1. Ilmiy boshqaruv maktabi yoki mehnatni ilmiy tashkil etish maktabi namoyondalaridan kimlarni bilasiz?
1. Ilmiy boshqaruv maktabi yoki mehnatni ilmiy tashkil etish maktabi namoyondalaridan kimlarni bilasiz?
2. Nima uchun boshqaruvga jarayon sifatida yondashish kerak bo‘lib qoldi?
3. Inson resurslarini rivojlantirish konsepsiyasining mohiyati nimadan iborat?
4. «Lider» va «boshliq» tushunchalari o‘rtasidagi farqlarni qanday izohlaysiz?
5. Rahbarlik uslublarini bilasiz?
6. Partisipativlik nima?
7. Mak-Gregorni X va Y hamda Ouchini Z nazariyalarini qiyosiy jihatdan qanday tavsiflaysiz?
8. Liderlikka oid nazariyalardan qaysilarini bilasiz?
9. Superliderlik fenomeni nima?
1.Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90
yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis
F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U
inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy
boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb
tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular
Boshqaruv to‘g‘risidagi ilmni rivojlanishi F.Djilbert va L.Djilbert ismlar bilan ism
bog‘liq. Ular mehnat harakati sohasida tadqiqotlar olib bordilar, xronometraj usullarini
mukammalashtirdilar, ish joyini tashkillashtirishning ilmiy tamoyillarini ishlab chiqishdi.
Shuningdek, 1916 yilga kelganda ushbu tadqiqotlarda bir butun yo‘nalish shakllandi: bir
necha nom bilan ataladigan – “ilmiy menejment”, “klassik”, “traditsion” birinchi ilmiy
Yevropa ilmiy menejment maktabi yo‘nalishida XIX asr oxirida-20 yilda XX asrda
eng mashhur shaxs A.Fayol (1841-1925) bo‘lgan. A.Fayol ilmiy menejment
G.Ford zavodlarida yuqori rivojlanishga
erishdi. Uning boshqa kompaniyalardagi izdoshlari ishlab chiqarishni uzluksizkonveyer usulida tashkil etishlari boshqarishni markazlashtirishga, mehnatni ilmiy
tashkil etishga, unumdorlikni keskin o‘stirishga erishdilar. 1850-1860 yillarda fantexnika omilining kuchayishi mehnatni tashkil qilish va uni boshqarishda
qo‘llanilayotgan texnokratik usulning xam takomillashtirilishini taqoza etdi. Fantexnika taraqqiyoti yangi texnologiyalarni kirib kelishini jadallashtiradi. Endi ishchi
«Mehnatni tashkil qilish» tushunchasining paydo bo‘lish tarixiga to‘xtalgandi,
albatta, ushbu masalaning asoschisi sifatida F. Teylorning (1856-1915) nomi tilga olinadi.
F. Teylor mehnatni «ilmiy boshqarish» muammosini amaliy jihatdan asoslab bergan
bo‘lib, u iqtisodiyotda muhim o‘rin tutadi «
Mehnatni tashkil qilish» tushunchasining paydo bo‘lish tarixiga to‘xtalgandi, albatta, ushbu masalaning asoschisi sifatida F. Teylorning (1856-1915) nomi tilga olinadi. F. Teylor mehnatni «ilmiy boshqarish» muammosini amaliy jihatdan asoslab bergan bo‘lib, u iqtisodiyotda muhim o‘rin tutadikuchiga bo‘lgan munosabat tubdan o‘zgaradi.
G.Ford zavodlarida yuqori rivojlanishga erishdi. Uning boshqa kompaniyalardagi izdoshlari ishlab chiqarishni uzluksizkonveyer usulida tashkil etishlari boshqarishni markazlashtirishga, mehnatni ilmiy tashkil etishga, unumdorlikni keskin o‘stirishga erishdilar. 1850-1860 yillarda fantexnika omilining kuchayishi mehnatni tashkil qilish va uni boshqarishda qo‘llanilayotgan texnokratik usulning xam takomillashtirilishini taqoza etdi. Fantexnika taraqqiyoti yangi texnologiyalarni kirib kelishini jadallashtiradi. Endi ishchi kuchiga bo‘lgan munosabat tubdan o‘zgaradi. kontsepsiyalarini rivojlantirdi va chuqur o‘rganib chiqdi. Yevropa ilmiy menejment maktabi yo‘nalishida XIX asr oxirida-20 yilda XX asrda eng mashhur shaxs A.Fayol (1841-1925) bo‘lgan. A.Fayol ilmiy menejment kontsepsiyalarini rivojlantirdi va chuqur o‘rganib chiqdi. maktab. Boshqaruv to‘g‘risidagi ilmni rivojlanishi F.Djilbert va L.Djilbert ismlar bilan ism bog‘liq. Ular mehnat harakati sohasida tadqiqotlar olib bordilar, xronometraj usullarini mukammalashtirdilar, ish joyini tashkillashtirishning ilmiy tamoyillarini ishlab chiqishdi. Shuningdek, 1916 yilga kelganda ushbu tadqiqotlarda bir butun yo‘nalish shakllandi: bir necha nom bilan ataladigan – “ilmiy menejment”, “klassik”, “traditsion” birinchi ilmiy maktab. Boshqaruv to‘g‘risidagi ilmni rivojlanishi F.Djilbert va L.Djilbert ismlar bilan ism bog‘liq. Ular mehnat harakati sohasida tadqiqotlar olib bordilar, xronometraj usullarini mukammalashtirdilar, ish joyini tashkillashtirishning ilmiy tamoyillarini ishlab chiqishdi. Shuningdek, 1916 yilga kelganda ushbu tadqiqotlarda bir butun yo‘nalish shakllandi: bir necha nom bilan ataladigan – “ilmiy menejment”, “klassik”, “traditsion” birinchi ilmiy maktab. keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90 yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90 yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90 yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90 yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi:
2. Boshqaruvga jarayon sifatida yondashish zarurligini asoslab beruvchi raqobatni o’sishi va bozor iqtisodiyotining barqarorligi. Yirik korporatsiyalarni paydo bo’lishi va shunga ko’ra faqat xodimlarning maxsus apparata bajarishi mumkin boshqaruv ishlari hajmi va murakkabligini ko’payishi. Mulkni aksiyadorlar o’rtasida jamlanishi, buning natijasida aksiyadorlik sarmoyasini boshqarishning yangi 9 . Korxona qudratini boshqarish 16 2 6 8 1- semester bo’yicha jami 15 6 36 54 66 656 vazifalari. Tadbirkorlarni sanoat inqilobi davrida yaratilgan texnikaning afzalliklaridan foydalanishga harakatlari. Menejmentning ilmiy maktablari.Ilmiy boshqaruv maktabi. Boshqaruvning klassik yoki ma’muriy maktabi. Boshqaruvdagi insoniy munosabatlar maktabi. Ahloqiy fanlar yoki bixevioristik maktab. Boshqaruv fani maktabi yoki miqdoriy usul. Vaziyatli yondashuv. Tizimli yondashuv.Jarayonli yondoshuv. Mamlakat boshqaruvining rivojlanishi. Menejmentning horijiy modeli.Menejmentning amerikacha modeli. Menejmentning yapon modeli. Menejmentning G’arbiy Yevropa modeli.
3.
Dostları ilə paylaş: |