1. Metod nima? Tarix o„qitish metodlari

---

1 
1. Metod nima? 
2. Tarix o„qitish metodlari
3. Ta‟limni tashkil etishning shakllari: 
4. Keys stadi ilk bora Garvard universitetining huquq maktabida ..... yilda 
qo„llanilgan edi? 
5. Quyidagi qaysi pedagogik texnologiya mavzu, matn, bo„lim bo„yicha 
izlanuvchilikni olib borish imkonini beradi va tizimli fikrlash, tuzilmaga 
keltirish, tahlil qilish ko„nikmalarini rivojlantiradi. 
6. Quyidagi qaysi pedagogik texnologiya o„rganilayotgan hodisa, tushuncha, 
fikrlarni ikki va undan ortiq jihatlari bo„yicha taqqoslashni ta‟minlaydi. 
7. Toifali sharh nima? 
8. Ta‟lim texnologiyasining turlari qaysi javobda to„g„ri ko„rsatilgan? 
9. Ta‟lim shakllarini optimallashtirishga qaratilgan va texnika hamda inson 
omillari, uning o„zaro hamkorligi asosida o„qitish jarayoni va bilimlarni 
egallash, yaratish, qo„llash va belgilashning tizimli metodi qanday 
nomlanadi? 
10. Berilgan yoki mavjud sharoitda pedagogik vazifalarga maqbul erishish 
yo„llarini ongli loyihalash (21 asrdagi ta‟rif) 
11. 
Kompyuter texnologiyalariga asoslangan ta‟lim metodlaridan 
foydalanishga mo„ljallangan o„qitish vositasi bo„lib, undan mustaqil ta‟lim 
olishda va o„quv materiallarini har tomonlama samarali o„zlashtirishda 
foydalanish mumkin. Unda o„quv materiallari o„quvchiga interfaol usullar 
bilan, psixologik va pedagogik jihatlar, zamonaviy axborot texnologiyalari, 
audio va video animatsiyalar imkoniyatlaridan keng foydalanilanish imkonii 
beradi. 
12. Elektron darsliklar qanday qismlardan iborat
13. An‟anaviy o„quv jarayoniga mos qatorlarni aniqlang 

---

2 
14. O„quvchilarni matn ustida fikrlash, o„z g„oyalarini shakllantirish va ularni 
hamkorlar yordamida muayyan shaklda ifodalashga yo„naltiradigan texnikasi 
qaysi qatorda to„g‟ri ko„rsatilgan? 
15. O„qituvchi va o„quvchilarning hamkorlikdagi faoliyatini tashkillashtirish 
shakllari qaysi javobda to„g„ri ko„rsatilgan? 
16. Hamkorlikdagi o„qishni tashkil etish usullariga qaysi biri kirmaydi? 
17. Ta‟lim vositasi nima? 
18. O„quv materialini ko„rgazmali taqdim etish va shu bilan birga o„qitish 
samaradorligini oshiruvchi yordamchi materiallar nima deb ataladi? 
19. Grafikli organayzerlar bu... 
20. Ma‟ruza - o„qitishni tashkil etishning yetakchi shakli hisoblanib, quyidagi 
vazifalarni amalga oshirishga imkon beradi: 
21. Dars o„tish shakllarini sanang 
22. O„zbekistonning eng yangi tarixi davrining boshlanishi nechanchi yil 
bilan belgilanadi? 
23. interfaol ta‟lim berish usuli - 
24. Shakl va ta‟lim shakliga ta‟rif bering
25. Model, mulyajlar, grafik, diagrammalar ta‟lim vositalarining qaysi turiga 
kiradi? 
26. Qaysi qatorda ta‟lim texnologiyasi bosqichlarining ketma-ketligi to„g„ri 
ko„rsatilgan? 
27. An‟anaviy o„quv jarayoniga mos qatorlarni aniqlang 
28. Grafikli organayzerlar nima? 
29. Grafikli tashkillashtiruvchilarga qaysi biri kirmaydi? 
30. Fikriy jarayonlarni ko„rgazmali taqdim etish vositasi nima deb ataladi? 
31. Qanday grafik organayzer mustaqil o„qish vaqtida olgan ma‟lumotlarni, 
eshitgan ma‟ruzalarni tizimlashtirishni ta‟minlaydi; olingan ma‟lumotni 
tasdiqlash, aniqlash, chetga chiqish, kuzatish, avval o„zlashtirgan 
ma‟lumotlarni bog„lash qobiliyatini shakllantirishga yordam beradi? 

