№1 Mavzu: Pedagogika fanlarini o’qitish metodikasining predmeti

13.5.
 
Laboratoriya mashg‘ulotlarining mazmuni 
O'qitish tajribasidan ma'lumki, talabalarning amaliy faoliyatining 
turli shakllari o'rganilayotgan bilim va ko'nikmalarni o'zlashtirish va 
mustahkamlash kuchini sezilarli darajada oshiradi. Laboratoriya 
mashg'ulotlari aynan shu maqsadga xizmat qiladi. Laboratoriya 
mashg‘ulotlari talabalarni nazariy va amaliy tayyorlashning muhim 
qismini tashkil etadi. 

---

222 
Psixologiyadan laboratoriya mashg'ulotlarining asosiy vazifalari 
Laboratoriya va amaliy mashg'ulotlar turli didaktik maqsadlarga 
ega. Laboratoriya ishlarining etakchi didaktik maqsadi muayyan 
nazariyalarni eksperimental tasdiqlash va tekshirishdir. Amaliy 
mashg'ulotlarning asosiy didaktik maqsadi amaliy— kasbiy (muayyan 
harakatlarni amalga oshirish qobiliyati, kasbiy faoliyatda zarur bo'lgan 
operatsiyalar) yoki o'qitish (keyingi o'quv faoliyatida zarur bo'lgan 
o'quv vazifalarini hal qilish qobiliyati) ko'nikmalarni shakllantirishdir. 
Albatta, ko'p hollarda ikkala didaktik maqsad ham bir-biri bilan 
chambarchas bog'liq, shuning uchun ba'zi mashg'ulotlar turlari 
laboratoriya-amaliy deb nomlanadi. Psixologiyadan laboratoriya va 
amaliy mashg'ulotlar o'tkazish jarayonida: 
1) talabalar, bir tomondan, nazariyalarning tasdig'ini topadilar, 
ma'lum qonuniyatlar va bog'liqliklar mavjudligiga ishonch hosil 
qiladilar; 
2) boshqa tomondan, ular psixologik tadqiqotlarni tashkil qilish 
va o'tkazish bo'yicha amaliy ko'nikmalarni, kuzatuv, taqqoslash, tahlil 
qilish, empirik tadqiqot ma'lumotlarini qayta ishlash, bog'liqliklarni 
aniqlash, xulosalar va umumlashtirishlar va tadqiqot natijalarini 
rasmiylashtirish qobiliyatlarini rivojlantiradilar. 
Laboratoriya va amaliy mashg'ulotlarning mazmuni va hajmini 
tanlashda quyidagilarga e’tibor berishi lozim: 
1) o'zlashtirish uchun o'quv materialining murakkabligi; 
2) mavzulararo va fanlarao aloqadorligi; 
3) o'rganilayotgan nazariy qoidalarning kelgusi kasbiy faoliyat 
uchun ahamiyati; 
Nazariy bilimlarni amalda 
mustahkamlash
Tadqiqot qobiliyatlarini o'zlashtirish
Amaliy psixologik ish qobiliyatlarini 
o'zlashtirish
Amaliy muammolarni hal qilish uchun 
nazariy bilimlarni qo'llash
O'quvchi yoki talabaning o'zini o'zi 
bilishi va o'zini o'zi rivojlantirishi

---

223 
4) o'quv ishlari to'plamida muayyan ishning o'rni; 
5) o'quv intizomi mazmunining yaxlit qarashni shakllantirish 
uchun laboratoriya va amaliy mashg'ulotlarning ahamiyati. 
Psixologiyadan laboratoriya va amaliy mashg'ulotlar uchun odatiy 
vazifalar: 
1)
Demonstratsion eksperiment; 
2)
individual topshiriqlar; 
3)
guruhiy topshiriqlar; 
4)
juftlikda (kichik guruhlarda) eksperiment o'tkazish; 
5)
psixologik muammolarni hal qilish; 
6)
guruh muhokamasi; 
7)
professional 
vazifalarni 
modellashtiruvchi 
ishbilarmonlik 
o'yinlar.