1-Lektsiya Organikaliq ximiya pánine kirisiw. Organik zatlardi úyreniwdegi dáslepki teoriyalar. Organik birikpelerdiń tiykarǵı túrleri (klassifikatsiyalaniwi). Organikaliq zatlardiń shiyki zat dárekleri

1-Lektsiya
Organikaliq ximiya pánine kirisiw. Organik zatlardi úyreniwdegi dáslepki teoriyalar. Organik birikpelerdiń tiykarǵı túrleri (klassifikatsiyalaniwi). Organikaliq zatlardiń shiyki zat dárekleri. Organikaliq zatlardiń dúzılıs teoriyası. Izomeriya qubilisı organikaliq zatlardiń izertlew usılları.
Rejesi:
1.Organikaliq ximiya páni predmeti.Organikaliq zatlardi úyreniwdegi dáslepki teoriyalar
2. Organikaliq birikpelerdiń ózine tán qásiyetleri.
3. Organik birikpelerge tán bolǵan reaktsyia tu’rleri hám klassifikatsiyası
4. Organikaliq zatlardiń dúzılıs teoriyası.
5. Izomeriya qubilisı organikaliq zatlardiń izertlew usılları

Tayanısh túsinikler: Organik zatlar, mineral zatlar, teoriyalar,
ximiyalıq terminler, organik birikpeler, izomeriya, ximiyalıq reaktsiya

Organik ximiya páni predmeti. Organik zatlardi úyreniwdegi dáslepki teoriyalar
Organik zatlar insanlarǵa qádimnen belgili bolip,olar organikaliq boyawlar, júzim shiresin puwlandirip sirke alǵan,ósimliklerden qant ,may,maylardi siltiler menen qaynatip sabin aliwdi bilgen hám bul zatlardan paydalanǵan. XIX-asirdiń baslarinda belgili bolǵan barliq zatlar kelip shiǵiwna qarap eki toparǵa bólingen: mineral zatlar hám organikaliq zatlar.
Organikaliq ximiya rawajlanıwın tiykarǵıi basqıshların tórt tarawǵa bóliw múmkin.

1. 
   Emperikaliq dáwir — insanniń organikaliq zatlar menen birinshi ret tanısıwı, olardi tarqatip aliw hám qayta islew usillari úyrenilgen waqittan baslap organikalıq ximiya pán sipatinda dúzilgenshe (XVIII ásiрdiń aqiri) ótken dáwir.
   
2. 
   Analitikaliq dáwir — XVIII ásir aqirinan XIX ásirdiń baslarina shekem Bul basqishta dáslepki teoriyalar jaratilip, organikaliq ximiya pán sipatinda du'zile baslaǵan .
   
3. 
   Dúzilis teoriyasi dáwir — XIX ásirdiń 60-jillarinan XX ásirdiń baslarina shekemgi dáwirdi óz ishine aladi.
   
4. 
   Organikaliq ximiyaniń rawajlaniwiniń házirgi zaman molekulyar atomistlik yamasa ilimiy dálillew dáwir
   

Organikaliq ximiya pániniń rawajlaniwina úles qosqan ilimpazlardan nemets ximigi F.Vyoler birinshi bolip organik emes zatlardan organik zatlardi:
1824-jili shabel kislotasin,1828-jili mochevinani aladi. A.V.Kolbe jasalma jol menen sirke kislotasin, al M. Bertlo maydi sintezlegen.
A.M. Butlerov 1861-jili organikaliq zatlardiń du’zilis teoriyasin jaratiw menen organikaliq ximiya pániniń rawajlaniwina u’lken u’les qosti.
Organik ximiya pániniń rawajlaniwina Ózbekstan alimlarida ózleriniń úlken
úleslerin qosqan solardan:Akademik S.Y Yunusov,O.S.Sodikov, M.A.Asqarov, htb
XIX ásirdiń 50 –jillarinda Fridrix Avgust Kekule tárepinen organikaliq ximiya aniqlamasi qabil etildi.
Organikaliq ximiya- ximiya pániniń bir bólimi bolip,uglerod birikpeleri hám olardiń ózgerislerin u’yretedi
1808-jili I.Bertselius ‘Organikaliq ximiyá terminin birinshi ret ilimge kirgizdi.
1827- jili birinshi organikaliq ximiya sabaqliǵi basilip shiǵarilǵan.
Oniń avtori I. Bertselius edi..
Anorganikaliq zatlar molekulaliq du’ziliske iye emes, al organikaliq zatlar,adette molekulaliq du’ziliske iye boladi. Organikaliq zatlar molekulalariniń quramina uglerod atomi kiredi,anorganikaliq ximiyada bunday uqsasliqlar joq