---

3 
32. Qanday grafik organayzer o„rganilayotgan hodisa, tushuncha, fikrlarni 
ikki va undan ortiq jihatlari bo„yicha taqqoslashni ta‟minlaydi? 
33. Quyidagi qaysi pedagogik texnologiya bitta konsepsiya (ma‟lumot)ning 
jihatini o„zaro solishtirish yoki ularni (ijobiy/salbiy) tanqidiy mushohada 
asosida tahlil qiladi? 
34. “Aqliy hujum” nima? 
35. “Blits-so„rov” nima? 
36. 1990 yil 24 martda Respublika Oliy Kengashining 1-sessiyasida qanday 
masala muhokama qilingan? 
37. “Texnologiya”
38. Amaliy yoki ilmiy muammolar yechish g„oyasini jamoaviy yuzaga 
keltirish. 
39. DTS, o„quv dasturi, uslubiyati va didaktik talablari asosida belgilangan 
milliy istiqlol g„oya singdirilgan, muayyan o„quv fanining mavzulari to„liq 
yoritilgan, tegishli fan asoslarini mukammal o„zlashtirilishiga qaratilgan 
hamda turdosh ta‟lim yunalishlarida foydalanish imkoniyatlari hisobga 
olingan nashr ... 
40. Muammoli savollarni ko„rish yoki maummoli masalalarni ko„rsatish yo„li 
bilan ketma-ket modellashtiriladigan muammoli vaziyatlar mantiqiga 
tayangan xolda olib boriladigan ma‟ruza turi 
41. Informatikaning dasturiy va texnikaviy vositalari asosida audio, video, 
matn, grafika va animatsiya (obektlarni fazodagi xarakati) samaralari asosida 
o„quv materialini o„quvchilarga yetkazib berishning mujassamlashgai xoldagi 
ko„rinishi, kompyuterning axborotlarni rangli grafika, matn va grafikli, 
ovozli, annimatsiyali, videofilmlar kabi turli ko„rinishlari bilan ishlash 
imkoniyati. 
42. Muayyan (ishlab chiqarish, ijtimoiy, iqtisodiy va b.) jarayonlarning 
yuksak mahorat, san‟at darajasida tashkil etilishi 

---

4 
43. Ta‟lim (o„qitish) jarayonining yuksak mahorat, san‟at darajasida tashkil 
etilishi 
44. O„quv jarayonining majmuaviy vazifalarini yechishga qaratilgan 
o„qituvchi va o`quvchilarning birgalikdagi faoliyati usuli – ... 
45. Muayyan o„quv predmetini o„qitishning ilmiy asoslangan metod, qoida va 
usullar tizimi – bu ... 
46. Ma‟lum bir shaxsning vazifa va majburiyatlarini bajarishdagi ruhiy holati, 
xatti-harakatlar mohiyatini ochib berishga qaratilgan o„yin – bu ... 
47. Shaxsning o„z xatti-harakatlari asoslarini tushunib yetishi, fahmlashi, o„z-
o„zini tahlil qilishi – bu ... 
48. “Baliq skeleti”, “BBB”, “Konseptual jadval”, “Venn diagrammasi”, 
“Insert”, “Klaster”, “Nima uchun?”, “Qanday?”. Ular ... 
49. Hamkorlikdagi o‟qish tamoyillaridan biri qaysi javobda berilgan? 
50. Faoliyat shakllarini to„g„ri belgilash, metod, vositalarni maqsadga 
muvofiq tanlay olish, ularni samarali qo„llash qanday kompetentlik negizida 
amalga oshiriladi? 
51. Axborot muhitida muhim ma‟lumotlarni izlash, yig„ish, saralash, qayta 
ishlash, ulardan maqsadli foydalanish qanday kompetentlik negizida kechadi?
52. Pedagogik faoliyatga tanqidiy, ijodiy yondashish, ijodkorlik malakalariga 
egaligini namoyish eta olish qanday kompetentlikni ifodalaydi? 
53. Qanday kompetentlik ta‟lim jarayonining barcha ishtirokchilari, jumladan, 
o`quvchilar bilan samimiy muloqotda bo„lishga yordam beradi? 
54. Izchil ravishda kasbiy o„sishga erishish, malaka darajasini oshirib borish 
qanday kompetentlik negizida amalga oshadi? 
55. Kasbiy-pedagogik BKMni boyitadigan ilg„or texnologiyalarni o„zlashtirish, 
zamonaviy vosita, texnika va texnologiyalardan foydalana olish qanday 
kompetentlik negizida aks etadi? 

