1. Axborot texnologiyalari haqida tushuncha. Informatikaning jamiyatdagi o’rni

Savol va topshiriqlar 
Ma'lumotlar ombori nima?
Ma'lumotlar omborida qanday ma'lumotlar saqlanadi?
Matnli fayl va ma'lumotlar omborining farqi nimada?
Ma'lumotlar omborining qanday imkoniyatlari mavjud?
dbf fayllari qanday fayllar?
dbf fayllariga misollar keltiring.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com

---

---

Obyekt va kattalik

Har qanday ma'lumotlar omborining vazifasi haqiqiy dunyo-nmg
obyektlari haqidagi ma'lumotlarni qayta ishlashidir. Umuman oiganda,
«obyekt» va «kattalik» degan iborafarni rasman ajratish mushkul. Lekin
muayyan vaziyatda bu iboralarni ishlatish uchun ularni ta’riflashimiz
mumkin.
Obyekt - mavjud bo'lgan va o'ziga o'xshash narsalardan ajralib turaaigan
alohida olingan predmet.
Masalan, akademik litsey yoki kasb-hunar kolleji obyekt hisobla-nadi.
Shuningdek, kimyoviy modda, biror qotishma, firma, zavod, inson ham
obyekt bo'la oladi.
Obyekt sifatida nafaqat moddiy predmetlar, balki haqiqiy dunyoni aks
ettiruvchi abstrakt tushunchalar ham qaralishi mumkin. Masalan, san'at
asarlari, kitoblar, teatrlardagi sahna ko'rinishlari, kinofilmlar, huquqiy
normalar, falsafiy nazariyaiar va boshqalar.
Bunga o'xshash obyektlar guruhi obyektlar to'plaminibosi\ qiladi. Masalan,
akademik litsey yoki kasb-hunar kollejlaridagi guruhlar, firmalar, ombordagi
mahsulotlar, korxonada ishlovchi odamlar obyektlar to'plamini hosil qiladi.
Sunday guruhdagi muayyan obyektni obyekt nusxasi deb atash mumkin.
Kattalik — biror-bir obyektni ifodalovchi va uning muayyan bir nusxasi
uchun berilgan sonli yoki matnli qiymatni belgilovchi ko'rsatkich.
Masalan, obyektlar to'plami sifatida biror akademik litsey yoki kasb-hunar
kollejidagi guruhlarni olaylik. Berilgan guruhdagi o'quvchilar soni va
hokazolar kattaliklar hisoblanadi.
Yuqorida ko'rsatilganlarni hisobga olgan holda shuni aytish mumkinki,
axborot tizimini loyihalovchining eng muhim vazifasiga obyektlar va ularni
tavsiflovchi ma'lumotlarni tanlash, ma'lurnotlar orasidagi bog'lanishni
o'rnatish kiradi. Axborot tizimi o'lchami va vazifasiga ko'ra obyektlar u yoki
bu darajadagi o'zgaradigan ma'lumotlar bilan xarakterlanishi mumkin.