Seçmə aparmaq üçün bu təsərrüfatların əkin sahəsi üzrə statistik xarakteristikası tapılır. Statistik xarakteristikanı tapmaq üçün Exsel və ya SPSS proqram paketindən istifadə edilir. Exsel proqram paketində əsas menyunun Tools proqramının Data analysis alt proqramının Descriptive statistics komandasından istifadə edilir və aşağıdakı nəticə alınır.
Əkin sahəsi üzrə göstəricilərin statistik xarakteristikası
(805 ev təsərrüfatı olan kənd ərazi vahidi üzrə)
Orta qiymət
|
Mean
|
2,136645963
|
Orta qiymətin standart xətası
|
Standard Error
|
0,036963869
|
Median qiyməti
|
Median
|
2,06
|
Moda qiyməti
|
Mode
|
1,69
|
Standart kənarlaşma
|
Standard Deviation
|
1,048758176
|
Seçmə variasiyası
|
Sample Variance
|
1,099893712
|
Ekses
|
Kurtosis
|
0,354469521
|
Asimmetriya
|
Skewness
|
0,585070083
|
Rang
|
Range
|
6,1
|
Minimum
|
Minimum
|
0,2
|
Maksimum
|
Maksimum
|
6,3
|
Yekun
|
Sum
|
1720
|
Müşahidə vahidlərinin sayı
|
Count
|
805
|
Ən böyük qiymət
|
Largest(1)
|
6,3
|
Ən kiçik qiymət
|
Smallest(1)
|
0,2
|
Etibarlılıq səviyyəsi (95,0 %)
|
Confidence Level(95,0%)
|
0,072557004
|
Statistik xarakteristikalar üzrə əkin sahəsinə görə təsərrüfatların paylanma qanunauyğunluğu öyrənilir. Əgər orta, median və moda qiymətləri bir-birinə, asimmetriya və ekses sıfıra yaxındırsa, paylanma normal hesab olunur. Paylanmanın normallıq şərti ödənilərsə, seçmə vahidlərinin sayı n= t2σ2/Δ2 yaxud n = (Nt2σ2)/(NΔ2+t2 σ2) tapılır. Orta qiymətin 5 faiz xətasi şərtində seçmə vahidlərinin sayı n = (805*1.96*1.96*1.1) / (805*0.107 *0.107+1.96*1.96*1,1) = 254 olar. Seçmə metoduna görə 805 təsərrüfatdan ən azı 254 təsərrüfat seçilməlidir ki, seçmə əlamətinin orta qiymətinin xətası 5 faizdən çox olmasın. Bu seçimə görə, 254 təsərrüfat cəmi təsərrüfatların 31 faizini təşkil edir. Bu sayda təsərrüfatlarda müşahidə aparmaq iqtisadi cəhətdən səmərəli deyil. Seçmə vahidlərinin sayının azaldılması üçün əkin sahəsini qruplaşdırmaq (klasterləşdirmə, stratalaşdırma) lazımdır.
SPSS proqram paketi ilə qruplaşma aparsaq, aşağıdakı nəticəni alarıq.
1-ci qrup (0.2 - 1.49 ha)
Təsər-rüfatın
N-si
|
Əkin sahəsi, ha
|
Təsər-rüfatın
N-si
|
Əkin sahəsi, ha
|
Təsər-rüfatın
N-si
|
Əkin sahəsi, ha
|
Təsər-rüfatın
N-si
|
Əkin sahəsi, ha
|
Təsər-rüfatın
N-si
|
Əkin sahəsi, ha
|
369
|
0,2
|
566
|
0,63
|
266
|
0,89
|
193
|
1,18
|
218
|
0,62
|
478
|
0,2
|
641
|
0,63
|
495
|
0,89
|
569
|
1,18
|
295
|
0,62
|
519
|
0,2
|
371
|
0,64
|
160
|
0,9
|
587
|
1,18
|
209
|
0,63
|
338
|
0,25
|
269
|
0,65
|
189
|
0,9
|
591
|
1,18
|
325
|
0,63
|
361
|
0,25
|
6
|
0,66
|
335
|
0,91
|
176
|
1,19
|
345
|
0,85
|
680
|
0,37
|
21
|
0,66
|
508
|
0,95
|
297
|
1,19
|
275
|
0,86
|
210
|
0,38
|
214
|
0,67
|
626
|
0,95
|
363
|
1,19
|
653
|
0,87
|
712
|
0,38
|
296
|
0,67
|
191
|
0,96
|
15
|
1,2
|
170
|
0,88
|
621
|
0,4
|
300
|
0,67
|
439
|
0,96
|
304
|
1,2
|
10
|
1,16
|
737
|
0,41
|
301
|
0,67
|
229
|
0,97
|
639
|
1,2
|
30
|
1,18
|
105
|
0,42
|
305
|
0,67
|
55
|
0,98
|
2
|
1,21
|
43
|
1,18
|
391
|
0,42
|
306
|
0,67
|
106
|
0,98
|
272
|
1,21
|
47
|
1,18
|
302
|
0,47
|
308
|
0,67
|
217
|
0,98
|
131
|
1,22
|
33
|
1,4
|
419
|
0,47
|
565
|
0,67
|
279
|
0,98
|
332
|
1,22
|
407
|
1,4
|
344
|
0,48
|
601
|
0,67
|
18
|
0,99
|
559
|
1,23
|
649
|
1,4
|
196
|
0,49
|
801
|
0,67
|
195
|
0,99
|
632
|
1,23
|
77
|
1,42
|
557
|
0,49
|
298
|
0,68
|
263
|
0,99
|
556
|
1,24
|
114
|
1,43
|
560
|
0,49
|
85
|
0,69
|
339
|
0,99
|
119
|
1,25
|
759
|
1,43
|
635
|
0,49
|
157
|
0,69
|
352
|
0,99
|
153
|
1,25
|
610
|
1,44
|
636
|
0,49
|
206
|
0,69
|
355
|
0,99
|
188
|
1,25
|
625
|
1,44
|
637
|
0,49
|
253
|
0,69
|
359
|
0,99
|
271
|
1,25
|
628
|
1,44
|
340
|
0,5
|
619
|
0,69
|
311
|
1
|
366
|
1,25
|
399
|
1,45
|
333
|
0,51
|
638
|
0,69
|
25
|
1,02
|
730
|
1,25
|
746
|
1,45
|
283
|
0,52
|
292
|
0,7
|
288
|
1,02
|
252
|
1,26
|
771
|
1,45
|
362
|
0,53
|
337
|
0,7
|
738
|
1,02
|
149
|
1,28
|
314
|
1,46
|
374
|
0,53
|
382
|
0,71
|
774
|
1,02
|
376
|
1,28
|
392
|
1,46
|
204
|
0,54
|
11
|
0,72
|
679
|
1,03
|
110
|
1,29
|
731
|
1,47
|
177
|
0,55
|
250
|
0,72
|
726
|
1,03
|
799
|
1,29
|
781
|
1,47
|
367
|
0,55
|
633
|
0,72
|
742
|
1,03
|
749
|
1,3
|
104
|
1,48
|
395
|
0,55
|
8
|
0,73
|
270
|
1,04
|
763
|
1,31
|
180
|
1,48
|
3
|
0,56
|
264
|
0,73
|
307
|
1,04
|
163
|
1,32
|
597
|
1,48
|
212
|
|
Dostları ilə paylaş: |