1-Mavzu: “Statistika” faniga kirish

Doimiy aholi – bu hisob o’tkazilayotgan vaqtda mazkur hudda bo’lish, bo’lmasligidan qat’iy nazar istiqomat qiluvchilar soni.
Mavjud aholi – mazkur hududda doimiy istiqomat qilish yoki qilmasligidan qat’iy nazar hisob o’tkazilayotgan vaqtda hududda mavjud bo’lgan aholi.
Aholi soni o’zgaruvchan bo’lganligi sababli, bir qator ko’rsatkichlarni hisoblanda aholining o’rtacha soni aniqlanadi.
Aholining o’rtacha sonini aniqlashda turlicha metodlardan foydalanish mumkin.

1. 
   Agar aholi soni faqatgina yilning boshi va oxirida keltirilgan bo’lsa, u holda aholining o’rtacha soni oddiy arifmetik formula yordamida hisoblanadi:
   

2. 
   Agar aholi soni bir yil ichidagi oylar boshida teng intervallarda keltirilgan bo’lsa, u holda aholining o’rtacha soni o’rtacha xronologik formula yordamida hisoblanadi:
   

3. 
   Agar aholi soni bir yil ichidagi oylar bo’yicha teng bo’lmagan intervallarda keltirilgan bo’lsa, u holda aholining o’rtacha soni o’rtacha tortilgan arifmetik formula yordamida hisoblanadi
   

3.Aholining kelajakdagi sonini aniqlash

Aholining perspektiv (istiqboldagi) sonini aniqlashda global va yoshni siljish usullaridan foydalanish mumkin.

Global usulda hisoblashda aholining yil boshidagi soni(A₀), tabiiy o’zgarish(K_to’) yoki umumiy o’zgarishi koeffitsientlari boshlang’ich ma’lumot vazifasini bajaradi. Hisoblash quyidagicha bajariladi:
; va h.k.

bu erda A₁ va A₀-aholining joriy yil oxiridagi va keyingi yil boshidagi soni;

-tabiiy o’zgarish (yoki umumiy o’zgarish) koeffitsientlari;
Yoshni siljitish usulida aholining perspektiv soni quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
L_xP_x=L_x+1
L_x - x yoshgacha yashashi mumkin bo’lgan aholi soni;
P_x - x+1 yoshgacha yashashi mumkin bo’lgan ehtimollik (o’lim jadvalidan olinadi);
L_x+1 – yoshgacha yashashi mumkin bo’lgan aholi soni.
2-jadval