Turkmaniston hududida joylashgan bu manzilgoh 1955 – 1963 yillarda tadqiq qilina boshlagan
Yüklə 491,37 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- I BOB. JANUBIY O‘RTA OSIYODA ILK SHAHARLARNING PAYDO BO‘LISH XUSUSIYATLARI………………………………………………..9
- KIRISH Bitiruv malakaviy ishi mavzusining dolzarbligi
|
2 3 MUNDARIJA: KIRISH………………………………………………………………..…….3 I BOB. JANUBIY O‘RTA OSIYODA ILK SHAHARLARNING PAYDO BO‘LISH XUSUSIYATLARI………………………………………………..9 1.1. O‘rta Osiyo hududida ilk shaharsozlik va davlatchilikning tashkil topishining o‘ziga xos xususiyatlari……………………………………………….9 1.2. Marg‘iyona va uning ilk shaharlari.............................................................18 II BOB. OLTINTEPA – JANUBIY O‘RTA OSIYONING QADIMGI SUG‘ORMA DEHQONCHILIK MANZILGOHI SIFATIDA.......................29 2.1. Oltintepa qadimiy shahar yodgorligi: xronologiyasi va tipologiyasi.............29 2.2. Oltintepa qadimiy shahar yodgorligining moddiy manbalari………………38 XULOSA………………………………………………………………… ..46 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI………………….50 4 KIRISH Bitiruv malakaviy ishi mavzusining dolzarbligi. XX asr oxirida xalqimiz- ning asriy orzulari ro‘yobga chiqdi, O‘zbekiston mustaqillikka erishdi. Mamlakatimiz jahon hamjamiyatining teng huquqli a'zosiga aylandi, yangi jamiyat qurish uchun tub o‘zgarish va islohotlar amalga oshirila boshlandi. O‘zbekistonda barpo etilayotgan siyosiy tuzum demokratik, huquqiy davlat bo‘lsa, ijtimoiy tuzumni-qonun ustivor bo‘lgan fuqarolik jamiyatidir. O‘zbekistonda tarixiy jihatdan qisqa bir davr ichida milliy davlatchilikni barpo qilish, bozor iqtisodiga o‘tish, xalqaro munosabatlarni yo‘lga qo‘yish va rivojlantirish bobida ulkan ishlar amalga oshirildi. Mustaqillik tufayli o‘zbek xalqining ko‘p asrlik boy tarixiy, ilmiy, madaniy va diniy merosini o‘rganish, undan xalqning umumiy va bebaho mulki sifatida foydalanishga keng yo‘l ochildi. Ma'naviy boyliklar, qadriyatlar, davlat, millat, shaxsning bebaho xazinasi va taraqqiyot manbai hisoblanadi. Aynan ushbu ma'naviy va mafkuraviy asosni mustahkamlash hamda rivojlantirishda tarix fani alohida ahamiyatga egadir. Zero, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov ta'kidlaganidek: “....Tarix xotirasi,... milliy o‘zlikni anglashni, ta'bir joiz bo‘lsa, milliy iftixorni tiklash va o‘stirish jarayonida g‘oyat muhim o‘rin tutadi” 1 . Shuningdek, Prezident I. A. Karimov o‘zining bir qator risola va nutqlarida “Milliy mafkurani shakllantirishdagi eng katta manba - bu haqqoniy yoritilgan tarixdir” - deb ko‘rsatadi 2 . Mustaqillik yillarida O‘zbekiston tarixchilari oldida haqqoniy tarixning yoritilishi lozim bo‘lgan masalalari ko‘lami ham aniqlandi. Mustabid sovetlar hukmronligi davrida, kommunistik mafkura ta'sirida o‘zbek xalqi tarixida kechgan jarayonlar sinfiylik, partiyaviylik prinsiplari asosida ma'muriy-buyruqbozlik tizimi manfaatlariga bo‘ysundirilgan holda soxtalashtirildi, noto‘g‘ri talqin etildi. Bu davrga oid tadqiqotlarda o‘zbek xalqi tarixining ayrim muammolari umuman chetlab o‘tildi. Bunday masalalar jumlasiga o‘zbek davlatchiligi tarixini kiritish mumkin. 1 Qarang: Каримов И. А. Ўзбекистон ХХI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид: барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. – Тошкент: Ўзбекистон, 1997. – Б. 102. 2 Каримов И. А. Миллий истиылол мафкураси – халы эътиыоди ва буюк келажагига ишончдир. – Тошкент: Ўзбекистон, 2000. – Б. 14. 5 Bugungi zamon mustabid sovet tuzumi mafkurasi asoratlariga, eskicha fikr- lashga barham berish, tarixiy voqealar va jarayonlarni baholashda milliy manfaat- lardan kelib chiqish zarurligini talab qilmoqda. O‘zbek xalqi va uning davlatchiligi tarixini umumjahon taraqqiyoti nuqtai nazaridan, aniq tarixiy faktlarga tayanib, xolis va ilmiy asosda tadqiq etib, xalqqa yetkazish zaruriyati paydo bo‘ldi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I. A. Karimovning 1998-yil 26-iyunda bir guruh tarixchi va jurnalistlar bilan bo‘lgan uchrashuvida Respublika tarixchilari oldiga aynan shunday vazifa qo‘yildi. Ushbu masala O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 27-iyunida qabul qilingan “O‘zbekiston Respub- likasi Fanlar Akademiyasi Tarix instituti faoliyatini takomillashtirish to‘g‘risida”gi qabul qilingan Qarorida ham o‘z ifodasini topgan. Unda xususan, o‘zbek xalqi va uning davlatchiligining haqqoniy tarixini o‘rganish, “eng qadimdan hozirga qadar davlatchilik tarixiy bosqichlarida hududimizda yashagan xalqlarning siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy va ma'naviy hayoti masalalarini o‘rganish» lozimligi qayd etilgan 3 . Ma'lumki, O‘rta Osiyo tarixini o‘rganishda arxeologiya fani muhim rol o‘ynaydi. Chunki, mazkur fan orqali vatanimiz tarixi ning eng qadimgi davrlardagi tarixinining dolzarb muammola riga oydinlik kiritiladi. Bu jarayonda yurtimiz va qo‘shni davlatlar hududidan topilgan yodgorliklar alohida ahamiyatga ega. Bunday yodgorliklar sirasiga Seleng‘ur, Siyobcha, Jarqo‘ton, Sopollitepa, Kaltaminor, Chust madaniyati, Anov I, Anov II, Qovunchi madaniyati, Namozgoh, Oltintepa kabi yodgorliklar kiradi. Ana shunday qadimiy yodgorliklardan biri – Turkmaniston hududi- da joylashgan Oltintepa manzilgohidir. Bu manzilgoh bronza davriga oid bo‘lib, uzoq yillar davomida yaxshi o‘rganilmagan yoki va e'tibordan chetda qolganligi ajablanarlidir. 3 Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “ЎзР ФА Тарих институти фаолиятини такомиллаш- тириш тўғрисида”ги Қарорри // Ўзбекистон овози. 1998 йил 28 июль 6 Yüklə 491,37 Kb. Dostları ilə paylaş:
|