1. Bolalar bog‘chasi va boshlang‘ich sinflarda matematika fani o‘qitilishi orasidagi uzviylik

1. Bolalar bog‘chasi va boshlang‘ich sinflarda matematika fani o‘qitilishi orasidagi uzviylik.
Bolalarda elementar matematik tasavvurlarni rivojlantirish vazifalari va bolalar bog’chasida arifmetika asoslarini tarkib toptirish, miqdor, makon va zamonga oid tasavvurlarni rivojlantirish o’qitishning asosiy shartidir.
Har bir mashg’ulotda tarbiyachi mavzu mazmunining asosiy masalalari va uni darsda ishlash metodikasini ochib beradi. Bunda shuni nazarda tutish kerakki, berilayotgan tavsiyalar, odatda, bolalarga berilishi kerak bo’lgan topshiriqlar, mashqlar, savollarning tipik namunalaridir. Bunday mashqlar sonini o’qituvchi sinf bilan ishlashning aniq shart-sharoitlarini hisobga olib, o’zi aniqlashi kerak.
Dastlab, bolalar ongiga elementar matematik tasavvurlarni shakllantirish uchun ularga kundalik rejim o’rgatilishi jarayonida matematik tushunchalar va iboralar shakllantiriladi. Maktabga tayyorlov gruhida bolalarni o’qitishda didaktik ko’rsatma materiallardan keng foydalanish xarakterlidir. Amaliy ishlar, ko’rgazma tashkil qilish bilan bog’liq bo’lgan topshiriqlar ham namunalar sifatida qaralishi mumkin. O’qituvchi ularga o’zida bo’lgan ko’rsatma-qo’llanmalarni hisobga olib tuzatishlar kiritishi mumkin. Ko’pchilik hollarda tavsiya etilayotgan og’zaki mashqlar materialini o’qituvchi turli variantlarda berishi, Ba’zan esa sinfning tayyorgarligiga qarab almashtirishi ham mumkin. O’qituvchi tavsiya etilayotgan didaktik o’yinlarga ham ijodiy yaqinlashishi kerak, bunda o’yinlarni o’tkazishda foydalaniladigan qo’llanmalarni variatsiyalab, imkoni boricha ko’proq har xilliklar kiritishi, har bir mashg’ulotning konkret vazifalarini hisobga olib, o’zi topgan o’yinlarni sinash maqsadida darslarda o’yinlar tashkil qilishi mumkin.


Tayyorlov guruhlarda matematikani o’rgatish metodikasi
Bolalar bog’chasining tayyorlov gruppasida bir haftada ikkita, bir yilda 72-74 mashg’ulot o’tkazish rejalashtiriladi. Mashg’ulotlar sentyabr –may oyining oxirigacha har biri 25-30 minutdan o’tkaziladi. Mashg’ulotlarda didaktik o’yinlar, ko’rgazmali materiallardan keng foydalaniladi.
Bolalar mashg’ulotlarga qiziqib qatnashishlari uchun tarbiyachi quyidagi talablarga rioya qilishi lozim :
1. Dastur materiallarini yaxshi o’zlashtirib olish.
2. Puxta material (namoyish qiluvchi va tarqatma) tayyorlash.
3. Bolalar faoliyatini o’zgartirib turishga,qiziqishga e’tibor qilish.
4. Mashg’ulot o’rtasida harakatli o’yinlar o’tkazishni rejalashtirish.
5. Mashg’ulot davomida bolalarning mustaqil xulosa chiqarishlariga erishish.
6. Bolalarning xilma-xil javoblarini rag’batlantirish.
Dastur materialini mashg’ulotlarga taqsimlashda bolalarning bilim va ko’nikmalariga, ularning tayyorligiga e’tibor berish lozim. Ertaklar olamiga sayohat,predmetlar nomlari, sanog’i o’rganiladi.
Maxsus terminlarni to’g’ri qo’llay bilish katta ahamiyatga ega. Masalan, son va raqam tushunchalarini aralashtirib yubormaslik kerak.
«Qaysi son katta, qaysinisi kichik deb so’raladi. (qaysi raqam katta deyish mumkin emas.)
Mashg’ulotda hamma bolalarning faol ishtirok etishlariga erishish maqsadida har bir bolaning oldida tarqatma materiallar bilan bir qatorda signalli kartochkalar bo’lishi tavsiya etiladi.
Agar o’rtog’ining javobi to’g’ri bo’lsa qizil kartochka, o’rtog’ining javobi uni qoniqtirmasa ko’k kartochka ko’tarishi lozim.
Bunda hamma bolalar o’rtoqlarining javobini diqqat bilan eshitishga harakat qiladilar, intizom buzilmaydi, shu bilan bolalarning test sinovlariga tayyorgarligi ham hisobga olinishi lozim.

0 dan 9 gacha raqamlar bilan tanishtirish.
Raqam – sonning shartli belgisidir. Bolalarga sonni tushuntirishda raqam qo’shimcha, yordamchi bosqichdir.
Bolalarni raqamlarni yozishga o’rgatilmaydi, faqat bocma ko’rinishi bilan tanishtiriladi. Bolalar har bir raqam qaysi sonning belgisi ekanligini ajrata bilishlari lozim.
Hammasi bo’lib 10 ta raqam bor:
0,1,2,3,4,5,6,7,8,9. 10 raqami yo’q. 10 soni ikkita raqam: 1 va 0 bilan belgilanadi. Bitta mashg’ulotda bitta yoki ikkita raqam bilan tanishtirish mumkin.
Masalan “1” raqami bilan tanishtirishda tarbiyachi sanoq kartochkasiga bitta o’yinchoq qo’yadi, ularning oldiga 1 ta doirali kartochkani qo’yadi. 2 ta bolani chaqirib, biriga bir marta sakrash, ikkinchisiga bir marta stolga taqillatishni taklif etadi. Bolalar sanab, hammasi «bittadan» degan xulosa qiladilar.
Keyin “1” raqamini ko’rsatib bu sonni ko’rsatuvchi shartli belgidir, har bir son o’z belgisiga egadir deb tushuntiradi. Bolalar bog’chasi bilan boshlang’ich sinf orasida uzviylik shundan iboratki bular bir-birini to’ldirib boradi.