uch
mezonga
(
ob’ektiv, tamosha qilish
- idrok etish mexanizmi va
til -
muloqot vositasi sifatida) xos
bo‘lib shu bilan xarekterlidir. Birinchi mezonga ko‘ra san’atda badiiy obraz ob’ektiv xarakterga
ega bo‘lib, u
«makon» va «zamon»
ko‘rinishida aks etadi.
Makonga
xos bo‘lgan san’at
o‘zgarmas bo‘lib, bunga tasviriy san’atning - rassomchilik, haykaltaroshlik, grafika turlari,
me’morlik va amaliy san’atini aytish mumkin.
«Zamon»
ko‘rinishidagi san’atga adabiyot va
musiqa kiradi. Shu bilan birga «makon va zamon» ko‘rinishidagi san’at ham bo‘lib bunga kino,
teatr, raqsni ko‘rsatish mumkin. San’atning idrok etish mexanizmi (tamosha qilish) 2 bo‘linida:
1) Tamosha qilish
(amaliy san’at, dekorativ-amaliy san’ati, me’morlik)
; 2) Tamosha qilish va
tinglash
(kino, teatr, raqs).
Umumiy ko‘rinishda san’at turlariga -
amaliy (amaliy-bezak) san’at,
tasviriy san’at, me’morlik, musiqa, teatr, kino, sirk, badiiy adabiyot, xoreografiya
va boshqalarni
aytish mumkin.
Amaliy san’at (amaliy bezak san’ati)
— bezak san’ati sohasi; ijtimoiy – shaxsiy
turmushda amaliy ahamiyatga ega bo‘lgan badiiy buyumlar tayyorlash va kundalik uy-ro‘zg‘or
ashyolar (asbob-anjomlar, mebel, mato, mehnat qurollari, kiyim-kechaklar, taqinchoqlar va shu
kabilar)ni badiiy san’at darajasidagi majassami. Amaliy san’at mahsuloti insonning moddiy
ehtiyojlarini qondirishga xizmat qiladi. Bu san’atda
xalq amaliy san’ati
atamasi ham ishlatilib,
uning turlariga -
shoyi va gilam, so‘zana to‘qish, zargarlik, kulolchilik, naqqoshlik, yog‘och,
ganch, tosh o‘ymakorligi, kashtachilik, zardo‘zlik, modelerlik
kabi qator sohalarni kiradi.
Badiiy san’at
turlariga esa rassomlik, musiqa, haykaltaroshlik, kino, teatr kabilar kiradi.
Bu san’at namunalari esa insonning ma’naviy-ruhiy ehtiyojlarini qondirishga qaratilgandir.
Dostları ilə paylaş: |
