1. Axborot texnologiyalari haqida tushuncha. Informatikaning jamiyatdagi o’rni

Ma’lumotlar turlari va tuzilishi 

Kompyuterda qayta ushlanadigan ma’lumotlar o’z ichiga kundalik

turmushda ishlatiladigan barcha axborotlarn oladi. Bunday ma’lumotlarning
eng asosiylari sonli (raqamli) va belgili (matnli) axborotlar hisoblanadi.
Shunday bo’lsa-da, axborotlar tizimini yaratuvchilar yana ikkita ma’lumot turi
– sanalar va mantiqiy o’zgaruvchilardan xabardor bo’lishi lozim.
Ma'lumotlarning turlarini ko'rib chiqamiz
Belgili ma’lumotlar, Har qanday belgili ma'lumotning qiymati bo'lishi kerak.
ixtiyoriy uzunlikdagi alifbo - raqamli belgilar majmuidan iborat
Bunday dasturlar ikki turga: integrallashgan (umumlashtirilgan(
masalan, «5»,
«Vatan», «10+25», ...). Ma'Iumotlarni bunday ifodalash eng ko'p tarqalgan.
Belgili ma'lumotning qiymati «1055»ga teng bo’lsa, mashina bu qiymatni
osongina songa aylantirib olishi ham mumkin.
Ko'pgina
tizimlarda
belgili
ma'lumotning
uzunligi
255belgi
bilan
chegaralangan.
muammoli - yo'naltirilgan axborotlarni kiritishning qulayligi: chegaralangan.
Lekin ishlab chiqarish texnologiyasining rivojlanishi axborotlar tizimi
yaratuvchilariga keng imkoniyatlar ochib bermoqda. Hozirgi paytda ikki
o'lchamli
jadvallardan,
ba'zi
tizimlarda
belgili
ma'lumot qiymati sifatida uzunligi 30 yoki 40 belgi bo'lgan biror turdagi fayl
nomini yozish imkoniyatlari mavjud.
Bu nom orqali ixtiyoriy uzunlikdagi obyektning biografryasini
o'z ichiga olgan matnli fayl yoki obyektning fotosuratini ko'rsatuvchi grafik fayl
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com

---

---

ochish mumkin.

Ma'lumotlarni uch xil ko'rinishda ifodalash mumkin: iyerarxif;
(shajaraviy), tarmoqii va relyatsion (jadvalli).
Bu turlarning har birini alohida ko'rib chiqamiz.
Iyerarxik tizim jadvallardan tashkil topgan bolib, unda axborotnj izlash
jarayoni oldindan berilgan tartibda «ko'rib» chiqiladi. Iyerarxi]( tizimda
elementlarni joylashtirishda dasturlashgan tartib mavjud. Har bir guruhda
biror element asosiy, qolganlari unga nisbatan ikkinchj darajali xususiyatga
ega bo'ladi. Kerakli elementni tanlash ma'lum ketma-ketlikda olib boriladi.
Ma'lumotlarning daraxtsimon joylashishiga ma'lumotlarning iyerarxik