1-ma’ruza. Kirish. Fanni o‘qitish va maqsadlari. Kinematika asoslari
Yüklə 60,59 Kb.
|
|
Hosilaviy birliklar
Tezlik, metr taqsim sekund (m/s). 1m/s tezlik bilan to‗g‗ri chiziqli tekis harakat qilayotgan moddiy nuqta 1s davomida 1m masofaga ko‘chadi. Tezlanish, metr ,taqsim sekund kvadrat (m/s 2 ) 1m/s 2 tezlanish bilan to‗g‗ri chiziqli tekis o‗zgaruvchan harakat qilayotgan moddiy nuqtaning tezlanishi 1s da 1m/s 2 ga o‘zgaradi. Impuls, kilogramm - metr taqsim sekund (kg.m/s). 1kg.m/s -1m/s tezlik bilan harakatlanayotgan 1kg massali jismning impulsi Kuch, N’yuton (N). 1N- massasi 1kg bo‘lgan jismga ta’sir qilib, unga ta’sir yo‘nalishida 1m/s 2 tezlanishni beradigan kuch. Kuch impulsi, N’yuton sekund (N.S). 1 N.s-1s davomida ta’sir etuvchi 1N kuchning impulsi. Kinematika asoslari. Mexanik harakat haqida tushuncha. Mexanika - fizika bo‗limi bo‗lib, materiya harakatining eng sodda va eng umumiy shakllarini o‗rganar ekan, u jismlarning yoki jismlar qismlarining fazoda bir-biriga nisbatan siljishini ifodalovchi mexanik harakat haqidagi ta‘limotdir. Jismlarning mexanik harakat va o‗zaro ta‘sir qonuniyatlarini o‗rganish bilan shug‗ullanuvchi fizikaning bo‗limi mexanika deyiladi. Bunda jismga mexanik ta‘sir deganda boshqa jismlarning ko‗rilayotgan jismning mexanik harakat holatini o‗zgarishiga yoki uning deformatsiyalanishiga, ya‘ni uning qismlarini o‗zaro joylashuvini o‗zgarishiga olib keluvchi ta‘siri tushuniladi. Umumiy holda jismga mexanik ta‘sirning bu ikki ko‗rinishi bir-biri bilan birga uchraydi. Mexanikani fan sifatida rivojlanishi eramizdan oldingi III asrlarga borib taqaladi. O‗sha davrdayoq qadimgi yunon olimi Arximed (287-212 eramizdan oldingi yillar) richagning muvozanatlik qonunini shakllantirishi uning mexanika fanini rivojlanishiga dastlabki qo‗shilgan hissasi deb qarash mumkin. Mexanikaning asosiy qonunlarini Italiya olimi Galiley (1564-1642) aniqlagan bo‗lsa, ingliz olimi N‘yuton (1643-1727) bu qonunlarni uzil-kesil ta‘riflab berdi va fundamental qonun sifatida shakllantirdi. Tez harakatlanuvchi jismlarning relyativistik mexanikasidan farqli o‗laroq kichik tezlik bilan (yorug‗likning vakuumdagi tezligi s=3 . 10 8 m/c ga qaraganda) harakatlanuvchi jismlar mexanikasi Yüklə 60,59 Kb. Dostları ilə paylaş:
|