2. Davlat tili tushunchasi. O‘zbek tili va davlat qonunlari: Til - millatning
ma’naviy boyligidir. Til - davlat timsoli, mulki. Tilni asrash, rivojlantirish - millatning
yuksalishi demak. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida davlat tilining maqomi
huquqiy jihatdan mustahkamlab qo‘yilgan. Shu tariqa o‘zbek tili mustaqil
davlatimizning Bayrog‘i, Gerbi, Madhiyasi qatorida turadigan, qonun yo‘li bilan himoya
qilinadigan muqaddas davlat ramziga aylandi.
Bundan 31 yil muqaddam o‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilgan edi. Bu o‘z
davrida tom ma’noda olamshumul voqea bo‘lgan edi. Chunki, Al Xorazmiy, Al
Farg‘oniy, Beruniy, Ibn Sino, Alisher Navoiy, Amir Temur, Mirzo Ulug‘bek, Bobur
Mirzo singari buyuk siymolarni etishtirgan xalq tili yo‘qolish arafasiga kelib qolgan
edi. Mustaqillikka ilk qadamlar tashlanayotgan davrdayoq prezidentimiz tomonidan
o‘zbek tiliga davlat maqomi berish masalasi kun tartibiga qo‘yilib, bu ish amalga
oshirilgan edi. Ona tilimiz - o‘zbek tiliga 1989-yil 21-oktyabrda davlat tili maqomi
berildi. Bu mamlakatimiz, yurtdoshlarimiz hayotidagi unutilmas, tarixiy voqeaga
aylandi. Agar o‘shanda til to‘g‘risida qonun qabul qilinmaganda edi, o‘zbek tili ham
tarix saxifalaridan joy olgan bo‘larmidi?!.
Shuni ta’kidlash kerakki, o‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi
xalqimizning milliy mustaqillikka erishish yo‘lidagi muhim qadamlaridan biri bo‘lgan
edi. Istiqlol yillarida mamlakatimizda barcha sohalarda bo‘lgani kabi tilimiz
taraqqiyotida ham muhim o‘zgarishlar yuz berdi. O‘zbek tilining xalqaro miqyosda
obro‘si oshdi. “Davlat tili haqida”gi qonun ona tilimizning bor go‘zalligi va
jozibasini to‘la namoyon etish bilan birga, uni ilmiy asosda rivojlantirish borasida
ham keng imkoniyatlar yaratdi.
Yaqinda butun mamlakat bo‘ylab Prezidentimiz “O‘zbek tili bayrami kunini
belgilash to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini imzolagani haqida xabar
tarqaldi. Bu xabarni nafaqat yurtimiz, balki butun dunyodagi 50 milliondan oshiq
o‘zbeklar va ona tilimiz ixlosmandlari quvonib qarshi oldilar.
O‘tgan yilning 21-oktyabr kuni poytaxtdagi muhtasham majlislar saroyida
Prezidentimiz Mirziyoyev Shavkat Miromonovich o‘zbek tili haqida yoniq so‘zlarini
aytganida barcha tik oyoqqa turib, davomli qarsaklar bilan olqishlagan edi. Chunki,
yangilanayotgan O‘zbekistonning rivojlanish tamoyillari belgilab qo‘yilgan har bir
sohasi o‘z taraqqiyotida shiddat bilan davom etar ekan, ayni til sohasi e’tiborga
muhtoj bo‘lib turgan, vaqt-soati kelib bu borada ham tub islohotlar amalga oshiriladi
degan umid bo‘lsa ham, ayni o‘sha kuni Prezident o‘z xalqiga bunday xushxabarni
aytishini ko‘pchilik kutmagan edi. Mamlakat rahbari o‘zbek tilining davlat va jamiyat