1 – mа’ruzа. Elektr o’lchash usullari va asboblari bo’yicha umumiy ma’lumotlar. Rеjа



Yüklə 1,42 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə45/126
tarix02.01.2022
ölçüsü1,42 Mb.
#36994
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   126
elektr olchash usullari va asboblari fanining xalq xojaligi fan texnika rivojidagi roli ahamiyati.

 

O’lchash xatoliklarining turlari 

 

O’lchash xatoliklari ifodalanishiga qarab quyidagi turlarga bo’linadi: 



Absolyut  xatolik.  Bu  xatolik  kattalik  qanday  birliklarda  ifodalanayotgan 

bo’lsa,  shu  birlikda  tavsiflanadi.  Masalan,  0,2  V;  1,5  µm  va  h.k.  Mutlaq 

quyidagicha aniqlanadi: 

 

Δ = A

x

-A

ch

=A

x

-A



, 

 

bu  yerda,  A



x

  -o’lchash  natijasi;  A



ch

  -kattalikning  chinakam  qiymati;  A



o

  -


kattalikning haqiqiy qiymati; 

Absolyut  xatolikni teskari  ishora bilan olingani tuzatma deb ataladi.        Δ 



=−  

Nisbiy  xatolik  –  deganda  absolyut  xatolikni  o’lchanadigan  kattalikning 

haqiqiy  qiymatiga  nisbatini  foizlarda  olinganiga  aytiladi  va  quyidagicha 

aniqlanadi: 

 

 



%

100


0

0

A



A

A

x





 


Absolyut  xatolikni  asbob  ko’rsatishining  eng  maksimal  qiymatiga  nisbatini 

foizlarda olingani-keltirilgan xatolik deb ataladi. 

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Statik  xatolik  –  vaqt  mobaynida  kattalikning  o’zgarishiga  bog’liq 

bo’lmagan  xatolikdir.  O’lchash  vositalarining  statik  xatoligi  shu  vosita  bilan 

o’zgarmas kattalikni o’lchashda hosil bo’ladi. 

Dinamik  xatoliklar  –  o’lchanayotgan  kattalikning  vaqt  mobaynida 

o’zgarishiga  bog’liq  bo’lgan  xatoliklar  sanaladi.  Dinamik  xatoliklarning  vujudga 

kelishi  o’lchash  vositalarining  o’lchash  zanjiridagi  tarkibiy  elementlarning 

inertsiyasi  tufayli  deb  izohlanadi.  Bunday  o’lchash  zanjiridagi  o’zgarishlar  oniy 

tarzda emas, balki muayyan vaqt davomida amalga oshirilishi asosiy sabab bo’ladi. 

Kelib  chiqish  sababi  (sharoiti)ga  qarab:  asosiy  va  qo’shimcha  xatoliklarga 

bo’linadi. 

Normal  (graduirovka)  sharoitda  ishlatiladigan  asboblarda  hosil  bo’ladigan 

xatolik  asosiy xatolik  deyiladi. Normal sharoit deganda temperatura 25


Yüklə 1,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   126




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin