To‘rtlar ittifoqi — 1915-yil 15-sentabrda Bolgariyaning Germaniya, Avstriya-
Vengriya va Turkiya ittifoqiga qo’shilishi natijasida vujudga kelgan ittifoq.
8-
BILET
1. Fors podsholigi haqida ma‟lumot bering.
Mil. avv. VI asrda hozirgi Eron hududida Ahamoniylarsulolasiga mansub shohlar
asos solgan Fors podsholigivujudga keldi. Ahamoniylar davlati jahondagi eng
yirik davlatlardan biri bo'lgan. Hozirgi Eron hududida qadimzamonlarda
kassiylar, elamiylarsingari turli qabilalar yashab keigan. Mil.avv. IX asrda bu
mamlakatgamidiyaliklarva forslar ko’chib O‘rnashadi. Eron o'zida katta
yassitoglikni mujassam etgan mamlakatdir.Lining hududi deyarli hamma
tomonidan o'rmon bilan qoplangan tog’lar bilan qurshalgan. Tog'oldivodiylarda
aholi dehqonchilik bilan shug’ullangan, dasht mintaqalarida chorvadorlar kun
kechirgan.EronKichik Osiyo, Mesopotamiya, Kavkazorti, O‘rta Osiyo va
Hindiston mamlakatlarini bog'lab turgan karvonyo'llari chorrahasida joylashgan.
2. Mirzo Ulug’bekning Temuriylar tarixidagi o’rni haqida fikr bildiring.
Mirzo Ulug’bek (1394—1449) — XV asrda mamlakatda ilm-fan, ayniqsa,
astronomiya fani taraqqiyotiga katta hissa qo’shgan olimlardan biri. Mirzo
Ulug’bek — Amir Temurningnabirasi. Temurning harbiy yurishlari paytida
Sultoniya (Janubiy Ozarbayjon)da 1394- yilning22-martida tug’ilgan. Mirzo
Ulug’bekni Amir Temurning o’zi tarbiyalab voyagayetkazgan.Ulug’beK 1409-
yildan boshlab 40 yil mobaynida Movarounnahrni mustaqil idoraqildi va uni
iqtisodi,
fani,madaniyati
rivojlangan
obod
mamlakatga
aylantirdi.
MirzoUlug’bekning buyuk xizmatlaridan biri shu bo‘ldiki, u Samarqandda katta
Rasadxona qurdirdiva atrofiga yirik olinilami to’plab, sayyoralar va
yulduzlarmng holati hamda harakatini o’rgandi.Ko’p yillik kuzatishlardan so’ng
1438- yili ―Ziji jadidi Ko’ragoniy‖ (―Ko’ragoniy yangijadvali‖) nomli yirik asar
yozdi. Mirzo Ulug’bek tarix va adabiyotni ham yaxshi bilar edi. UMo’g’uliston
va Markaziy Osiyo mamlakatlari tarixini o’z ichiga olgan ―To’rt ulus tarixi‖
degan yirik tarixiy asar yozib qoldirgan. Bu asarning ingizcha va o’zbekcha
nashrlari bor. 1993-yil 29-oktabrda YuNESKOning Parijdagi qarorgohida
O’zbekistonni YuNESKOgaa‘zolikka qabul qilish marosimi bo’ldi.O’sha kuni
Mirzo Ulug’bek tavalludining600 yilligini nishonlash YuNESKO dasturiga
kiritildi. 1994-yil oktabrda Parijda Mirzo Ulug’bek haftaligi tantana bilan o’tdi.
3.“Anarxizm” atamasiga izoh bering.
Anarxizm (yunoncha — hokimiyatsizlik, beboshlik) — alohida birshaxsning
xohish-irodasinigina tan olib, har qanday hokimiyat vadavlat tuzumini rad
etuvchi ta‘limot.
Dostları ilə paylaş: |