1. Geodeziya fani va uning vazifalari

1. Geodeziya fani va uning vazifalari

1.Geodeziya fani va uning vazifalari.
Geodeziya – yunoncha Geo – yer deziya – olchash degan manolarni bildiradi.Geodeziya yerning shakli va olchamlarini aniqlash yer sirtini plon va kortalarda tasvirlash hamda har hil injenerli masalalarini yechishda bajarishdagin olchash usullari togrisidagi fandir.Geodeziya fani qishloq hojaligi va xalq hojaligining hududlaridagi har-hil muhandislik masalalarini yechishda loyihalashtirishda ,har hil inshoatni loyihalashtirishda konlarni izlash va qazib olishda shunga ohshash sohalarda keng qollaniladigan fandir
2. Kartada berilgan nuqtalar balandligini gorizontallar bo‘yicha topish.
Gorizontal belgisini berilgan nuqtaning balandligi va ma’lum relef kesimi buyicha aniqlash. Bu masalani echishda gorizontal belgisi relef kesimi balandligiga karrali, berilgan nuqta balandligi va eng yakin gorizontal belgisi farqi relef kesimi balandligidan kam bulishi kerak. ... Gorizontallar orasida yotgan 4 nuqtaning balandligi N4 ni topish uchun esa chiziqli interpolyasiyalashning quyidagi formulasini qo‘llash mumkin: HB=Hn+(Snb/Smn)h, (4.6.2.) ... Agar sizga ona tili va adabiyoti bo’yicha testlarning matnli fayli kerak bo’lsa, uni ushbu saytga kirib yuklab olishingiz... Ona tili fanidan mukammal testlar Nuqtalar holatini aniqlash masalasi bu nuqtalar gorizontal proekstiyalarini va ularning sathiy sirtidan balandliklarini topishdan iborat bo‖ladi. Nuqtalarning gorizontal holati geografik (kenglik φ va uzoqlik λ) va to‖g`ri burchakli (absstissalar x va ordinatalar u) koordinatalar bilan aniqlanadi. Agar joyning AVSD to‖rtburchagi o‖lchamlari katta bo‖lmasa (rasm, b), uni sathiy R sirtga loyihalashda gorizontal R tekislik bilan almashtirish mumkin
3.Teodolit s’yomkasining mohiyati va uni bajarish uchun kerakli asboblar.
Teodolit — ochiq joylarda gorizontal va vertikal burchaklarni oʻlchashda ishlatiladigan koʻchma geodezik asbob. Burchaklarni oʻlchash, triangulyatsiya va poligonometriya ishlarini bajarishda foydalaniladi. Burchak oʻlchash ishlarida gorizontal yoʻnalishda G yoki 30" aniqlikda oʻlchaydigan T.lar qoʻllaniladi. Triangulyatsiya ishlarida (yer sirti holatini aniqlashda) aniqlik darajasi yanada yuqori (0,5" gacha) boʻlgan T.lardan foydalaniladi. Aniqlik darajasi yuqori boʻlgan T.lar universal T. deb ataladi. T.lar bilan ochiq joydagi vertikal burchaklar, masofalar hamda yoʻnalishlar, magnit azimutlarini ham oʻlchash mumkin. T.ning asosiy qismlari — koʻrish trubasi, gorizontal va vertikal doiralar. Gorizontal doira limb va adilakdan iborat. Vertikal doira 15° qiya burchaklarni oʻlchash uchun moʻljallangan. Yangi optik Tlar metall limbli Tlarga nisbatan ixcham, yengil va ishlatish oson. T.lar tuzilishi, aniqligi va boshqa xususiyatlariga koʻra bir necha xil boʻladi (xisob qurilmali, optik mikrometrli, mikroskopli, indeksli va boshqalar)