Bir kese (vezikül) yardımıyla bir maddenin hücre içine alınmasına endositoz (endocytose), hücre dışına atılmasınaysa ekzositoz (exocytose) denir. Endositoz sırasında hücre zarı, dışarıdan içeriye doğru çukurlaşarak içeri alınacak maddenin etrafını çepeçevre sarar. Böylece içeriye alınacak madde, bir vezikül içine alınmış olur. Vezikül bu şekilde sitoplâzmaya geçer. Sonra hücre zan tekrar birleşir. Vezikül içine alman madde sıvıysa bu olaya pinositoz (pinocytose=hücre içmesi); katıysa fagositoz (phagocytose=hücre yemesi) denir. Bu şekilde içeriye alman maddeler kimyasal değişikliğe uğrar, yani sindirilirler. Proteinler ve nükleik asitler gibi iri moleküller bu yolla hücreye alınır. Lökositler ve makröfajların fagositoz yetenekleri vardır.Bu hücreler, bakterileri fagosite ederek parçalar. :
Bir kese (vezikül) yardımıyla bir maddenin hücre içine alınmasına endositoz (endocytose), hücre dışına atılmasınaysa ekzositoz (exocytose) denir. Endositoz sırasında hücre zarı, dışarıdan içeriye doğru çukurlaşarak içeri alınacak maddenin etrafını çepeçevre sarar. Böylece içeriye alınacak madde, bir vezikül içine alınmış olur. Vezikül bu şekilde sitoplâzmaya geçer. Sonra hücre zan tekrar birleşir. Vezikül içine alman madde sıvıysa bu olaya pinositoz (pinocytose=hücre içmesi); katıysa fagositoz (phagocytose=hücre yemesi) denir. Bu şekilde içeriye alman maddeler kimyasal değişikliğe uğrar, yani sindirilirler. Proteinler ve nükleik asitler gibi iri moleküller bu yolla hücreye alınır. Lökositler ve makröfajların fagositoz yetenekleri vardır.Bu hücreler, bakterileri fagosite ederek parçalar. :
Ekzositozla da hücre içindeki atık maddeler, endositozun tersi bîr mekanizmayla hücre dışına gönderilir. Bütün bu olaylar metabolik enerji (ATP) harcanarak gerçekleşir (7. Şekil).
Ekzositozla da hücre içindeki atık maddeler, endositozun tersi bîr mekanizmayla hücre dışına gönderilir. Bütün bu olaylar metabolik enerji (ATP) harcanarak gerçekleşir (7. Şekil).
İki bölüm arasında, suya geçirgen, fakat katı maddelere geçirgen olmayan bir zar varsa ve bölümlerden birisindeki su yoğunluğu yüksekse su molekülleri yüksek yoğunluktan alçak yoğunluğa doğru geçer (Bkz.: 6. Şekil). Ozmoz deyimi, pasif taşınma kuralları çerçevesinde suyun difüzyonunu ifade eder, Ozmoz olayında, suda çözünen maddelerin çok önemli rolü vardır. Bir eriyikteki katı madde yoğunluğu, o eriyiğin ozmolarîtesi olarak kabul edilir.1 Eriyiğin ozraolaritesi ne kadar çoksa suyun yoğunluğu o kadar azdır.
İki bölüm arasında, suya geçirgen, fakat katı maddelere geçirgen olmayan bir zar varsa ve bölümlerden birisindeki su yoğunluğu yüksekse su molekülleri yüksek yoğunluktan alçak yoğunluğa doğru geçer (Bkz.: 6. Şekil). Ozmoz deyimi, pasif taşınma kuralları çerçevesinde suyun difüzyonunu ifade eder, Ozmoz olayında, suda çözünen maddelerin çok önemli rolü vardır. Bir eriyikteki katı madde yoğunluğu, o eriyiğin ozmolarîtesi olarak kabul edilir.1 Eriyiğin ozraolaritesi ne kadar çoksa suyun yoğunluğu o kadar azdır.
Hücreler, ozmotik bir sistem gibi davranır. Zira, hücre, zarı daima suya karşı geçirgendir.2 Su molekülleri çok yoğundan az yoğuna doğru hareket ettikleri için, suyun geçtiği tarafta su miktarı (volüm) artar. Başlangıçta iki bölüm arasında geçici bir volüm farklılığı olsa bile, son volüm iki tarafta da eşit olur.
Hücreler, ozmotik bir sistem gibi davranır. Zira, hücre, zarı daima suya karşı geçirgendir.2 Su molekülleri çok yoğundan az yoğuna doğru hareket ettikleri için, suyun geçtiği tarafta su miktarı (volüm) artar. Başlangıçta iki bölüm arasında geçici bir volüm farklılığı olsa bile, son volüm iki tarafta da eşit olur.
Bir ozmol, iyonize ve dissosiye olmayan (çözünmeyen) parçacıkların 1 mol gramına eşittir. Yani maddenin gram olarak molekül ağırlığının o molekülün çözeltiye saldığı, serbest hareketli taneciklerin sayısına bölünmesiyle saptanır. Buna göre 180 gram glikoz (Bu, glikozun mol ağırlığıdır.) 1 ozmol glikoza eşittir. Çünkü glikoz dissosiye olmaz. Böyle bir glikoz eriyiği, litrede 1 ozmol yoğunlukta glikoz taşır.
Bununla birlikte eriyikteki bir madde iki iyona dissosiye oluyorsa, bu maddenin 1 mol gramı 2 ozmole eşittir. Çünkü burada parçacık sayısı 2'dir. Örneğin 1 mol NaCl eriyiği, litrede 2 ozmol partikül taşır. Çünkü NaCl iki partiküle, Na+ ve CF'a iyonize olur. Böylece NaCl'nin 1 mol gramı (58,5 g) 2 ozmole eşittir. Bunun gibi bir eriyik, 1 mol glikoz ve 1 mol NaCl taşıyorsa bu eriyiğin ozmolaritesi, litrede 3 ozmol olur. İki ayrı eriyiğin ozmolar değeri aymysa, su molekül yoğunluğu da aynıdır.
Bununla birlikte eriyikteki bir madde iki iyona dissosiye oluyorsa, bu maddenin 1 mol gramı 2 ozmole eşittir. Çünkü burada parçacık sayısı 2'dir. Örneğin 1 mol NaCl eriyiği, litrede 2 ozmol partikül taşır. Çünkü NaCl iki partiküle, Na+ ve CF'a iyonize olur. Böylece NaCl'nin 1 mol gramı (58,5 g) 2 ozmole eşittir. Bunun gibi bir eriyik, 1 mol glikoz ve 1 mol NaCl taşıyorsa bu eriyiğin ozmolaritesi, litrede 3 ozmol olur. İki ayrı eriyiğin ozmolar değeri aymysa, su molekül yoğunluğu da aynıdır.
Bir hücreyi, kendi ozmolar değerine eşit bir sıvı içine (izoozmotik, izotonik sıvı) koyarsak, hücre içiyle dışı arasında devamlı bir alış veriş vardır. Fakat hücreye giren ve çıkan sıvı miktarı birbirine eşittir. Yani hücrenin volümü değişmez. Eğer hücre, ozmolaritesi kendisininkinden daha düşük bir sıvı içine (hipoozraotik, hipotonik sıvı) konulursa, su molekülleri hücre içine girer ve hücre şişer. Eğer hücre, ozmolaritesi kendisininkinden daha yüksek bir sıvı içine (hiperozmotik, hipertonik sıvı) konulursa, su molekülleri hücre dışına çıkar ve hücre küçülerek büzülür (8. Şekil).
