiy fotonazorat
-UIM
-DRG-05
+TLD - termolyuminissentli dozimetrlar
-RUP-1

# Radiometrik nazorat asboblarining 2 turini ko‘rsating (radiometrlar):

-universal radiometrlar.(2)
+statsionar radiometrlar - UIM-2-1eM, SP SS va b.q.
-indikatorli radiometrlar
+ko‘tarib yuriladigan radiometrlar - RUP-1, MK S.
-signal beruvchi asboblar

# Nurlanish dozasining o‘lchov birligini ayting: (3)

-effektiv ekvivalent doza (EED) - zivert (Zv), sistemadan tashqaridagi birlik – grey (Gr)
+ekspozitsion doza: -I - kulon/kg. (Kl/kg); sistemadan tashqari birligi - rentgen (R).
+yutilgan doza: -I - grey (Gr); sistemadan tashqari birligi – rad.
-ekspozitsion doza: -I - grey (Gr); sistemadan tashqari birligi - rentgen (R)
+ekvivalent doza: -I - zivert (Zv); sistemadan tashqari birligi – ber.

#Yuzalarning radioaktiv moddalar bilan ifloslanish darajasini qanday aniqlash mumkinligini ko‘rsating (3)

-ssintillyatsion usul bilan
+ko‘tarib yuriladigan radiometrlar yordamida - RUP-1 yoki MK .
-surtma usuli yordamida.
-kolorimetrik usul bilan
+UIM yoki SP SS turkumidagi statsionar radiometrlar yordamida

#IFKU asbobining 2 asosiy qismini ko‘rsating: (2)

-qabul qiluvchi qismi – ionizatsion xisoblagich
+qabul qiluvchi qismi – kassetaga joylangan rentgen plenkasi.
-qayd qiluvchi qismi – qizdirish bloki va keyin o‘lchash
+qayd qiluvchi qismi - densitometr, ekvivalent doza birligida darajalangan strelkali asbob – ber.
-olingan nurlanish dozasini qayd qilish uchun qayta sanash moslamasi

#TLD ning asosiy qismlarini ayting: (2)

+qabul qiluvchi qismi - detektor DTG (ftor litiyli lyuminofor bo‘lib, plastmassali idishga solingan).
-qabul qiluvchi qism –plastmassa kassetasiga joylashtirilgan sezgir fotoplenka
-qabul qiluvchi qism – DTK (kalsiy ftorli lyuminofor bo‘lib, idishga solingan)
+qayd qiluvchi qism – lyuminoforlarda to‘langan nurlanish dozasini qayd qilish uchun bloklar to‘plami.
-qayd qiluvchi qism – ber larda darajalangan densitometr

#DSENMdagi radiologik guruh faoliyatining 3 ta asosiy turini ko‘rsating: (3)

-dozimetrik nazorat
-RM tashish va saqlanishini nazorat qilish
+ogohlantiruvchi sanitariya nazorati.
+atrof-muhitning radioaktivligini nazorat qilish.
-radiologik ob’ektlarni pasportizatsiya qilish
+joriy sanitariya nazorati.

#Rentgen kabinetlarini joylashtirishga bo‘lgan 3ta asosiy talablarni ko‘rsating: (3)

-rentgen kabineti tarkibida kam deganda 2ta xona – kabinetning o‘zi va fotolaboratoriya bo‘lishi kerak
+vertikal va gorizontal yo‘nalishlar bo‘yicha xonada doimo odamlar bo‘ladigan muolaja xonalar yonida bo‘lmasligi kerak.
-rentgen kabinetlari binoning maxsus blokida joylashtirilishi kerak
+rentgen kabinetlari turar-joy binolari va bolalar muassasalarida joylashtirilmasligi kerak.
+xonalar to‘plami va maydoni SanQvaM 4090-86 ga muvofiq bo‘lishi kerak.
-osonroq foydalanish maqsadida rentgen kabinetlari binoning markaziy qismida joylashtirilishi kerak

#Qaysi 2ta mutaxassis radiologik ob’ektning loyihasini ekspertizadan o‘tkazishi mumkin: (2)

-kommunal gigiyena bo‘yicha vrach
+radiatsion gigiyena bo‘yicha vrach bo‘lmaganda sohaga oid vrach ekspertizadan o‘tkazadi.
-DSENMdagi barcha vrachlar o‘tkazishi mumkin
-mehnat gigiyenasi bo‘yicha vrach
+DSENMdagi radiologik laboratoriyaning vrachi.

#Radiologik ob’ektning sanitariya tekshiruvidan o‘tkazishda qanday 2 ta hujjat rasmiylashtirilishini ko‘rsating (2)

-QvaM 0029-94 buzilishi haqida bayonnoma
+dozimetrik nazorat bayonnomasi.
-radiatsion xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha tavsiyalar
+tekshirish bayonnomasi.

#Radiologik ob’ektlarning loyihasini ekspertizadan o‘tkazish qaysi 3ta guruhdagi hujjat asosida amalga oshiriladi: (3)

+har bir muayyan ob’ektga qo‘llanuvchi qurilish me’yorlari va qoidalari.
+1992yildagi UzR-ning Davlat sanitariya nazorati haqidagi Qonuni.
-sohaga oid qurilish M va Q-lari
+Q va M 0029-94.
sohaviy QvaM-lari


#Ochiq turdagi INM-dan foydalanadigan ob’ektlarda radiatsion nazoratning 3ta elementi nimalar ekanligini ko‘rsating: (3)
-mikroiqlim parametrlarin o‘lchash va baholash
+ turli yuzalarning RM bilan ifloslanish darajasini aniqlash.
+xodimning ish joyidagi ekspozitsion nurlanish doza quvvatini o‘lchash.
+xodimlarning shaxsiy nurlanish dozalarini o‘lchash.
-elektromagnit maydonining qiymatini o‘lchash va baholash
-ishchi xonalar havosining kimyoviy ifloslanishini aniqlash va baholash


#Radiologik ob’ektlardagi xodimlarning mehnat sharoitlarini kundalik nazorati kimning zimmasiga yuklatilishini 2ta javobda ko‘rsating: (2)
-qo‘riqlovchi xizmat xodimlariga
+agar ob’ekt yirik bo‘lsa, radiatsion xavfsizlik xizmati zimmasiga
-yirik ob’ektlarda DSENM zimmasiga
-kichik ob’ektlarda radiologik ob’ektni qo‘riqlovchi xodimlarga
+kichik ob’eklarga –maxsus tayyorgalikdan o‘tgan xodim zimmasiga


#Ochiq RM bilan ishlaydigan xonalar uchun tavsiya etiladigan jihozlash materiallarining 4ta turini ko‘rsating: (3)
-borli bo‘yoqlar
+emalli bo‘yoqlar.
-linoleum.
-yog‘ochli pol
+glazurlangan plitkalar.
-suv emulsiyali bo‘yoqlar
+plastikatli plenka.

#Havoning fizikaviy xususiyatlariga gigiyenadagi qaysi omillar ko’rsatilgan? (1)

-Havoning kimyoviy va bakterial tarkibi

+Havo harorati, namligi, xavoning xarakat tezligi, bosim va elektirik xolati.
-quyosh radiatsiyasining jadalligi, xavoning elektrlanganlik xolati
-havoning kimyoviy tarkibi , zaxarli aralashmalar.

