1- ma’ruza simli aloqa asoslari reja

6.8-rasm. Kvars OT sindirish ko‘rsatkichining optik quvvatga bog’liqligi
Grafikdan ko‘rinib turibdiki, sindirish ko‘rsatkichi juda ham kichik qiymatga o‘zgarmoqda. Lekin bundan kichik o‘zgarishlar ham yuqori tezlikli TOUT sifatiga sezilarli darajada ta’sir etadi.

WDM tizimlarida uzatuvchi muhit sifatida BM OT lardan foydalaniladi. BM rejimni ta’minlash uchun

d_o‘ = λ_n
shart bajarilishi kerak. Lekin, ITU-T G.652 tavsiyalarida BM OT o‘zagining diametri d_o‘ > λ_n dan bir muncha katta, bu esa BM OT orqali bitta asosiy modadan tashqari bir modaning boshqa spektral tashkil etuvchilarining ham uzatilishiga olib keladi. Chunki ideal kogerent LD mavjud emas (4.9-rasm).


6.9-rasm. Bir modali LD nurlanish spektri
Natijada WDM li TOUT larida BM li rejimda f₁, f₂, …, f_N chastotali guruhli signal uzatilganda, uning OT bilan o‘zaro ta’sirlashuvidan nochiziqlilik yuzaga keladi va kombinatsion garmonikalar hosil bo‘ladi. Masalan, f₁, f₂ chastotali signal uzatilsa, nochiziqli ta’sir natijasida 2f₁, 3f₁, …, 2f₂, 3f₂ va boshqa ikkinchi tartibli kombinatsion chastotalar va uchinchi tartibli 2 f₁- f₂, 2 f₂- f₁ chastotalar hosil bo‘ladi:

f _i = ‌‌‌‌‌ f ₁± f _2.

Ikkinchi tartibli kombinatsion garmonikalar har doim ishchi diapazondan tashqarida joylashadi. Lekin 3-tartibli garmonikalar xavfli bo‘lib, to‘rt to‘lqinli siljish (TTS) deyiladi va qo‘llanilayotgan ishchi chastota diapazonini egallashi mumkin.

6.10-rasm. TTS kombinatsion chastotalarining hosil bo‘lishi
3 ta to‘lqin uzunlikli guruhli signal uzatilganda, hosil bo‘ladigan kombinatsion garmonikalarni quyidagicha ifodalash mumkin

bu yerda .

Kanallar orasidagi qadam teng bo‘lsa, ba’zi garmonikalar qo‘shni ishchi chastota garmonikalari bilan mos keladi: = = = = = (8-rasm). Natijada kanallararo o‘tuvchi nochiziqli halaqitlar yuzaga keladi.