1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

Porshenli kompressorlar. Porshenr silindrda ungga va chapga krivoship mexanizm
yordamida ilgarilanma-kaytma xarakat kiladi. Porshenr silindrning ichki devoriga zich kilib 
urnatiladi va silindr bushligini ikki kismga bo‘lib turadi. Porshenr chapdan ungga tomon 
ilgarilanma xarakat kilganida surish klapani ochilib silindr gazga tuladi, orkaga kaytganida 
esa silindrdagi gazning siqilishi natijasida bosim orta borib, uzatilish liniyasidagi bosimga teng 
bo‘lganda, uzatuvchi klapan ochilib gaz uzatila boshlanadi. 
Plastinali rotorli kompressor. Bu kompressor xuddi plastinali nasoslar kabi ishlaydi, ular bir 
bosqichli va ikki bosqichli bo‘ladi. Plastinali rotorli kompressorning surish vaktidagi 
unumdorligi kuyidagicha aniqlanadi:
V = 2 l e n 

( 

D - 

z) 
29. 
Ko`p korpusli bug‘latish qurilmalari. 
Ekstra bug`, erituvchi, bug‘ bosimi, qaynash xarorati, depressiya, issiqlik berish, issiqlik 
uzatish, issiqlik miqdori, isitish yuzasi, qurilmalarni tanlash. 
Atmosfera bosimidan yuqori bo‘lgan bosimda bug‘latishda xosil bo‘lgan ikkilamchi bug‘dan 
qaytadan bug‘latish jarayonidan xamda bug‘latish bilan bog‘liq bo‘lmagan boshqa maqsadlarda 
foydalanish mumkin. Boshqa maxsulotlar uchun ajratilgan ikkilamchi bug‘ ekstra-bug‘ 
deyiladi. Yuqori bosim bilan bug‘latish jarayonida ekstra bug‘ini ajratib olib ishlatish vakuum 
yordamida bug‘latishga nisbatan issiqlikdan to‘laroq foydalanish imkonini beradi 
Ikkilamchi bug‘ seperator qurilmalari va truboprovod orqali xarakatlanganda o‘z yo‘lida 
gidravlik qarshiliklar (ishqalanish va maxalliy qarshiliklar) ni yengadi. Natijada ikkilamchi bug‘ 
bosimi kamayadi, bu o‘z navbatida uning to‘yinish xaroratining qisman kamayishiga olib keladi.
Uchuvchan bo‘lmagan moddalar eritmalarini uning tarkibidagi erituvchini qaynatish 
paytida chiqarib yuborish yo‘li bilan quyuqlashtirish jarayoni bug‘latish deb yuritiladi. Agar 
bug‘lanish jarayoni qaynash xaroratidan past xaroratda suyuqlikning yuzasida ruy bersa, 
bug‘latish jarayonida esa bug‘ eritmaning xajmida ajralib chiqadi. 
ikkilamchi bug‘ deb ataladi. Eritmani bug‘latish uchun zarur bo‘lgan issiqlik miqdori devor 
orqali beriladi. Faqat ayrim xollarda eritmani quyultirish uchun kerak bo‘lgan issiqlik tutun 

---

gazlari yoki boshqa gazsimon issiqlik tashuvchi agentlarning suyuqlik bilan o‘zaro kontakti 
orqali beriladi 
Kimyo sanoatida asosan uzluksiz ishlaydigan bug‘latish qurilmalari ishlatiladi. 
Zamonaviy bug‘latish qurilmalari ancha katta isitish yuzasiga ega, ba’zan bitta qurilmaning 
isitish yuzasi 2500 m
2
dan ortib ketadi.