# Xona havosi mikroiqlimini aniqlash uchun kursatilgan asboblardan minimal tuplamini ko’rsating? (1)

-Katotermometr, anemometr, barometr

-Barometr, anemometr, flyuger
+Aspiratsion psixrometr, katotermometr.
-Qanotli animometr, katotermometr, aktinometr

#Normal kiyimdagi odam uchun yashash xonalarida qanday xavoning xarorati qaysi chegarada kamfort xisoblanadi?

-22-25⁰
-15-25⁰
+18-20⁰.
-16-20⁰

# Xavoning nisbiy namligini ulchaydigan va yozib boradigan asbobga nima deyiladi? (1)

-Pirometr

-Termograf
-Barograf
+Gigrograf.

#Nisbiy namlik qaysi darajadan sung oshgan xisoblanadi? (1)

-91%
-71%
+60%
-61%

#Havoning xarakat tezligini aniqlash uchun qaysi asbob qullaniladi? (1)

-Avgust va Assman psixrometrlari
-Assman psixrometri, flyuger, termograf
+Anemometr, termoanimometr, katotermometr.
-Termometr, Avgust psixrometri, gigrograf

# Shamol yunalishini urganish uchun qaysi asbob eng mukammal xisoblanadi? (1)

-Lyuksmetr
-Katotermometr
-Anemometr
+Flyuger.

#Turar-joy binolari uchun eng muofiq nisbiy namlikning gigiyenik normasi qanday? (1)

-20-40%
- 10-90%
+40-60%
-30-80%

#Assman psixrometri kaysi omilni aniqlash uchun qullaniladi? (1)

+Namlikni aniqlash uchun.
-Barmetrik bosimni aniqlash uchun
-Xavo xarakati tezligini aniqlash uchun
-Xavo xarakati yunalishini aniqlash uchun

#Barometrik bosimni uzgarishini yozib boruvchi asbobning nomini ayting? (1)

-Psixrometr
- Barometr
-Gigrograf
+Barograf.

#Kesson kasalligini kelib chikishiga nima sababchi? (1)

-Yuqori balandliklarga kutarilish
+Yuqori bosimdan normal bosimga tez utish.
- suv ostiga tushish
-Yuqoridan tez tushish

# Kesson kasalligini kelib chiqishiga asosan qaysi gaz sababchi?(1)

-Kislorod
+Azot.
-Vodorod
-Inert gazlar

# Kasalxona xonalari havosining tozaligining gigiyenik ahamiyati.(2)

-bemorlarning ish qobiliyatiga ta’sir etadi
+bemorlarning ahvoliga.
-tez sog‘ayishiga
+kasalxona ichi infeksiyalarining yuzaga kelishida ahamiyatga ega.
-xodimlarning ish qobiliyatiga.

# Kasalxona havosining tozaligini belgilovchi 2 asosiy ko‘rsatkich(2)

+1m3 havodagi mikroorganizmlar soni.
+karbonat angidrid gazining konsentratsiyasi.
-uglerod oksidining konsentratsiyasi
-patogen mikroorganizmlar miqdori
-merkaptanlarning bo‘lishi

# Kasalxonaning qaysi bo‘limlarida havoning bakteriologik ifloslanganligini nazorat qilish muhim hisoblanadi: (2)

-ginekologik
+jarrohlik.
-stomatologik
+tug‘ruqxonalar.
-bolalar

# Bakterial ifloslanishning qaysi 2 ko‘rsatkichida turar joylardagi xona havosi toza hisoblanadi:(2)

+yozda - 1500 gacha.
+qishda - 4500gacha.
-yozda – 4500 gacha
-qishda – 1500 gacha
-yilning har qanday faslida ham mikroblarning umumiy soni 1500dan oshmasligi kerak

# Havoning bakteriologik ifloslanganligini aniqlashning 2 usulini aytib bering.(2)

-aspiratsion
+sedimentatsion.
-kalorimetrik
+filtratsion.
-havo oqimining urilish harakatiga asoslangan

# Xona havosining tozaligini belgilovchi 3 asosiy omilni ayting: (3)

-yoritilganlikning yetarligi
+yetarli maydon.
+shamollatish sifati.
-san.epid tartibning qoidalariga rioya qilish
+insolyatsiya darajasi.

# Xonaning shamollatilish sifatini qaysi 3 ko‘rsatkich bo‘yicha baholash mumkin:(3)

+havoning kimyoviy tozaligi bo‘yicha.
+havoning bakteriologik tozaligi bo‘yicha.
-changlanganlik bo‘yicha
-Ishlab chiqarish muhitini shamollatilishi bo‘yicha
+havo almashinish karraligi bo‘yicha.

# Xonadagi amaldagi havo almashinish karraligini hisoblash uchun zarur bo‘lgan

3 asosiy ko‘rsatkichni ayting: (3)
+shamollatish tuynugini maydoni.
-xonaning maydoni
+xonaga kirayotgan havoning tezligi.
-xonadagi odamlar soni
+xonaning maydoni.

# Kasalxona palatalari havosining tozaligini belgilovchi 3ta omilni ayting: (3)

-palata maydoni isxodya iz chisla razmeщennыx bolnыx
+bemorlarning sonini hisobga olgan holda maydon va hajmning yetarligi.
+xonani tozalash va shamollatishning muntazamligi va sifatliligi.
-yoritilganlik darajasi
+izolyatsion tartib turiga.

#Xona uchun talab etiladigan havo almashinish karraligini aniqlash uchun zarur bo‘lgan ko‘rsatkichlar qaysi: (3)

-shamollatish tuynugining maydoni
+1 ta odam uchun bir soatga kerak bo‘lgan toza havo miqdori.
-xonadagi havoning tezligi
+xonadagi odamlar soni.
+xona hajmi.

# Xavoning tabiiy tarkibiy kismidagi kaysi gaz xona xavosining shamolatish sifatini ko’rsatkichi bulib xizmat qiladi? (1)

- Kislorod
- Azot oksidlari
+Karbonat angidridi
-Ammiak

# Sanitariya amaliyotida СO2 ni aniklash usuli nimaga asoslangan? (1)

-СO2 ta’sirida reaktivlarning rangini uzgarishiga
-СO2 bilan ta’siridan sung reaktivlar ogirligini ulchashga
-.Havodagi СO2 ni maxsus eritmalar bilan titrlashga
+Havodagi СO2 ning kuchsiz ishqoriy eritma bilan kirishishiga.

#Inson hayoti uchun suvning gigiyenik ahamiyatini tavsiflang: (3)

-to‘qimalarning turgorini ta’minlaydi
+badanning tozaligini ta’minlaydi.
+turar joylarning tozaligini ta’minlaydi.
-organizmning normal issiqlik boshqarilishini ta’minlaydi
+ovqat tayyorlash.

#O’zR hududidagi 2 guruh suv manbalarini ayting va misollar keltiring (2)

-yer usti suv manbalari – verxovodka, ko‘l, buloqlarozera, rodniki
+yer osti suv manbalari - artezian, sizot suvlari.
-yer osti suv manbalari – buloqlar, artezian suvlari, kanallar
+ochiq suv manbalari – daryolar, ko‘llar, suvomborxonalari, kanallar.
-yer osti suv manbalari – yuzaki suvlar, sizot suvlari, yer osti suv omborxonalari

#Ho‘jalik-ichimlik suvi maqsadida artezian suvlaridan foydalanish afzalligini ko‘rsatuvchi 3 sifatni ayting: (3)

-yaxshi kimyoviy ko‘rsatkichlar
-organik ifloslanish miqdorining kamligi
+organoleptik ko‘rsatkichlari yaxshi .
+bakteriologik tozaligi.
+fizikaviy ko‘rsatkichlari yaxshi.

