Suvning qattiqligi. Suvning qattiqligi – uning sifatini bеlgilaydigan ko‘rsatkichlardan biri
hisoblanadi. Tabiiy suvlarning qattiqligi ulardagi kaltsiy va magniy tuzlarining bo‘lishi bilan
bog‘liqdir. U Са
2+
va Мг
2+
ionlarining bir litr suvdagi umumiy millimol miqdori bilan ifodalanadi.
Qattiqlik uch turga bo‘linadi: muvaqqat, doimiy va umumiy.
Muvaqqat (karbonatli) qattiqlik
Q
м
, asosan, suvda kaltsiy va magniy gidrokarbonatlari Са(НСО
3
)
2
va Мг(HCО
3
)
2
larning
bo‘lishligi bilan ifodalanadi, ular suv qaynatilganda erimaydigan tuzlarga aylanadi va qattiq cho‘kma
(quyqum) tarzida cho‘kadi:
Са(НСО
3
)
2
СаСО
3
СО
2
Н
2
О
Мg(НСО
3
)
2
МgСО
3
СО
2
Н
2
О
Doimiy (karbonatsiz) qattiqlik Qd suvdagi kaltsiy va magniy xloridlari, sulfatlari, nitratlari
miqdori bilan aniqlanadi, ular suv qaynatilganda ham eritmada erigan holatda qoladi.
Suvning muvaqqat va doimiy qattiqliklarining yig‘indisi umumiy qattiqlik dеyiladi.
Tabiiy suvlar umumiy qattiqligi bo‘yicha: yumshoq (Q
у
2); o‘rtacha qattiq (Q
у
2
10) va
qattiq (Q
у
10) suvlarga bo‘linadi.
Suvning qattiqligi vaqtinchalik, doimiy va umumiy bo‘ladi. Vaqtinchalik qattiqlikni kaltsiy va
magniyni gidrokarbonatlari Са(НСО
3
)
2
, Мg(НСО
3
)
2
tashkil qiladi. Ular suvni qaynatganda oson
parchalanib, cho‘kmaga tushadi va suv tozalanadi.
2
2
3
2
3
CO
O
H
CaCO
)
HCO
(
C
a
