Ў збекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Ишдан мақсад: Hayot muhitlari: suv, er-tuproq, havo va tirik organizmlar билимларини мустаҳкамлаш. Yashash muhitlarining o‘ziga xosligi. Moslanish. O’simliklarni issiqqa chilamligini aniqlash (Motskov usuli) bo’yicha илмий дунёқарашини ривожлантириш.


Масаланинг қўйилиши: экология фанини ўқитишда Hayot muhitlari: suv, er-tuproq, havo va tirik organizm. Yashash muhitlarining o‘ziga xosligi. Moslanish. O’simliklarni issiqqa chilamligini aniqlash усулларини ўрганиш.


Ишни бажариш учун намуна
Экология фанини ўқитишда “Блиц-ўйин” методининг қўлланилиши
“Блиц-ўйин” методининг мақсади: талабаларда тезлик, ахборотлар тизимини таҳлил қилиш, режалаштириш, прогнўзлаш кўникмаларини шакллантиришдан иборат. Мазкур методни баҳолаш ва мустаҳкамлаш максадида қўллаш самарали натижаларни беради.
Бу метoддaн мaқсaд, тaлaбaлaрдa мaълум бир фaoлият ёки тушунчaлaрнинг кетмa-кетлиги, узлуксизлиги, бoғлиқлиги, бoсқичмa-бoсқичлиги ҳaмдa тaртибини aниқлaш мaлaкa вa кўникмaлaрини ривoжлaнтиришдaн ибoрaт.
Бунинг учун педaгoг тoмoнидaн мaълум кетмa-кетлиги мaвжуд бўлгaн фaoлият ёки тушунчaнинг ўринлaри aлмaштирилгaн ҳoлдa берилaди. Тaлaбaлaр ушбу кетмa-кетликни тoпиши, тaртибгa келтириши, ўз ўрнигa қўйиб чиқиши лoзим. Бу тoпшириқдa тaлaбaлaр ўз жaвoблaрини вa гуруҳий жaвoбни бериш имкoниятигa эгa бўлaдилaр. Тўғри жaвoб эълoн қилингaндaн сўнг тaлaбaлaрни бaҳoлaш мумкин. Бундaй тoпшириқ тaлaбaлaрни фикрлaшгa ундaб, мaвзу билимлaрини мустaҳкaмлaшгa, aниқлaштиришгa вa тaфaккурни ривoжлaнтиришгa ёрдaм берaди
Методни амалга ошириш босқичлари:
1. Дастлаб иштирокчиларга белгиланган мавзу юзасидан тайёрланган топшириқ, яъни тарқатма материалларни алоҳида-алоҳида берилади ва талабалардан материални синчиклаб ўрганиш талаб этилади. Шундан сўнг, иштирокчиларга тўғри жавоблар тарқатмадаги «якка баҳо» колонкасига белгилаш кераклиги тушунтирилади. Бу босқичда вазифа якка тартибда бажарилади.
2. Навбатдаги босқичда тренер-ўқитувчи иштирокчиларга уч кишидан иборат кичик гуруҳларга бирлаштиради ва гуруҳ аъзоларини ўз фикрлари билан гуруҳдошларини таништириб, баҳслашиб, бир-бирига таъсир ўтказиб, ўз фикрларига ишонтириш, келишган ҳолда бир тўхтамга келиб, жавобларини «гуруҳ баҳоси» бўлимига рақамлар билан белгилаб чиқишни топширади. Бу вазифа учун 15 дақиқа вақт берилади.
3. Барча кичик гуруҳлар ўз ишларини тугатгач, тўғри ҳаракатлар кетма-кетлиги тренер-ўқитувчи томонидан ўқиб эшиттирилади, ва талабалардан бу жавобларни «тўғри жавоб» бўлимига ёзиш сўралади.
4. «Тўғри жавоб» бўлимида берилган рақамлардан «якка баҳо» бўлимида берилган рақамлар таққосланиб, фарқ булса «0», мос келса «1» балл қуйиш сўралади. Шундан сўнг «якка хато» бўлимидаги фарқлар юқоридан пастга қараб қўшиб чиқилиб, умумий йиғинди ҳисобланади.
5. Худди шу тартибда «тўғри жавоб» ва «гуруҳ баҳоси» ўртасидаги фарқ чиқарилади ва баллар «гуруҳ хатоси» бўлимига ёзиб, юқоридан пастга қараб қўшилади ва умумий йиғинди келтириб чиқарилади.
6. Тренер-ўқитувчи якка ва гуруҳ хатоларини тўпланган умумий йиғинди бўйича алоҳида-алоҳида шарҳлаб беради.
7. Иштирокчиларга олган баҳоларига қараб, уларнинг мавзу бўйича ўзлаштириш даражалари аниқланади.