#Suv iste’molining gigiyenik me’yolarini belgilovchi 2 omilni ko‘rsating: (2)

+aholi yashash punktlarining kommunal obodonlashtirilganlik darajasi.
+ob’ektlavrning vazifasi.
-aholi yashash punktlaridagi aholining soni
-ishlab chiqarish ob’ektlarning chiqindilari xarakteri
-hududning ko‘klamzorlashtirish darajasi

#DPMning suv iste’moli me’yorlarini belgilovchi 3 omilni ko‘rsating: (3)

+DPMda o‘rinlar soniga.
+DPM sohasiga.
-bemorlar tarkibiga
-DPMning obodonlashtirish darajasiga
+DPM turiga (kasalxona, poliklinika).

#DPM sohasiga ko‘ra suv iste’molining 3 me’yorini keltiring: (3)

-jarrohlik kasalxonalari – 1 bemorga 200 l
+yuqumli va balneologik DPM – sutkada 1 bemorga 240 l.
-sil kasalxonalari – 1 bemorga 300 l
+somatik kasalxonalar - sutkada 1 bemorga 115l.
+poliklinikalarda – 1 qabulga 13 l.

# Sifatsiz suvni iste’mol qilish natijasida kelib chiqadigan kasalliklarning 3 guruhini ayting: (3)

- somatik kasalliklar
+yuqumli kasalliklar.
+parazitar kasalliklar.
-jarrohlik kasalliklari
+gelmintozlar.

#Davlat standarti 950-2000 bo‘yicha suvning 3 asosiy organoleptik ko‘rsatkichlarini ko‘rsating: (3)

+rangliligi.
-kurinishi
+hidi.
+ta’mi.
-harorat

#Davlat standarti 950-2000 bo‘yicha ta’m va hidning me’yorlarini ko‘rsating: (2)

+ 2 ball.
+2 ball.
-3,5 ball
-4 ball
-2,5 ball

#Ichimlik suv uchun talab etiladigan ranglilk va tiniqlikning me’yorlarini ayting: (2)

-rangliligi – 30 gradus
+rangliligi – 20 gradus.
- rangliligi – 10 %
+tiniqligi – 30 sm.
-tiniqligshi – 10 sm

#Ichimlik suvi uchun bakteriologik ko‘rsatikichlarning talab etiladigan darajalarini ko‘rsating: (2)

-koli-titr – 100 kam emas
+koli-indeks – 3 ko‘p emas.
-gelmint tuxumlari – 5 ko‘p emas
+umumiy mikroblar soni - 100 ko‘p emas.
-patogen mikroorganizmlar – 10 ko‘p emas

#Agar koli-titr 300, 500, 100 bo‘lsa, koli-indeks qanday bo‘ladi: (3)

+300 uchun – 3.
-100 uchun - 4
+500 uchun – 2.
+100 uchun – 10.
-300 uchun- 2

#Davlat standarti 950-2000 muvofiq ichimlik suvining tuzli tarkibi va mikroelementlar bo‘yicha 3 to‘g‘ri ko‘rsatkichlarni keltiring: (3)

-temir – 1 mg\l kam emas
+quruq qoldiq - 1000 mg/l ko‘p emas
-rux – 5 mg\l
+xloridlar - 350 mg/l ko‘p emas
+sulfatlar - 500 mg/l gacha

#Davlat standarti 950-2011 muvofiq ichimlik suvining tuzli tarkibi va mikroelementlar bo‘yicha 2 to‘g‘ri ko‘rsatkichlarni keltiring: (2)

+ftor – 0,7 mg/l
-yod – 0,5 mg\l
+nitratlar - 45 mg/l. gacha
-nitritlar – 50 mg\l gacha
-ammoniyli azot – 10 mg\l gacha

#Laboratoriyada aniqlanadigan ichimlik suvining 3 organoleptik va fizikaviy ko‘rsatikichni ko‘rsating: (3)

-tiniqlik
+rangliligi
+xidi
-nordonligi
+loyqaligi
#Oqsil uchligi bo‘yicha suvning oldindan ifloslanib kelayotganini tavsiflashi mumkin bo‘lgan 3 ko‘rsatkichni ayting:
+ammoniy tuzlarining borligi – yangi ifloslanganlikdan
+nitritlarning borligi – yaqinda ifloslanganligini
+nitratlarning borligi – anchadan beri ifloslanganligini
-ammoniy tuzlarining borligi – uzoq vaqt ifloslanganligini
-nitritlarning borligi – yangi ifloslanganligini

#Kerakli koagulyant dozasini aniqlashning 3 bosqichini ko‘rsating: (3)

-umumiy qattiqlikni aniqlash
+vaqtinchalik qattiqlikni aniqlash
+jadvaldan taxminiy koagulyant dozasi aniqlash.
+namunani koagulyatsiya qilish va kerakli dozani hisoblash.
-jadvaldagi ma’lumotlar asosida kerakli koagulyant dozasini hsioblash

# Suvni zararsizlantirishning 2 asosiy usullarini ayting: (2)

-biologik usul
-fiziologik usul
+fizikaviy usul
+kiyoviy usul
-toksikologik usul

#Suv omili orqali tarqalidan 5 yuqumli kasalliklarni kursating. (5)

+qorin tifi
+paratif
+ichburug`
+vabo
+gepatit A
-gepatit V
-kariyes
-ichak tayokchasi
-stafilakokk
-flyuoroz

#Ichimlik suvining kimyoviy tarkibi sifatiga bog`liq kelib chiqadigan 4 ta noyuqumli kasalliklarni kursating. (4)

+tish kariyesi
+endemik flyuoroz
+endemik bukok
+nitratli metgemoglobinemiya
-asbestoz
-kadmioz
-vabo
-gepatit

#Maхalliy suv taminotida suvni zararsizlantirish uchun zarur bo`lgan qanday 4 ta malumotni bilish zarur. (4)

+suvning xajmi
+ma’nbaning debiti
+suvning xloryutuvchanligi
+istemolchilar tomonidan bir kunda olinadigan suv miqdori
-oddiy xlorlanishiga
-ikki marta xlorlanishiga
-dezinfeksiya qilinishiga
-suvning dezinseksiyasiga
#Suv xavzalarini ifloslantiruvchi 3 ta asosiy manbani ko’rsating. (3)
+sanoat chiqindi suvlari
+maishiy – xo’jalik chiqindi suvlari
+yomg’ir qor erishidan xosil bo’ladigan suvlar
-axolining kir yuvishi
-chorvachilik xayvonlarini sug’orish
-xavo xaroratini pasayib ketishi

#Suv xavzalarini ifloslanitiruvchi manbalardan 2 ta xavflisini kursating. (2)

+maishiy xo’jalik chiqindi suvlari
+sanoat chiqindi suvlari
-kompost dalalari suvlari
-assenizatsiya mashinalari chiqindilari

#Kimyoviy moddalar va pestitsidlarni suv xavzalari suvlaridagi 3 ta zararlilik limit kursatkichlarini kursating. (3)

+organoleptik
+umumiy sanitariya rejimi
+sanitariya toksikologik
-maksimal bir martalik
-urtacha kunlik
-maksimal yillik

