1-kurs talabasi, Pedagogika va psixologiya yo‘nalishi talabasi Annotatsiya

Individualizatsiya va differensiasiya: Mustaqillik yillarida o‘quvchilarning turli xususiyatlari, qobiliyatlari va talablari asosida ta'lim tizimi tashkil etishga katta e'tibor qaratildi. Individualizatsiya va differensiasiya prinsiplari asosida, har bir o‘quvchi o‘ziga xos ta'lim yo‘nalishi va o‘quv dasturi bilan ta'minlandi. Bu, o‘quvchilarning o‘zlashtirish jarayonlarini yaxshilash va ularga qat'iy o‘zlashtirish uchun shart-sharoitlar yaratishga imkon berdi.
Interaktiv o‘quv-uslubiy tizim: Mustaqillik yillarida o‘quv-uslubiy faoliyatda interaktivlik, hamkorlik va hamkorona o‘rganish prinsiplari keng qo‘llanildi. O‘quvchilar o‘rtasidagi hamkorlik va aloqalar o‘quv-uslubiy jarayonlarga asosiy ko‘rsatkichlar qilib qabul qilindi. Bu yo‘l bilan o‘quvchilar o‘z fikrlarini, mulohazalarini, tahlil qilish va muhokamalar qilish qobiliyatlarini rivojlantirish imkoniyati berildi.
Tarbiyaviy-jasoratli o‘quv-uslubiy faoliyat: O‘zbekiston mustaqillik yillarida o‘quv-uslubiy faoliyat tarbiyalash va jasoratli o‘rganish asosida amalga oshirildi. O‘quvchilarning o‘z mas'uliyatlarini o‘rganish, o‘z fikr va ijodiyliklarini rivojlantirishga ko‘maklashish va harakatlarni amalga oshirishning mustaqil qilinishi katta e'tibor qaratildi.
Kompyuter texnologiyalardan foydalanish: Mustaqillik yillarida komp'yuter texnologiyalardan samarali foydalanish pedagogik va psixologik tadqiqotlarning asosiy yoʻnalishlari orasida edi. Komp'yuter darsliklar, interaktiv ta'lim dasturlari va onlayn ta'lim resurslari o‘quvchilarning o‘zlashtirish va o‘rganish jarayonlarini muvaffaqiyatli oshirishga qaratildi¹.
Ta'lim sifatini baholash va monitoring: O‘zbekiston mustaqillik yillarida ta'lim sifatini baholash va monitorinq tizimi yaratildi. Tadqiqotchilar va o‘qituvchilar o‘quv jarayonini nazorat qilish, o‘quvchilarning o‘zlashtirish darajasini baholash, ta'limning samaradorligini baholash uchun monitoring tizimlari qo‘llanildi. O‘zbekiston mustaqillik yillarida pedagogik va psixologik tadqiqotlarning asosiy yoʻnalishlaridan biri ta'lim sifatini oshirish va sifatni baholash bo‘ldi. Bu yoʻnalishda ta'limning sifatini oshirish va uni baholashning muhimligi bilan shug‘ullanildi. O‘zbekiston ta'lim tizimida o‘quvchilar va o‘qituvchilar uchun yuqori sifatli ta'lim muhitining yaratilishi va ta'lim jarayonlarining samaradorligini ta'minlashga qaratilgan tadbirlar amalga oshirildi. Ta'lim sifatini oshirish uchun oliy ma'naviyat, ilm-fan, madaniyat va innovatsion texnologiyalardan foydalanish asosiy tamoyillar edi. Ta'lim jarayonlarida o‘quvchilarning tashabbuskorlik va iste'dodlarini oshirishga, ijodiylik va yaratuvchanlikni rivojlantirishga qaratilgan tadbirlar olib borildi. Ta'lim sifatini baholash esa o‘quvchilarning o‘zlashtirish va o‘rganish darajasini aniq bilish va baho berishni o‘z ichiga oladi. Bunda o‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini amaliyotga yetkazish, o‘quvchilarning ijtimoiy, intellektual va jismoniy rivojlanishiga muvofiqlashuvchi o‘quv vositalari va uslubiyatlarni qo‘llash muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Bu yoʻnalishda pedagogik va psixologik tadqiqotlar ta'lim jarayonlarini monitoring qilish, o‘quvchilar va o‘qituvchilar o‘rtasidagi aloqani rivojlantirish va ta'limning sifatini baholashda xizmat qilishga qaratilgan. Bular ta'lim muassasalari, tadqiqotchilar va hukumat tashkilotlari orasida hamkorlikning o‘rnatilishi bilan amalga oshirildi.
O‘zbekiston mustaqillik yillarida pedagogik va psixologik tadqiqotlarning asosiy yoʻnalishlaridan biri tarbiyalashning integral qismi bo‘lgan ma'rifiy tadqiqotlar rivojlandi.
Ma'rifiy tadqiqotlar O‘zbekiston ta'lim tizimining rivojlanishida katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Bu tadqiqotlar orqali o‘quvchilarning bilim va ma'rifatini oshirish, so‘nggi ilm-fan muhitidagi yangiliklarni ta'lim jarayonlariga joriy qilish va ilmiy ma'rifatni o‘quvchilar bilan birgalikda rivojlantirish maqsadga muvofiq amalga oshirildi.
Tadqiqotchilar o‘quvchilarning o‘zlashtirish darajasini oshirish va ularga o‘rganishda kerak bo‘lgan resurslarni aniqlab, ularni ta'lim jarayonida foydalanishga qaratishdi. Bu tarzda, o‘quvchilar o‘zlarini o‘rganishda o‘zgarishlarni ko‘rish, o‘zlariga mos keladigan o‘rganish usullarini tanlash va o‘quv jarayonida ishtirok etish bilan mustaqil o‘rganish tajribasini olishdi.
Bundan tashqari, O‘zbekiston mustaqillik yillarida o‘quvchilarning o‘zlashtirish darajasini oshirishga yordam beruvchi darsliklar, ilmiy markazlar, konferensiyalar, seminarlar va ilmiy-tadqiqot yutuqlari o‘tkazildi. Bu imkoniyatlar o‘quvchilarning o‘zlashtirish jarayonlarida o‘zining o‘zini sinash, tahlil qilish, o‘z fikrlarini ifodalash va ilmiy-tadqiqot faoliyatida qatnashish imkonini berdi.
O‘zbekiston mustaqillik yillarida pedagogik va psixologik tadqiqotlarning asosiy yoʻnalishlarini rivojlantiruvchi quyidagi mavzular ham muhim ahamiyatga ega bo‘ldi²: