1. Kadrlar siyosati va uning sanoat taraqqiyotidagi roli

7-mavzu. Xodimlar sonini rejalashtirish
Reja:
1. Kadrlar siyosati va uning sanoat taraqqiyotidagi roli
2. Kadrlar, ularning tarkibi va strukturasi
3. Mehnat va unga xak to‘lash.

1. Kadrlar siyosati va uning sanoat taraqqiyotidagi roli
Sanoat taraqqiyotining muammolari umumiy majmuida uni xodimlar bilan ta’minlash masalasi, ularning manbalari, tayyorlash va qayta tayyorlash shakllarini hamda ulardan okilona foydalanish masalalarini aniqlash alohida urin egallaydi. Ayniqsa, bozor iqtisodiyoti sharotida sanoat korxona (firma) larni kadrlar (xodimlar) bilan ta’minlash va ulardan okilona foydalanish alohida ahamiyat kasb etadi.
Xodimlar (kadrlar) uzlarining bilimi va ilmi, mehnat malakasi, ishlab chiqarish tajribasi va ma’naviyati bilan ishlab chiqarish kuchlarining muhim unsuri hisoblanadi. Ular fan-texnika taraqqiyoti rivojining, mehnat unumdorligini oshirish, asosiy va aylanma fondlardan foydalanishni yaxshilash, mahsulot sifatini oshirishning va uning tannarxini pasaytirishning xamma sohalari, xamma tomonlarining samaradorligini belgilaydilar.
Shu sababli ham «Hamma ishlarni kadrlar hal qiladi» - degan mashhur qoida hozirgi kunda ham aslo o‘z dolzarbligini yo‘qotgani yo‘q. Aksincha bu asosiy fikr Respublika Prezidentining asarlari, ma’ruzalari va suhbatlarida qayta-qayta tilga olinmoqda.
Zamonaviy korxonalar faoliyatida mehnat qurollari va mehnat predmetlaridan tashqari kadrlar ham katta ahamiyatiga ega. Aynan kadrlar ishlab chiqarishni boshqarib, joriy va istiqboldagi rejalashtirishni amalga oshiradilar hamda ishlab chiqarish vositalarini foydalanishga kiritadilar. Kadrlarning kasbiy malakasi qanchalik yuqori bo‘lsa, korxonalarning iqtisodiy va ishlab chiqarish ko‘rsatkichlari shunchalik yaxshi bo‘ladi.
Korxonaning “mehnat resurslari”, “kadrlar”, “personal” tushunchalarini, garchi ular o‘rtasida ma’joziy ma’noda aytganda “xitoy devori” yo‘q bo‘lsa va ular kadrlar salohiyatini shakllantirish va ulardan foydalanishda bir xilda qo‘llansada, bir-biridan farqlash lozim.
Salohiyat (potensial) tushunchasining o‘zi lotin tilidan olingan bo‘lib (potentia), imkoniyat, kuch-quvvat, yashirish imkoniyat ma’nosini anglatadi. Lug‘at va qo‘llanmalarda u mavjud va harakatga keltirilishi, ma’lum bir maqsadlarga erishish uchun foydalanish mumkin bo‘lgan vosita, zahira, manba deb ko‘rsatilgan.