# Suv xavzalarini o`z – o`zini tozalash jarayonini meyorida ketishini taminlovchi 4 ta ko’rsatkichni ayting. (4)

+kislorodga biokimyoviy extiyoj
+erigan kislorod
+faol reaksiya
+suvning xarorati
-shartli patogen mikroorganizmlar
-muallak moddalar mikdori
-suvning tami
-suvning tezligi
-kislorod miqdori

# Kanalizatsiya tarmogining 4 ta sxemasini ko’rsating. (4)

+markazlashtirilgan
+tarqoq
+aralash
+qisman ajratilgan
-umumiy oqizdiradigan
-tuliq ajratilgan
-shaxsiy

#Shahar kanalizatsiya tarmog`iga quyidagi 4 ta sanoat chiqindi suvlarini tashlash taqiqlanadi. (4)

+tarkibida toksik moddalar tutuvchi.
+biologik tozalash tizimiga salbiy tasir ko’rsatuvchi.
+portlash xavfi bulgan gazlarni ajratuvchi.
+tarkibida patogayen mikrofloralar tutgan suvlarni.
-tozalash inshootlarini loyixadan chetlashishi
-prinsipial sxemaga mos kelishi
-tozalashga tushayotgan chikindi suv xajmi
-tozalash sifati va samaradorligi

#Suv xavzalarini sanoat chiqindi suvlari bilan ifloslanishini kamaytirish bo`yicha olib boriladigan texnologik tadbirlarning 4 ta yunalishi. (4)

+texnologik jarayonni o’zgartirish
+chiqindi suvdan qayta foydalanishini tashkil qilish
+yopiq suv taminoti tizimini tashkil qilish
+suvdagi qimmatbaxo xom ashyoni ajratib olish
-dvigatel quvvatini tekshirirish
-texnik xolatini baxolash
-yoqilgi sifatini tekshirish
-dvigatelning ishlash rejimiga rioya qilish

#Xonadonlardagi 5 ta mikroiqlim ko’rsatkichlari. (5)

+havo xarorati
+havo xarakat tezligi
+nisbiy namlik
+xonaning radiatsion nurlanishi
+urab turuvchi sirt xarorati
-ventilyatsiya tizimini tugriligi
-xavo almashinish xajmini yetarliligi
-berilayotgan xavoni gigiyenik talabga javob berishi
-ventilyatsiya tizimini tugri kurilganligi
-shamollatish tizimini maksadga muvofiq ishlayotganligi

#Inson organizmiga xonadon mikroiqlim sharoitlarini nomaxsus ta`sirini ifodalovchi 4 gurux ko’rsatkichlarni sanang. (4)

+yurak urush tezligi
+nafas olish tezligi
+arterial qon bosimining ortishi
+asab tizimining funksional xolati
-yuqumli kasalliklar usishi
-tirnoqlarni rangi uzgarishi
-bugimlar ishib ketishi
-kurish soxasini qiyinlashishi

# Ko`p profilli shifoxonada alohida joylashishi kerak bo`lgan 4 ta bo`limni ko`rsating. (4)

+yuqumli kasalliklar.
+jarroxlik bo`limi.
+doya-ginekologik bo`lim.
+bolalar kasalliklari bo`limi.
-ichki kasalliklar
-mualaja xonasi
-ordinatorlar xonasi
-katta xamshira xonasi

#Shahar kanalizatsiya tizimiga qanday suvni oqizish mumkin emas (3)

+tarkibida metan bo`lgan
-tarkibida virusdan bo`lgan
-tarkibida patogen ichak tayoqchalari bo`lgan
+organik erituvchilar bo`lgan
+mineral neft kobiga bo`lgan
-polimer materiallar destruksiyasi maxsulotlari bo`lgan

# Kanalizatsiya orqali chiqindi suvlarni 3 xil chetlatish tizimi: (3)

+Alohida-alohida;
+Yarim alohida;
+Umumiy oqiziluvchi;
-Qisqartirilgan ;
-Chegaralangan;

# Chiqindi suvlarni zararsizlantirishning texnik va gigiyenik 3 ta ko’rsatkichlari: (3)

+Bakteriyalar soni - 98-99,5 foiz.
+Qoldiq xlor- 1-2 mg/l.
+Koli indeks 1000.
-Gijja tuxumlari 100 foiz;
-oksidlanish 0,5-1 foiz;
-Qoldiq xlor- 5-7 mg/l;

#Tozalash qurulmalarining ish samaradorligini aniqlash 3 ta yo`llari: (3)

+Chiqindi suvlardan sinamalar olinadi;
+Olingan sinamada tajriba yo`li bilan asosiy ko`rsatkichlarini aniqlanadi;
+Hisob yo`li bilan formula bo`yicha R-samaradorligini foizlarda aniqlanadi;
-Suzib yuruvchi moddalarni aniqlanadi;
-Matematik modellashtirib baholanadi;
-Cho`kmalarni sifatini aniqlash;

#Tindirgichlarni texnik ish samaradorligini baxolash 3 ta maxsus ko`rsatkichlari: (3)

+Tiniqligi;
+Muallaq moddalarning xajmi va og’irligi;
+Gijja tuxumlari soni;
-Oksidlanish ;
-Erigan kislorod;
-Pashsha g`umbaklari;

#Biologik xovuzlarning texnik ish samaradorligini baholovchi 5 ta maxsus ko’rsatkichlar: (5)

+Kislorodga bo`lgan bioximik extiyoj.
+Kislorodga bo`lgan kimyoviy extiyoj.
+Azot ammoniy nitrit va nitratlarning miqdorlari.
+Permanganatli oksidlanuvchanligi.
+Erigan kislorod.
-Qoldiq xlor;
-Gijja tuxumlari soni;
-Patogen mikroorganizmlar;
-Umumiy mikroblar soni;
-Ichak tayoqchasi soni;

# Maxalliy suv taminotida zararsizlantirish maqsadida qanday 4 ta malumotlarni bilish kerak: (4)

+Suvning xajmi.
+Debiti.
+Xloryutuvchanligi.
+Istemol mikdori.
-Muallaq moddalar miqdori;
-Suvning rN;
-PAA mikdori;
-Tiosulfat titri;

#Zararsizlantirish effektivligi qaysi 5 ta kursatkichlar yordamida tekshiriladi:

+Umumiy mikroblar soni. (3)
+Koli-indeks.
+Erkin qoldiq xlor.
+Koli-titr.
+Boglangan qoldik xlor.
-Xlorni optimal dozasi;
-Xloryutumliligi;
-Xlorni bakteriotsid ta’siri;
-Umumiy viruslar soni;
-Anaerob titr;

#Suvni xlorlashda texnologik jarayonning 4 ta bosqichlari: (4)

+Ishchi eritmani tayyorlash;
+Xlor dozasini meyorlashtirish;
+Suv bilan aralashtirish;
+Muloqat vaqtini yetarliligini taminlash;
-Muallaq moddalarni tozalash;
-Xlorning ta’mini aniqlash;
-Suvning rangini aniqlash;
-Suvni koagulyatsiya sungi xolatini baxolash;

#Mikroblarni hayot jarayonida va o`lishi natijasida suvning qaysi 4 ta ko’rsatkichlari yomonlashadi: (4)

+Xidi;
+Tiniqligi;
+Rangi;
+Bakteriologik kursatkichlar;
-Qattiqligi;
-Ta’mi;
-Filtrlar samaradorligi;
-Koagulyatsiya jarayoni xolati;