---

5 
56. Amaliy takliflarni ishlab chiqarish, muammoli masala va vaziyatlarni hal 
qilish, shaxsiy kuzatishlarga asoslangan holda yechimni topishga oid topshiriqlar 
qanday nomlanadi? 
57. Hikoya, monolog, dialog, suhbat, syujetli hikoya, tahlil qilib tushuntirish, 
tarixiy manbalar bilan ishlash; tarixiy adabiyotlar, tarixiy hujjatlarni izohlash 
– qaysi metodning usullari jamlanmasi 
58. O`qituvchi guruh ishini tahlil qiladi, topshiriq bajarilishining yakunini 
qiladi, erishilgan maqsad to‟g‟risida xulosalar chiqaradi. Ushbu jarayon 
guruhlar ishining qaysi bosqichida amalga oshiriladi? 
59. Namunaga qarab o„quv materialini o„zlashtirish metodidir. Har qanday 
materialni bayon qilishda yoki bu materialni tezroq tushunish uchun 
(darsliklarda beriladi) tayyor yechib ko„rsatilgan metodik nuqtai nazardan 
qulay mashqlar berilishi hozir odatga aylangan. Bunday mashqlar 
o„rganilgandan so„ng boshqa namunaga o„xshamagan lekin namunaga qarab 
yechilishi mumkin bo„lgan mashqlar tushuniladi. Mashqlar (savollar) 
namunadagi ya‟ni reproduktiv usuldagi o„zlashtirishga mo„ljallangan o„quv 
materiali bo„lsa, bularni namuna bilan bir xil turdagi o„quv materiali deyiladi. 
60. 
Kompyuter texnologiyalariga asoslangan o„qitish metodlaridan 
foydalanishga mo„ljallangan o„qitish vositasi bo„lib, undan mustaqil ta‟lim 
olishda va o„quv materiallarini har tomonlama samarali o„zlashtirishda 
foydalanish mumkin. Elektron darslikda fanning o„quv materiallari 
o`quvchiga interaktiv usullar bilan yetkaziladi, hamda zamonaviy axborot 
texnologiyalari, audio va video, animatsiyalar imkoniyatlaridan o„rinli 
foydalaniladi. 
Bu 
maxsus 
ravishda 
formatlangan 
va 
axborot 
texnologiyalarining usullari va vositalari (gipermatnli qidiruv, muhim so„zlar 
bo„yicha avtomatlashtirilgan qidiruv, bilimlarni interaktiv nazorat qilish va 
hokazolar) yordamida fanni o„rganish imkonini beruvchi raqamli formatda 
taqdim etilgan o„quv-metodik qo„llanmadir. 

---

6 
61. Ma‟ruza
 
- o„qitishni tashkil etishning yetakchi shakli hisoblanib, 
quyidagi vazifalarni amalga oshirishga imkon beradi:
62. Mavjud nazariy bilimlar va amaliy tajribalarni tahlil qilish, taqqoslash 
orqali muammoni hal etish yo‟llarni topishga, bilimlarni mustahkamlash, 
takrorlash, baholashga, mustaqil, tanqidiy fikrlashni, nostandart tafakkurni 
shakllantirishga xizmat qiladi. Qaysi metodning maqsadi haqida fikr 
bildirilmoqda?
63. Biror-bir masala yoki savolning muhokamasiga bag‟ishlangan qisqa 
press-konferentsiya – bu … 
64. Faoliyatni tashkil qilish metodlarini belgilang. 
65. Insonning ma‟lum bir faoliyat turiga nisbatan tug‟ma moyilligi nima deb 
ataladi? 
66. Muammoni hal qilishga oid fikrlarni tizimlashtirish va guruhlashtirish 
(klassifikatsiya)ni amalga oshirishga, jamoa tarzda yagona yoki aksincha 
qarama-qarshi pozitsiyani shakllantirishga imkon beradigan metod qaysi 
javobda berilgan? 
67. Agar o`quchlar yozilgan fikrga qo‟shilsalar, birinchi ustunda “+“ aks 
holda uchinchi ustunda “-“ belgisini qo‟yadilar. Ushbu jarayon qaysi 
texnologiyaning bosqichi sanaladi? 
68. Та‟lim oluvchilarning egallangan bilim, ko‟nikma va malakalarni o‟z 
shaxsiy, kasbiy va ijtimoiy faoliyatlarida amaliy qo‟llay olish layoqati qanday 
nomlanadi? 
69. Darsi – bu … 
70. Tarix o„qitishning amaliy metodini ko„rsating 
71. Didaktik materiallar deganda nimani tushunasiz? 
72. Breyn stroming-aqllar to„zoni – amaliy yoki ilmiy muammolar yechish 
g„oyasini jamoaviy yuzaga keltirish 
73. Inglizchadan: pin- mahkamlash, board – yozuv taxtasi) munozara usullari 
yoki o„quv suhbatini amaliy usul bilan moslashdan iborat... 

