1§ Boshlang’ich funksya va uning tasviri


Originalni differensiallash va integrallash



Yüklə 1,62 Mb.
səhifə4/10
tarix02.01.2022
ölçüsü1,62 Mb.
#43312
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
laplas almashtirishi va uni tatbiqlari (1)

Originalni differensiallash va integrallash





Teorema1. Agar bo‟ladi.

F ( p ) 

f ( t )

bo‟lsa, u holda



P F ( p ) *

f ( 0 ) 

f ( t )

Isbot. Tasvirni ta‟rifiga ko‟ra:


L f ( t ) e  pt f ( t ) d t .

0

Bu integralni bo‟laklab integrallaymiz:






  • p t




  • p t

  p t

I f ( t )

e f ( t ) d t

0

e f ( t )



0

    • p e f (t ) d t

0

 0 



f ( 0 ) 

p F ( p );


(bunda lim e pt f ( t )  0 ,

t  
Shu yo‟l bilan:



e pt f ( t ) d t



0

F p ). Demak
p F ( p ) 
f ( 0 ) 
f ( t )

p p F ( p ) 

f ( 0 )

f ( 0 ) 

f ( t )
yo k i

p 2 F ( p ) 

p f ( 0 ) 

f ( 0 ) 

f ( t )

                     

p n F ( p )  p n 1 f ( 0 ) 

p n 1 f ( 0 )  

p f ( n 2 ) ( 0 ) 

f ( n  1 ) ( 0 )

f ( n ) ( t )

 

Hususiy holda, agar




bo‟lsa, u holda:



f ( 0 ) 

f ( 0 )  

f ( n 1) ( 0 )  0

F ( p ) 

p F ( p ) 
f ( t )

f ( t )

         

p n F ( p )  f ( n ) ( t )
t F ( p )

Teorema 2. Agar

f ( t ) 

F ( p )

bo‟lsa, u holda

f ( u ) d u

0 p

bo‟ladi.


Isbot.


t

 ( t ) 

0
f ( u ) d u


Ô ( p )

deb belgilasak, 1-teoremaga asosan:



( t ) 

p Ô ( p )  ( 0 ) 
p Ô ( p )

bo‟ladi ( ( 0 ) 

0 ) .



t


 ( t )

 0

Misol.





f ( u ) d u


f ( t )


bo‟lgani uchun
t

f ( u ) d u

0
F ( p )



p
kelib chiqadi.

c o s t



p ;

p 2  1

c o s td t  s in t

1 .



p 2  1

Odatda funksiyaning tasviri uchun jadval tuziladi va amalda foydalaniladi.




Bazi bir originallar va ularni tasvirlari.





Original f t

tasvir F t

1.

0 ( t )

1



p

2.

e t

1



p

3.

e t

1



p

4.


sin at

a



p 2a 2

5.


cos at

p



p 2a 2

6.


shat

a



p 2a 2

7.


chat

p



p 2a 2

8.


e t s in a t

a

( p ) 2a 2



9.


e t c o s a t

p

( p ) 2a 2



10.


t n

n !



p n  1

11.

e t t n

n !

( p ) n 1



12.

e t t n

n !

( p ) n 1



13.


t sin a t

2 pa

( p 2a 2 ) 2



14.


t cos at

p 2a 2

( p 2a 2 ) 2



15.


f ( a t )

1 p

F ( )

a a

16.

e t f ( t )

F ( p )

17.

f ( t )

p F ( p )  f ( 0 )

18.

t

f ( u ) d u

0


F ( p )



p

19.


t n f (t )

d n

(  1) n F ( p )



dp n

20.

f ( t )



t



F ( p ) d p

0


21.

t

f1 ( ) f 2 ( t ) d

0



F1 ( p ) F 2 ( p )




  1. Tasvirlari ratsional kasr bo’lgan funksiyani topish



Noma‟lum

f t - funksiyani tasviri

 ( p )

F ( p ) 

 ( p )

to‟g‟ri ratsional kasr bo‟lsin.

Ma‟lumki, har qanday to‟g‟ri ratsional kasrni quyidagi ko‟rinishdagi elementar kasrlarni yig‟indisi shaklida ifodalash mumkin:



A A A p B A p B

1 . 2 . 3 . 4 .

p a ( p a ) k p 2a p b

a 2

( p 2

a p b ) k


b u n d a

  • b 2

4

 0 v a



k  2

Bu kasrlarni har biriga nisbatan original funksiyasini topamiz.


  1. A

p a

Ae at


  1. A

( p a ) k

1

A

( k  1) !

t k  1 e a t





A p

a  


  • B
 

A a



  1. A p B

A p B

2  

2



2 2 2

p a p b



p



a 2  



  


2
 



p



a 2  



  


2
 


   
a

p

A 2

B

Aa 1


2   2



p



a 2  





  


2


 

 


2

p



a 2  





  


2


 

 




Agar birinchi qo‟shiluvchini M, ikkinchisini N bilan ifodalasak , u holda:



M A e

a

  • t

2 co s t
, N

B

A a 1



a

    • t

e 2 s in t



2



Shunday qilib:

Aa






2


a 2 b


A p B t a


e A c o s t b   s in t
2

p 2a p b



4 a 2

b

4



Misollar. 1)


y   4 y

 s in 3 x

tenglamaning

y ( 0 )  0 ,

y ( 0 )  0

boshlang‟ich


shartni qanoatlantruvchi yechimi topilsin.



Yechish. Yordamchi tenglamani tuzamiz:





y ( p )( p 2
 4 ) 

3 ;



p 2  9
y ( p ) 
( p 2

3

 9 )( p 2


 4 )

yoki


3 3






y ( p ) 

5

5 1 3 3 2

p 2  9

p 2  4 5 p 2  9 1 0 p 2  4

bundan tenglamaning yechimini topamiz:





y ( t ) 

3 1



s in 2 t

1 0 5


s in 3t

2) y 
y  0

tenglamaning
y ( 0 )  1,

y ( 0 )  3 ,

y ( 0 )  6

boshlang‟ich shartlarni




qanoatlantruvchi yechimi topilsin.

Yechish. Yordamchi tenglama:



p 2  3 p  8



p 2  3 p  8

y ( p )( p 3  1)  p 2  1  p  3  8 ; yoki

y ( p )  

p 3  1 ( p  1)( p 2

p  1)


2  p  6 1

1


2

2
p 2 1 1 2





y ( p )    2

 .



p  1

p 2

p  1

p  1

2   3

2  

1   1

p

p

2

2

2




Yüklə 1,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin