1. Emotsiyalarning shaxs shakllanishidagi o’rni

2.Emotsiyalar va insonning xronologik yoshi
Emotsiya (frans. lot. — larzaga keltiraman, hayajonlantiraman) — odam va hayvonlarning tashqi va ichki qoʻzgʻatuvchilar taʼsiriga nisbatan subʼyektiv reaksiyalari. Emotsiya qoniqish yoki qoniqmaslik, quvonch, qoʻrquv va boshqalar shakllarda namoyon boʻladi. Emotsiya ixtisoslashgan miya tuzilmalarining faol holatidan iborat boʻlib, odam va hayvonlarda bu holatni minimal yoki maksimallashtirish (kuchaytirish, takrorlash) istagini paydo qiladi. Emotsiya xususiyati zarur ehtiyoj va uni qoniqtirish imkoniyati bilan belgilanadi. Ehtiyojni qoniqtirish ehtimoli kam boʻlganida Emotsiya salbiy (qoʻrquv, gʻazab) shaklda namoyon boʻladi. Aksincha uni qondirish ehtimoli kutilganiga nisbatan yuqori boʻlganida Emotsiyaga ijobiy tus (qoniqish, quvonch) beradi. Miyaning turli qismlariga elektr toki taʼsir ettirish orqali dastlab hayvonlarda, keyinchalik odamlarda salbiy va ijobiy Emotsiya paydo qiladigan nerv markazlari aniqlanadi. Bu markazlar, asosan, bosh miya poʻstlogʻining oldingi qismida, limbik sistemasi (uzunchoq miya, oraliq miya, oʻrta miyaning bir qancha tuzilmalari majmui)da, markaziy kulrang moddada va gipotalamusda joylashgan. Emotsiya oʻrganish, hosil boʻlgan shartli reflekslarni mustahkamlash jarayonida benihoya katta ahamiyatga ega. Emotsiya bilimlarni oʻzlashtirish (zehn) chegaraskni kengaytiradi; xotirani faollashtiradi, odam va hayvonlar kommunikatsiyasida qoʻshimcha vosita (mimika, nutq yoki tovush intonatsiyasi va boshqalar) boʻladi.
Xronologik yosh insonning yoshini u tug'ilgan taqvim sanasidan boshlab uning yoshi so'ralgan kungacha o'lchaydi. Yillar, oylar va kunlar bo'yicha odamning yoshi. Masalan, 2000-yil 1-mayda tug‘ilgan shaxsdan 2021-yil 3-iyunda yoshi so‘ralganda, ularning xronologik yoshi 21 yosh, 1 oy va 2 kun. Bu qiymat ular tug'ilgan paytdan boshlab ularning yoshi so'ralgan vaqtgacha o'tgan vaqtdir.Xronologik yosh bir necha asosiy sabablarga ko'ra muhimdir. Birinchidan, u odamlarga qonuniy yosh talabiga ega bo'lgan hayotdagi muhim tadbirlarda qatnashish imkonini beradi, masalan:
Ovoz berish
Haydovchilik guvohnomasini olish
Ishga joylashish
Muayyan sog'liqni saqlash imtiyozlarini olish
Bundan tashqari, xronologik yosh mijozning roziligi zarur bo'lgan hollarda muhimdir. Masalan, maslahat seanslarida yoki voyaga etmaganlarga psixologik munosabatda bo'lishda, xabardor qilingan rozilik kerak. Xronologik yoshdan aqlni o'lchash uchun standart sifatida ham foydalanish mumkin. Misol uchun, IQ reytingi bir xil xronologik yoshdagi odamlar bilan solishtirganda aql darajasiga asoslanadi.Bundan tashqari, xronologik yosh ma'lum bir yosh guruhidagi normal xatti-harakatlarni o'lchash uchun standartni taqdim etishi mumkin. Misol uchun, tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, o'smirlik davrida umumiy o'zgarishlar yuz berishi mumkin. Shunday qilib, bola o'smirlik yoshiga etganida, bu o'zgarishlar ota-ona uchun ajablanib bo'lmaydi. Buning o'rniga, ushbu o'zgarishlar o'sha yosh guruhidagilar uchun ma'lum bo'lgan standartlar va me'yorlar asosida kutiladi. Xronologik yosh tug'ilgan kun, oy, yil va so'ralgan kun, oy va yil o'rtasidagi farqni hisobga olgan holda hisoblanadi. Ko'pgina psixologik testlarda test o'tkazilgan sana va tug'ilgan sana asosida hisoblanadi. Misol uchun, agar 1990 yil 22 iyulda tug'ilgan shaxs 2013 yil 21 fevralda Wechsler kattalar razvedkasi shkalasini olgan bo'lsa, ularning test sanasidagi xronologik yoshi 22 yil, 6 oy va 30 kunni tashkil qiladi, bu farq. sanalar orasida.