#Suvni xlorlashning sanitariya nazoratida 3 ta nimalarni tekshirish zarur: (3)

+Xlorli oxaktoshdagi faol xlorning miqdorini;
+Xlor dozasining tugri belgilanganligini;
+Xlorlash samaradorligini;
-Biologik tozalash;
-Mexanik tozalash;
-Zararsizlantirish;

#Suvning sifatini yaxshilashda qo’llaniladigan 3 ta asosiy usullar: (3)

+Rangsizlantirish;
+Tindirish va filtrlash;
+Zararsizlantirish;
-Koagulyatsiya;
-Xlor dozasini tanlash;
-Flokulyant dozasini aniklash;

#Koagulyatsiyaning samaradorligini baholaydigan 4 ta asosiy ko’rsatkichlar: (4)

+Loyqaligi;
+Tiniqligi;
+Rangi;
+Qoldiq reagent;
-Ta’mi;
-qattiqligi;
-Filtratsiya xolati;
-Koagulyatsiya;

#Ichimlik suvini muallaq moddalardan tozalash 3 ta yo`llari: (3)

+Koagulyatsiya;
+Tindirish;
+Filtrlash;
-Xlorlash;
-Ozonlash;
-Biologik tozalash;

#Batometr qaysi maqsadda ishlatiladi. (1)

+Suvni tekshirish uchun namuna olishda
-Suvning qattiqligini tekshirishda
-Suvda xlor miqdorini aniqlashda
- Suvning sifatini aniqlashda

#Senelen jadvali nima uchun ishlatiladi. (1)

+Suvninig tiniqligini aniqlash
- Suvninig ta’mini aniqlash
- Suvninig hidinianiqlash
- Suvninig organoleptik xossasini aniqlash

#Gelenssilindrining ishlatish maqsadi. (1)

+Suvda ammiak miqdorini aniqlash
- Suvda oqsil miqdorini aniqlash
- Suvda nitratlar miqdorinianiqlash
- Suvninig tiniqligini aniqlash

# Tilmans suyuqligi yordamida qanday modda aniqlanadi. (1)

+ ovqat mahsulotlarida vitamin C ni aniqlash
- go‘shtda ammiakni aniqlash
- suvninig ta’mini aniqlash
- bug‘doyda B1 vitamini miqdorini aniqlash

# Sut va sut mahsulotlarida yog‘ miqdori qaysi asbob bilan o‘lchanadi. (1)

+laktodensiometr
- termometr
- Rekord 4 asbobi
- gigrograf

# Bombaj nima. (1)

+konservalar devorini gazlar ta’sirida bo‘rtib chiqishi
- sutning idishdan oshib ketishi
- go‘shtning hidlanganligi
- go‘shtda amiakning ko‘pligi

#Kasalxonani daraxtlar va o‘tlar bilan qoplanib ketgan qabriston eniga joylashtirish mumkinmi? (1)

+ kasalxona qabriston yaqiniga joylashtirilmasligi kerak
- xa bu juda qulay
- Kasalxonadan qabristongacha bo’lgan masofa 50 m dan kam bo’lmasin
- Buning hechqanday ahamiyati yo’q

#Oqilona ovqatlanish nima: (1)

+organizmning fiziologik ehtiyojlariga mos va yuqori reaktivlikni tutuvchi, umr ko‘rish davomiyligini uzaytirishga olib keluvchi ovqatlanish
- ratsionda ko‘p miqdorda oziq moddalarni tutgan va yuqori energetik qiymatga ega bo‘lgan ovqatlanish
- hozirgi vaqtda organizmning fiziologik ehtiyojlariga mos keladigan ovqatlanish
- oqsil, yog‘ va uglevodlar o‘zaro muvozanatlashgan oqvatlanish

#Oqilona ovqatlanish ahamiyatga ega: (1)

+aholi salomatligining barcha ko‘rsatkichlari uchun
- yuqumli bo‘lmagan kasallanish darajasi uchun
- jismoniy rivojlanish uchun
- oshqozon-ichak yuli holati uchun

# Ovqat ratsionining energetik qiymati nimaga mos bo‘lishi kerak: (1)

+organizmning fiziologik ehtiyojlariga
- minimal energiya sarfiga
-3000 kkal
-2700 kkal

# Muvozanatlashtirilgan ovqatlanish deb nimaga aytiladi. (1)

+Ovqatli moddalarning eng muvofiq nisbatda bo‘lishi
- Suv-tuz muvozanatini taminlovchi ovqatlanish
- Azot muvozanatini taminlovchi ovqatlanish
- Ovqat moddalarini teng miqdorda tutuvchi ovqatlanish

# Necha marta ovqatlanish kerak: (1)

+ uch martadan kam emas
- ikki martadan kam emas
- albatta to‘rt mahal
- albatta besh mahal

# Adekvat ovqatlanish deb nimaga aytiladi. (1)

+barcha gigiyenik talablarga javob beradigan ovqatlanish
- vitaminlarni ko‘p tutgan ovqatlanish
- yog‘sizlantirilgan mahsulotlarni tutuvchi ovqatlanish
- odamning shaxsiy talablariga javob beruvchi ovqatlanish

# Shaxsiy tarzda ovqatlanishni tahlil qilishda qanday asosiy hisoblashlar bajarilishi kerak: (1)

+ oziq moddalarning miqdori, ularning nisbati, energetik qiymati va kun davomidagi taqsimoti
- ratsionning energetik qiymati va uning kun davomidagi taqsimotini
- ratsionning energetik qiymati va oqsillar, yog‘lar va uglevodlarning taqsimotini
- oziq-ovqat mahsulotlarining grammlardagi o‘rtacha sutkalik iste’moli va ularning energetik qiymatini

# Taomnoma nima: (1)

+taomlar, mahsulotlar ro‘yxati, ularning miqdori, kimyoviy tarkibi va energetik qiymati keltirilgan ro‘yxat
- har bir ovqatlanish uchun taomlarning nomi va ularni tayyorlash uchun ko‘rsatma va mahsulotlarning miqdori keltirilgan ro‘yhat
- ovqatlanish ratsioni tarkibiga kiruvchi oziq-ovqat mahsulotlarining nomi va miqdori
- sutkalik ratsionga kiruvchi oziq-ovqat mahsulotlarining kimyoviy tarkibi

# Shaxsiy ovqatlanish adekvatligini sutkalik ovqat mahsulotlari to‘plamini aniqlashda qaysi usuldan foydalaniladi. (1)

+so‘rov-anketa usuli
- eksperimental usul
- hisoblash usuli
- kimyoviy usul

#Shaxsiy tarzda ovqatlanishni tahlil qilishda qanday asosiy hisoblashlar bajarilishi kerak: (1)

+oziq moddalarning miqdori, ularning nisbati, energetik qiymati va kun davomidagi taqsimoti
- ratsionning energetik qiymati va uning kun davomidagi taqsimotini
- ratsionning energetik qiymati va oqsillar, yog‘lar va uglevodlarning taqsimotini
- oziq-ovqat mahsulotlarining grammlardagi o‘rtacha sutkalik iste’moli va ularning energetik qiymatini

#Agar o‘rta yoshdagi odamning ovqat ratsioni tarkibiga 20 gr oqsil, 100 gr yog‘ va 150 gr karbonsuv kiritilgan bo‘lsa, shu ovqatlanishning sifatini baholang. (1)

