8.4 İnteqrallayıcı manqa.
Giriş kəmiyyəti ilə çıxış kəmiyyəti arasındakı asılılıq aşağıdakı tənliklərdən biri ilə təyin olunan manqaya inteqrallayıcı manqa deyilir:
(1)
(2)
(3)
- çıxış kəmiyyətinin dəyişmə sürətinin giriş kəmiyyətinə nisbətidir; k - gücləndirmə əmsalıdır.
Bu cür manqanın girişinə təkanşəkilli həyəcancı təsir göstərsək, və inteqrallama əməliyyatını aparsaq, inteqrallayıcı manqanın çıxış kəmiyyətinin zaman üzrə dəyişməsini almış olarıq:
(3)
(4)
İnteqrallayıcı manqalar astatik manqa sayılır. İnteqrallayıcı manqanın konstruktiv həllinə misal porşenli icra mühərrikini (giriş kəmiyyəti silindirə daxil olan mayenin miqdarı, çıxış kəmiyyəti isə porşenin yerdəyişməsi), elektrik mühərrikini (giriş kəmiyyəti sıxaclarındakı gərginlik, çıxış kəmiyyəti isə rotorun valının dönmə bucağı), ideal inteqrallayıcı dövrəni (həm giriş, həm çıxış kəmiyyəti gərginlik) və s. göstərmək olar
(1) ifadəsi əsasında inteqrallayıcı manqanın ötürmə funksiyasını olduğunu nəzərə alsaq, aşağıdakı şəkildə təyin edə bilərik:
(5)
(5) də yazsaq, kompleks tezlik funksiyasını alarıq:
(6)
Amplitud-tezlik xarakteristikasını təyin edək:
(7)
(8)
(6), (7) və (8) ifadələri əsasında inteqrallayıcı manqaların tezlik xarakteristikalarını qursaq, aşağıdakı uyğun əyriləri alarıq:
İnteqrallayıcı manqanın tezlik xarakteristikalarından göründüyü kimi onun çıxış kəmiyyəti giriş kəmiyyətindən fazaca (90⁰) qədər geri qalır. Amplitudası isə tezlik artıqca azalır.
Dostları ilə paylaş: |
