1 6-mavzu. Marketing strategiyasini mavjud vaziyatga moslashtirish. Reja

 
1 Namunali sharoitlarni yaratish va ulardan foydalanish.
 
2.Past xarajatlarni ta’minlash.
 
3.Integratsiya yuli bilan xaridor uchun foydani oshirish.
 
4.Tovar turiga ixtisoslashish.
 
5.Xaridor turiga ixtisoslashish.
 
6.Cheklangan geografik xududlarga fokuslash.
 
Tarmoqning tarqoqlik sharoitida firmada strategik tanlash erkinligi mavjud: ya’ni keng 
marketing 
maqsadlarini 
kuzlash, 
xarajatlarning 
rakobat 
ustunligi 
yoki 
tabaqalashtirishdan foydalanish. 
Tarqoq tarmoqlarda bir vaktning uzida kup strategik yondoshuvlardan foydalanish 
mumkin bo’ladi.
 
4. Xalqaro bozorlarda raqobat strategiyasi.
Firmalarning xalkaro bozorga chikishlarini asosiy sabablari kuyidagilardir: 
1.yangi bozorlarni egallash, 
2.boshqa mamlakatlar tabiiy resurslaridan foydalanish xukukini olish yoki yana xam 
past xarajatlarga erishish zaruriyati. 
Sanab utilgan xar bir xolatda dunyo bozoriga chikish strategiyasi mavjud sharoitga mos 
kelishi kerak. Dunyo bozorlaridagi rakobat strategiyalarini ishlab chikishga milliy 
bozorlardagiga karaganda ancha kattik talablar kuyadi. Bir mamlakat bozorining 
ikkinchi mamlakat bozoridan asosiy farklariga xaridorlarning didlari, sotish kanallari, 
usish istikbollari, xarakatlantiruvchi kuchlar va rakobatchilarning ta’ziqlari, milliy 
bozorlardagi sharoitlardan kanchalik farklanishi kiradi. 

---

5 
Bundan tashkari bunday farklarga xalkaro operatsiyalarning turtta xarakterli 
xususiyatlari xam kiradi. 
1.Ishlab chikarish xarajatlari darajasini xar-xilligi. 
2.Valyuta kurslarining uzgaruvchanligi. 
3.Xukumatlarning savdo siyosati. 
4.Xalkaro rakobatning xarakteri. 
Turli tarmoqlarda xalkaro rakobat shakllari bir-birdan tubdan fark kiladi. Frantsiyada 
xam, Braziliyada va Yaponiyada xam bank xizmatlari kursatiladi, lekin bu 
mamlakatlardagi bank soxasidagi rakobat shartlari va sharoitlari turlichadir. 
Xalqaro bozorda rakobat global va kup millatli buladi. Turli milliy bozorlarda rakobat 
sharoitlari bir-biri bilan uzviy boglangan takdirda global rakobat mavjud bo’ladi. Bu esa 
xakikatda dunyo bozorini tashkil etish imkonini beradi. Global rakobatning mavjud 
bulish shartlaridan yana biri turli mamlakatlardagi ilgor firmalar uzaro, bir-birlari bilan 
rakobat kilishi bilan ifodalanadi. Kup millatli rakobat davomida firmalar milliy bozorda 
ilgorlik uchun kurashadilar, global rakobatda esa firmalar dunyo mikyosida ustunlikka 
erishish uchun kurashadilar. 
Dunyo bozorida firma faoliyatining strategik imkoniyatlari mavjud buladi: 
1.Chet el firmalariga uning maxsulotini ishlab chikarish uchun uning xususiy 
texnologiyalaridan foydalanish xukukini berish. 
2.Milliy ishlab chikarishni mustaxkamlash va xorij bozorlariga tovarlar chikarish. 
3.Ko’p millatli strategiya tomon yul tutmoq. Bunda firma uz faoliyatini amalga 
oshirayotgan xar bir davlat uchun aloxida strategiya ishlab chikadi. Ayni paytda u 
mazkur davlatlardagi xaridorlar didlariga va rakobat sharoitlariga mos kelishi kerak. 
4.Past xarajatlar global strategiyasiga yul tutmok. 
5.Tabaqalashtirishning global strategiyasiga yul tutmok. 
6.Fokuslashgan global strategiyasi tomon yul tutmok. 
Kompaniya mustaxkam mavqega ega bulgan va katta foyda olayotgan mamlakat 
bozorlari «xazina» deb ataladi. Yaponiya yapon kompaniyalari uchun eng daromadli 
bozor bulib xisoblanadi. Chunki yapon konunchiligi tomonidan yaratilgan savdo 
tusiqlari uni xorijiy rakobatchilardan samarali ximoya kiladi.