+ ovqatlanish adekvat emas chunki har qanday odam uchun ham oqsil va karbonsuvlarning miqdori yetarlicha emas
- ovqatlanish adekvat emas, chunki u muvozanatlashtirilgan
- karbonsularning ortiqchaligi hisobiga ovqatlanish muvoazanatlashmagan
- Ovqatlanish muvozanatlashgan, ammo past kaloriyali

# Ovqat ratsionidagi oqsil, yog‘, karbonsuvlarning nisbati 1:1.2:2 bo‘lsa uning sifatiga baho bering. (1)

+ ovqatlanish karbonsuvlar hisobiga muvozanatlashmagan
- oqsil bo‘yicha ovqatlanish muvozanatlashmagan
- yuqori kaloriyali ovqatlanish
- oqilona ovqatlanish

# Ratsiondagi ozuqaviy moddalarni qanday usulda xisoblanadi. (1)

+energiya sarfi bo‘yicha
- bajariladigan ishga sarflanadigan energiya bo‘yicha
- faqat laborator iya usullari bilan
- qabul qilingan ovqat mahsulot miqdoriga qarab

#Kaloriyaligi bo‘yicha ovqatlanish quyidagicha taksimlangan bo‘lsa.nonushta-10%.tushlik-20%.kechki ovqat-70% uning sifatliligiga baxo bering. (1)

+ ovqatlanish oqilona tashkil etilmagan
- oqilona ovqatlanish
- ovqatlanish mutlaqo oqilona tuzilgan
- ovqatlanish tartibi faqat yoz fasli uchun

# Agar o‘rta yoshli odamning ovqat ratsioni tarkibidagi oqsil miqdori 180 grammni tashkil etsa buni adekvat deb xisoblash mumkinmi. (1)

+yuq, bu me’yordan 1,5-2 marta ko‘p
- xa, bu o‘rta yoshli odamning fiziologik ehtiyojiga mos
- xa,bu ruxsat etilgan qiymatlar doirasida
- xa, bu 1-guruxga kiruvchi kishilar uchun

# Fiziologik ovqatlanish me’yorlari bo‘yicha ishga yaroqli axoli nechta guruxga bo‘lingan. (1)

+beshta guruxga
- uchta yosh guruxiga
- ikki guruxga /erkaklar va ayollar guruxi/
- oltita guruxga

# Oqatlanishning fiziologik me’yorlari bo‘yicha katta yoshdagi aholining birinchi guruhiga kimlar kiradi: (1)

+aqliy mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- o‘rtacha og‘irlikdagi mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- og‘ir jismoniy mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- juda og‘ir mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar

# Ovqatlanishning fiziologik me’yorlari bo‘yicha katta yoshdagi aholining ikkinchi guruhiga kimlar kiradi: (1)

+ yengil mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- aqliy mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- og‘ir jismoniy mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar
- o‘rtacha og‘irlikdagi mehnat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar

# Jarroxlar va jarrox hamshiralari uchun ovqat me’yorlarni aniqlashda qaysi gurux bo‘yicha ish yuritiladi. (1)

+3 gurux bo‘yicha
-5 gurux bo‘yicha
-6 gurux bo‘yicha
-4 gurux bo‘yicha

# Agar ratsionda 100 gr oqsil bo‘lsa yog‘lar miqdori qancha bo‘lishi kerak. (1)

+120 gramm
-50 gramm
-80 gramm
-180 gramm

# Agar ratsionda 100 gr oqsil bo‘lsa, karbonsuvlar miqdori qancha bo’ladi. (1)

+460g
-200g
-300g
-50g

# Organizmdagi energiya sarfining necha foizi oqsillar hisobiga tuldiriladi. (1)

+13%
-49%
-5%
-50%

# To‘la qiymatli oqsillar nima: (1)

+ aminokislotalarning barcha to‘plamini tutuvchi oqsillar
- oliy navli undan tayyorlangan non tarkibidagi oqsillar
- don ekinlarining oqsillari
- yuqori ta’mli xossaga ega bo‘lgan oqsillar

# To‘la qiymatli oqsillar tutuvchi mahsulot-manbalar - bu: (1)

+go‘sht, tuxum, baliq, sut
- go‘sht, non, tuxum, sut
- go‘sht, sariyog‘, sabzavotlar
- dukkaklilar va sabzavotlar

# Himoyalangan uglevodlar nima. (1)

+0,4%dan yuqori miqdorda kletchatka tutuvchi uglevodlar
-0,1%dan kam miqdorda kletchatka tutuvchi uglevodlar
- guruch va kartoshka
- mevalar va sabzavotlar

# Himoyalangan uglevodlarni kimlarga keng miqyosda tavsiya etiladi. (1)

+ vazni ortiqcha bo‘lgan odamlar uchun
- homilador ayollar uchun
- emiziklik ayollar uchun
- himoyalangan uglevodlarni iste’mol qilish mumkin emas

#Ko‘p miqdorda uglevodlarni iste’mol qilish qanday oqibatlarga olib keladi: (1)

+ semizlikka
- vaznning kamayishiga
- buyraklar faoliyatining buzilishiga
- allergik kasalliklarning shakllanishiga

# Monosaxaridlarning manbalarini ko‘rsating: (1)

+ uzum va asal
- shakarqamish
- qand lavlagi
- kartoshka

# Polisaxaridlar manbalarini ko‘rsating: (1)

+ non, kartoshka, yormalar
- kartoshka, non, baliq
- baliq , mevalar, sabzavotlar
- mevalar, sabzavotlar, uzum, asal

# Ko‘p miqdorda kletchatka tutuvchi mahsulotlarni aytib bering. (1)

+ qora non, suli va grechixa yormalari, sabzavotlar
- asal va non maxsulotlari
- turshak, guruch, manniy yormasi
- olma, qora olho‘ri, asal

# Gipovitaminoz nima: (1)

+ organizmga vitaminlarning etarli miqdorda tushmasligi sababli yuzaga keladigan holat
- organizmga vitaminlarning ko‘p miqdorda tushishi
- organizmda vitaminlarning ko‘p miqdorda bo‘lishi
- sutkali ovqat ratsionida vitaminlarning bo‘lmasligi

# Ko‘p uchraydigan gipovitaminozlarni aytib bering: (1)

+ C, D va A gipovitaminozlari
- D va E gipovitaminozlari
- B guruhi gipovitaminozlari
- turli gipovitaminozlar

# C vitaminini tutuvchi mahsulotlarni aytib bering: (1)

+ na’matak, qorag‘at, mevalar, sabzavotlar
- bargli sabzavotlar, guruch, non
- non, no‘xat, guruch, mosh
- guruch, loviya, kartoshka, piyoz

# Qaysi mahsulotlar tarkibida provitamin A- karotin bor: (1)

+ sabzi, qovoq, pomidor
- piyoz, qorag‘at, petrushka, go‘sht
- kartoshka, karam, lavlagi
- non, guruch, grechixa yormasi

# C vitaminining mg/soatlik ekskretsiyasi deb nimaga aytiladi(1)

+1 soat davomida siydik orqali chiqariladigan C vitamini miqdori
-2 soat davomida istemol qilinadigan C vitamini miqdori
- kerak bo’lgan miqdorda C vitamini tutuvchi mahsulot massasi
-1 soat davomida ter bezlari orqali chiqariladigan C vitamin