---

7 
74. Matn bilan ishlash jarayonida ta‟lim oluvchiga o„zining mustaqil bilim 
olishini faol kuzatish imkonini ta‟minlovchi kuchli asbob 
75. O`qituvchini o`quvchilar bilan faol suhbatga kirishishiga yo„naltirilgan, 
nazariy bilimlarni amaliy faoliyatda amalga oshrish uchun sharoitni 
ta‟minlovchi, mashg„ulotni o„qitish shakli 
76. Ta‟limda kompetentsiyaviy yondashuvning vujudga kelishi tarixiga oid 
materiallarni analiz qilinsa, uning rivojlanish tarixini shartli ravishda to‟rtta 
davrga bo‟lish mumkin. Shundan ikkinchi davr qaysi yillarni o`z ichiga oladi. 
77. Darslikdagi asosiy matndan tashqari komponentlar tarkibi... 
78. An‟anaviy darsning kamchiliklarini ko„rsating? 
79. O‟zbekiston va dunyoning rivojlangan davlatlarining davlat ta‟lim 
standartlaridagi tayanch kompetentsiyalarining qiyosiy tahliliga ko`ra 
O‟zbekistonda tayanch kompetentsiyalar soni nechta? 
80. O‟zbekiston va dunyoning rivojlangan davlatlarining davlat ta‟lim 
standartlaridagi tayanch kompetentsiyalarining qiyosiy tahliliga ko`ra 
Amerika Qo‟shma Shtatlarida tayanch kompetentsiyalar soni nechta? 
81. Memuar, tarixiy roman, balletristika … 
82. Ta‟lim-tarbiyaviy ishlarning asosiy tashkiliy shakli ... 
83. Darslik, tarqatma materiallar, xarita… 
84. Interfaol usullar bu… 
85. Quyidagi qaysi vosita mantiqan mos emas? 
86. Mediamanbalardan zarur ma‟lumotlarni izlab topa olishni, saralashni, 
qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning 
xavfsizligini ta‟minlashni, media madaniyatga ega bo‟lish layoqatlarini 
shakllantirishni nazarda tutadi. Ushbu jumlada qanday kompetensiya nazarda 
tutilmoqda? 
87. Jamiyatda bo‟layotgan voqea, hodisa-jarayonlarga daxldorlikni his etish 
va ularda faol ishtirok etish, o‟zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, 
unga rioya qilish, mehnat va fuqarolik munosabatlarida muomala va huquqiy 

---

8 
madaniyatga ega bo‟lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi. Ushbu 
jumlada qanday kompetensiya nazarda tutilmoqda? 
88. Tarix darslarida o`quvchilarning bahs-munozaraga kirishi, hamkorlikda 
jamoada samarali ishlay olish layoqatlarini shakllantirishni o`quvchida 
qanday kompetensiyani rivojlantiradi? 
89. ... –o„quv materiallar, o„zlashtirilgan o„quv materiallarini mustahkamlash 
uchun mashqlar. Bular o`quvchilarning mustaqil ishlarini faollashtirishga 
yordam beradilar. 
90. ... o„quv materialini k o„rgazmali namoyish etishga, uni tizimli yetkazib 
berishga yordam beradi; o`quvchilarga o„quv materialini tushunishlariga va 
yaxshi eslab qolishlariga imkon beradi 
91. «B/B/B» – bu ... imkon beruvchi grafik-organayzerdir 
92. «Klaster» – bu ... imkon beruvchi grafik-organayzerdir 
93. «Venn diagrammasi» – bu ... imkon beruvchi grafik-organayzerdir 
94. «T-jadval» - bu ... imkon beruvchi grafik-organayzer 
95. Quyidagilardan qaysi biri oila tarbiyasi metodi hisoblanmaydi? 
96. Bir millatga mansub xalqlar e‟tiqod qiladigan dinlar qanday nomlanadi? 
97. Qaysi diniy ta‟limotda olam paydo bo‟lib, yemirilib, yo‟q bo‟lib turadi, ya‟ni 
olamning yashashi progressiv emas, aksincha progressiv xarakterga ega, har bir 
davr olamning yuksak rivojlangan cho‟qqisidan boshlanib, uning inqirozga 
uchrashishi bilan tugaydi deb talqin etiladi. 
98. O‟zbek xalqining shakllanish jarayoni qaysi asrlarda nihoyasiga yetgan? 
99. O‟zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‟zbekiston Respublikasi Oliy 
va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi huzurida O‟zbekistonning eng yangi tarixi 
bo‟yicha jamoatchilik kengashini tashkil etish to‟g‟risida”gi qarori qachon 
e‟lon qilingan. 
100. O‟zbekistonning eng yangi tarixi davrini necha bosqichga bo‟lib, ilmiy 
o‟rganish, nazariy taqiq etish tavsiya etiladi?