„ A. Bosh, gavda; B. Bosh, ko'krak; S. Bosh, qorin; D. Bosh, ko’krak, qorin;
2. Halqali skolopendraning uzunligini aniqlang? A. 5-10 sm; B. 10-15 sm; S. 7-9 sm; D. 15-20 sm;
177
3. Halqali skolopendraning gavdasi necha segmentdan tashkil topgan?
A. 24; B. 21; S. 30; D. 26;
4. Skolopendraning antennalari nima vazifani bajaradi?
A. 0 ’ljani tutish va sezish; B. 0 ’ljani tutish; S. Sezish va xidlov; D. Ta’m bilish;
5. Skolopendra laboyog'i nima vazifani bajaradi?
A. Xidlash; B. 0 ’ljani tutish va sezish; S. Ta’m bilish;
D. 0 ’ljasini tutish;
6. Skolopendraning oyoqlari nechabo’g’imli? A. 5; B. 7; S. 10; D. 9;
Mustaqilishuchuntopshiriqlar 1. Ko’poyoqlilar sinfiga umumiy tavsif.
2. Ko’poyoqlilar klassifikatsiyasi.
U. Ko'poyoqlilarbining morfologik tuzilishi.
>
.. Ko'poyoqlilaming anotomik tuzilishi.
»
£
5. Ko’poyoqlilaming morfo-anatomik tuzilishi aks ettiril-
- gan rasmlarini chizing.
178
33-MASHG’ULOT SUVARAK MISOLIDA HASHAROTLARNING TASHQI VAICHKI TUZILISHI
Tip. Bo’g’imoyoqIilar - Arthropoda Kenja tip. Traxeyalilar - Tracheata Sinf. Hasharotlar - Insecta
Kenja sinf. Ochiq jagMilar yoki haqiqiy hasharotlar - Ectognatha
Turkum. Suvaraklar - Blattoptera Avlod. Suvaraklar - Blatta
Tur. Qora suvarak - Blatta orientalis
Ishning maqsadi: suvaraklar misolida hasharotlar-ning tashqi va ichki tuzilishini o’rganish.
Keraklijihozlar: tirik suvaraklar (erkagi va urg’ochisi), xloroform, vannachalar, ninalar, qo’l lupalari, mayda qaychilar, binokulyarlar, jarrohlik pichog’i, oq karton qog’oz (10x10) bo’laklari va ko'rgazmali vositalar.
Ishning mazmuni. Qora suvaraklar odam yashaydigan uylarda, nonvoyxona, oziq-ovqat omborlari, nam va iliq joylarda yashaydi (61-rasm).