# Organizm etarlicha ta’minlanganda siydik orqali chiqariladigan C vitamining mg/soatlik ekskretsiyasi nimaga teng. (1)

+1 mg/soatdan kam bo‘lmasligi kerak
-5 mg/soat
-0.5mg/soat
-1 mg/soat ortiq emas

# C vitaminining mg/soatlik ekskretsiyasini aniqlashning asosiy boskichlari qaysi xolda tugri ko‘rsatilgan. (1)

+ siydikni to‘plash, uning hajmini o’lchash, tajriba va nazorat namunalarini titrlash va xisoblash
- siydik hajmini aniqlash, uning hammasini Tilmans bo‘yog‘i bilan titrlash hisoblash
- kerakli siydik xajmini xisoblash.namuna olib uni titrlash
- olingan siydik namunasini titrlash B vitamin ekskretsiyasini hisoblash

# Tekshirilgan teri yuzasida 25 petexiy aniqlangan bo‘lsa Nesterov namunasining natijasini baholang. (1)

+1 bosqichli gipovitaminoz
- mayor
- gipervitaminoz
- avitaminoz

# Agar tekshirilgan uchastkada 3 petexiy bo‘lsa, Nesterov namunasining natijasini baholang. (1)

+ C vitamini bilan organizm to‘liq ta’minlangan
-1 bosqichli gipovitaminoz
-2-bosqichli gipovitaminoz
-3-bosqichli gipovitaminoz

# Qaysi holatlarda davolovchi ovqatlanishning asosiy prinsiplari to‘g‘ri keltirilgan: (1)

+ fiziologik to‘la qiymatlik va terapevtik xususiyati
- fiziologik to‘la qiymatlik, mahsulotlarni oqilona tanlash
- terapevtik xususiyati va to‘g‘ri termik ishlov berish
- terapevtik xususiyati va yuqori kaloriyligi

# Bemorlarni ovqatlantirishda nechta asosiy davolovchi stollardan foydalaniladi: (1)

+15 stoldan
-6 stoldan
-24 stoldan
- har bir kasallik uchun o‘z stoli mavjud

# DPM-larida davolovchi ovqatning sifati uchun kim javobgardir. (1)

+ kasalxona bosh xakimi, palataning dietvrachi, oshpaz
- hamshira va oshpaz
- omborxona mudiri, oshpaz va katta hamshira
- katta hamshira va oshpaz

# DPM-dagi diet vrachning asosiy vazifasi nimadan iborat. (1)

+ bemorlarning ovqatilanish sifatini, ovqatblokdagi sanitariya holati va u yerdagi xodimlarning salomatligini nazorat qilish
- taomnomani tuzish
- taomnomani tahlil qilish
- tayyor ovqatni vitaminlashtirish, mahsulotlarning saqlanishini nazorat qilish va ovqatni vaqtida berilishini nazorati

# Kasalxona ovqatxonasining turlari. (1)

+ markazlashgan va markazlashmagan
- ko‘p qavatli va bir qavtli
- blokli markazlashgan
- blokli markazlashmagan

# Kasalxonadagi markazlashgan ovqatxona turi nima. (1)

+ DPM-da oziq-ovqat maxsulotlarini kabul qilish, saqlash va to‘liq ishlovdan o‘tkazish siklini o‘tkazuvchi bo‘linma
- ko‘p qavatli binoda joylashgan ovqatblok
- bemorlar tomonidan foydalaniladigan jamoat ovqatxonasi
- bunday tushuncha yo’q

# Qanday turkumdagi ovqat blok uchun tayyorlovchi- oshxona kerak bo’ladi. (1)

+ markazlashmagan oshxona uchun
- katta ovqatxona uchun
- kichik turdagi ovqatxona uchun
- Harqanday ovqatxona uchun

# Uzoq vaqt davomida oqilona ovqatlanmaslik natijasida kelib chiqadigan kasallik bu-:(1)

+ Alimentar
- alimentar marazm
- gipovitaminozlar
- avitaminozlar

# Alimentar kasalliklar qanday turlarga bo‘linadi. (1)

+ juda to‘yib ovqatlanish, yetarlicha bo’lmagan ovqatlanish va ovqatdan zaharlanish
- gipotrofiya, avitaminoz va zaharlanish
- modda olmoshinish kasalligi, ateroskleroz, gipovitaminozlar
- oshqozon-ichak kasalliklari, gipotrofiya va gipovitaminozlar

# Quyida keltirilgan qaysi kasalliklar uchun ortiqcha ovqatlanish xavfli omil bo‘lib hisoblanadi: (1)

+ yurak qon-tomir kasalliklari, ateroskleroz, qandli diabet
- qandli diabet, gepatit, yurak qon-tomir kasalliklari
- teri kasalliklari, podagra, revmatizm
- buyrak tosh kasalliklari, nefrit, gepatit

# Ovqatdan zaharlanishlar qaysi guruhlarga bo‘linadi: (1)

+ mikrobli, mikrobli bo‘lmagan va etiologiyasi aniqlanmagan
- bakterial, mikrobli, zamburug‘li
- kimyoviy, mikrobli, zamburug‘li
- bakterial, bakterial bo‘lmagan, kimyoviy, zamburug‘li

# Mikroblarga oid ovqatdan zaharlanish guruhiga kiradi. (1)

+ bakterial, zamburugli, mikstlar
- Botulizm, zaharli o‘tlar orqali kelib chiqqan toksikozlar
- Aflotoksikoz, geliotropli toksikoz
- stafilokokkli intoksikatsiya va Gaff kasalligi

# Bakterial ovqatdan zaharlanishlarga nimalar kirmaydi. (1)

+ fuzarioz, ergotizm
- stafilokokkli intoksikatsiyalar, mikstlar va aflatoksikozlar
- botulizm, toksikoinfeksilar, geliotrop toksikoz
- toksikoinfeksiyalar va bakterial intoksikatsiyalar

# Botulizm .......... ist’emol qilish natijasida kelib chiqadi. (1)

+ konserva mahsulotlarini
- go‘sht va go‘sht mahsulotlari
- suvda suzuvchi parrandalarning tuxumlari
- sabzavot va mevalar

# Sifatsiz sutni ist’emol qilganda qaysi ovqatdan zaharlanish kelib chiqadi. (1)

+ stafilokokkli intoksikatsiya
- Ergotizm
- trixodesmotoksikoz
- fuzarioz

#Aytingchi, O‘z.R. hududida keltirilgan zaharli qo‘ziqorinlarning qaysilari ko‘proq uchraydi. (1)

+ oq muxomor, sarg‘ayuvchi shampinon
- ko‘k-sariq openok, oq cho‘l qo‘ziqorini
- oq poganka, shampinonlar
- strochok, zontiksimon qo‘ziqorin, satanin qo‘ziqorini

# Ovqatdan zaharlanish xodisalarini tekshirishni kim o‘tkazadi. (1)

+ DSENM vrachi
- infeksionist
- tez yordam vrachi
- bunday tekshirish o‘tkazilmaydi

# Ovqatdan zaharlanish aniqlanganda vrach DSENMga qanday hujjat jo’natadi. (1)

+ shoshilinch xabar
- zaharlanishni tekshirish bayonnomasi
- klinik analizlarning natijasi
- bak analiz natijalari

# Ovqatdan zaharlanish o‘choqlarida davolovchi shifokorning vazifalari: (1)

+ birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish, birlamchi so‘rov, DSENMga shoshilinch xabarnoma yuborish
- laborator tekshirishlar uchun namunalar olish
- bemorni birlamchi so‘rash, unga tibbiy yordam ko‘rsatish
- DSENM shoshilinch xabarnoma yuborish va laborator tekshirishlar uchun namunalar olish

# Sutning sifati tekshirilayotganida quyida keltirilgan tekshirishlardan qaysilari amalga oshiriladi: (1)

+ organoleptik, zichligi, kislotaligi va begona aralashmalarning borligi
- rangi, hidi, konsistensiyasi, ta’mi, bombaj, kraxmalning borligi
- soda va kraxmalning mavjudligi, zichligi, suyuqligi, quruq qoldiq
- oqsil, yog‘, uglevodlar va mineral moddalarning miqdori

# Go‘shtda gelmintlarning borligini qaysi usulda aniqlanadi. (1)

+ ezilgan preparatni mikroskopiyadan o‘tkazish
- namunani termostatda tekshirish
- ko‘rish orqali
- bunday tekshirish o‘tkazilmaydi

# Konservalarning bombaji deb nimaga aytiladi. (1)

+ konserva bankasi tublarining shishib qolishi
- banka ichidagi mahsulotning buzilishi
- konserva bankasidagi chuqur zang izlari
- banka germetikligining buzilishi

# Katatermometr shunday asbobki uning yordamida o‘lchanadi. (1)

+ xonadagi juda kichik havo harakati tezligini
- katta havo harakati tezligini
- ochiq joylardagi havo haroratini
- xonadagi havo harakati yo’nalishini

# Nima uchun g‘ovvosni suv ostidan sekinlik bilan ko‘tarilsa kesson kasalligi rivojlanmaydi. (1)

+ Bunday holatda qonda erigan azot gazi o‘pka oraqali chiqishga ulguradi
- G‘ovvos organizmi asta-sekinlik bilan moslashadi
- Bunday sharoitda g‘ovvoslarda nafas olish chuqurlashadi
- Bunda arterial bosim ko‘tarilmaydi

# Havo kislorodining sanitar ahamiyati nimada. (1)

+ havoni suvni va tuproqni mikroblar hamda oqsil birikmalaridan tozalaydi
- oksidlanish-qaytarilish jarayonidagi ishtirokida
- kislorodning faqat fiziologik ahamiyati bor
- havoda kislorod konsentratsiyasining kamayishi uning ifloslanishidan darak beradi

# Kasalxona palatasi havosidagi karbonat angidrid gazining konsentratsiyasi qanday ko‘rsatkich. (1)

+ palata havosi tozaligining qiyosiy ko‘rsatkichi
- zaharlilik ko‘rsatkichi
- palata havosining polimer destruksiyalari bilan ifloslanishidan
- palataning gigiyenik tavsifi uchun befarq

# Kasalxona ichi infeksiyasi nima. (1)

+ bemorni kasalxona sharoitida davolaganda yuqumli kasalikka chalinishi
- faqatgina DPM-da uchraydigan yuqumli kasallik
- bu grippning turli toifalari
- bir bemordan ikkinchisiga yuqadigan kasallik

# Krotov apparati yordamida...aniqlanadi. (1)

+ Xona havosining mikroblar bilan ifloslanishini
- Palataning yoritilganlik darajasini
- Xona havosini antropogen ifloslanganligini
- Havodagi gazlarning konsentratsiyasi

# Palataning insolyasiyasi deb... (1)

+ Palataga quyosh nurining to’g‘ridan to‘g‘ri tushishi
- Xonaning sun’iy yoritilganlik darajasi
- Xona havosining bakteriologik tozalik darajasi
- Palata havosidagi dorivor moddalarning miqdori

# Palatalarning tabiiy yoritilishi va eng optimal insolyasion tartibini ta’minlaydigan orientatsiyaining eng optimal variantini ko‘rsating. (1)

+ Sharqiy, janubi-sharqiy
- Garb va janubi-garb
- Shimoli-sharq va shimoli-garb
- Xonaning insolyasiyasi orientatsiyaga bog‘liq emas

# Atrof muxitning ifloslanishini odam organizmiga uzoq muddatdan so’nggi ta’sir samarasiga nimalarni kiritish mumkin. (1)

+ Nasliy kasalliklar va xavfli o‘sma kasalliklari sonining o‘sishi
- O‘tkir zaharlanish va nafas organlari kasalliklarining ortishi
- Surunkali zaharlanish, jsimoniy rivojlanish ko‘rsatkichlarining pasayishi
- Jigarning toksik jarohatlanish

# Rumblar bo‘yicha shamolning qaytalanishini grafik ifodasiga nima deyiladi. (1)

+ Shamollar guli
- Shamol tezligi
- Albedo
- Gigiyenaga buning hech qanday aloqasi yo’q

# Shamollar guli nima maqsadda foydalaniladi. (1)

+ Obyektlarni joyda to‘g‘ri joylashtirish maqsadida
- Shamolning tezligini belgilash uchun
- Shamolning yo’nalishini belgilash uchun
- Hisob-kitoblar uchun

# Yuzaga kelgan kesson kasalligini belgilarini qanday yuqotish mumkin. (1)

+ Odamni barokameraga joylashtirib bosimni oshirish kerak
- Analgeziyalovchi preparatlar bilan
- Bemorni tulik tinchlantirish orqali
- Xonani shamollatish bilan

# Ozon teshigini paydo bo‘lishi qanday biologik oqibatlarni keltirib chiqaradi. (1)

+ Teri rak kasalligini oshiradi
- Yerdagi tirik mavjudotlarni o‘ldiradi
- Iqlimni o‘zgartiradi
- Erda iqlimni isitadi

# Operatsiya xonasini operatsidan oldin va keyin bak.ifloslanishiga qiyosiy baho berishda qaysi usuldan foydalanish mumkin. (1)

+ sedimentatsion
- titrometrik
- tortish
- visual

# Kasalxona quyida keltirilgan qaysi obyektlar bilan yaqin qurilmasliligi kerak. (1)

+ Kimyo sanoati
- Tikuvchilik korxonalari
- Stadionlar
- Parklar

# Kasalxona qabriston bilan yonma-yon joylashtirish mumkinmi. (1)

+ Yo’q bu bemorlar uchun psixologik ta`sir ko`rsatadi
- Xa, bu juda qulay
- Agar uchastka tutashmagan bo‘lsa unda mumkin
- Yo’q bu ko‘mish marosimlariga halaqit beradi

# Markazlashtirilgan kasalxona nima degani. (1)

+ Kasalxonaning barcha bo‘limlari bitta binoda joylashadi
- Har bir bo‘lim alohida binoda joylashadi
- Hamma binolar bir-biri bilan tutashtirilgan
- Hamma bo‘limlar ma’muriy korpus bilan bog‘langan

# Markazlashmagan kasalxona nima. (1)

+ Harbir bo‘lim alohida binoda joylashadi
- Bo‘limlar kasalxona territoriyasining cheti bo‘ylab qurilgan
-Hamma bo‘limlar bitta binoda joylashgan
- Ma’muriyat va dorixona aloxida boshqa bo‘limlar bitta binoda

# Kasalxona uchastkasida qaysi zona uchun eng ko‘p joy ajratiladi.(1)

+ Ko‘kalamzorlashtirish zonasi uchun
- Xo‘jalik zonasi uchun
- Patologoanatomik korpus uchun
- Maydonlar yo`llar va yo`lkalar uchun

# Suvning ta’mi va begona ta’mini kim aniqlaydi.(1)

+ degustatorlar
- laborantlar
- suvning xidi aniqlanmaydi
- odoratorlar.