1. Psixologik konsultatsiya va uning yuzaga kelishi

2.Konsultativ ta’sir texnologiyalari.
Konsultativ ta’sir etish texnologiyasi deganda, psixolog konsultant mijoz bilan psixologik maslahat jarayonida ko’zlangan maqsadga erishish uchun foydalanadigan usul hamda vositalar tushuniladi. Xususan, psixolog N. Obozov ushbu masalaga quyidagicha yondashadi. U psixolog konsultant faoliyati samaradorligi uchun e’tiborga olishi lozim bo’lgan jihatlarni sanaydi:

Insonning individual tafovutlariga baho bermasdan aloqa o’rnatish bo’lib, u quyidagi ko’nikma va malakalarni o’z ichiga oladi:

1. Konsultatsiyaga murojaat qilgan shaxsning emotsional

   
   

holatiga nisbatan aniq yondasha olish (ko’p savol bermaslik);

2. Plastiklikka ega bo’lish bunda mijozni noqulay holatga

   
   

soluvchi mavzulardan tez olib chiqib keta olish tushuniladi;

3. Psixolog konsultantning emotsional vamin hamda sabr-

   
   

toqatli bo’lishi;

4. Xulq-atvorning umummadaniy qoidalariga amal qilishi(chiroyli gapirish, jargonlardan foydalanmaslik);

   
   

5. Xulq-atvor doirasida belgilangan vazifalarni boshidan oxiriga qadar uzviyligini ta’minlay olish;

   
   

6. Nizoli vaziyatlarda inson xulq-atvori bilan bog’liq bo’lmagan imkoniyatlar haqidagi bilimlarga ega bo’lish.

   
   

7. Obozov singari R. Kochyunans ham quyidagi ta’sir texnologiyasi sifatida psixolog konsultatsiya jarayonida insonlar bilan munosabatda chuqur qiziqishni namoyon etishi lozim deb hisoblaydi va ular ichiga quyidagilarni kiritadi:

   
   

• mijoz xulq-atvori hamda ustanovkasiga nisbatan sezgirlik;

  
  

• emotsional barqarorlik va obyektivlik;

  
  

• shaxsiy tajribaga nisbatan ochiqlik;

  
  

• o’z o’zini anglashning rivojlanganligi.

  
  

N.V. Somokina psixolog konsultant faoliyatida uchrashi mumkin tipik xatolarga quyidagilarni kiritadi.

1. Konsultatsiya jarayonida psixolog konsultant o’zini ko’rsatishga intilishi;

   
   

2. Haddan ortiq tabiiylik yoki sun’iylikka yo’l qo’ymasligi;

   
   

3. Psixologning foydali maslahatlar berishga intilishi;

   
   

4. psixologik konsultatsiya psixologning monologiga aylanib qolmasligi;

   
   

5. psixolog shaxsiy qiyinchiliklarini mijozga ko’chirishi;

   
   

6. psixolog tomonidan patsientni baholanishi;

   
   

7. psixolog mijozning muammolarini o’z shaxsiy qiyinchilikari sifatida kechirishi;

   
   

8. juda uzoq davom etgan konsultatsiya

   
   

9. psixolog mijoz tomonidan manipulyatsiya obyektiga aylanib qolishi.

   
   

2. Psixolog konsultant o’z faoliyatining samaradorligini oshirish uchun patsient xabar yetkazuvchi verbal hamda noverbal signallarni ham nazardan chetda qoldirmasligi darkor. Quyidagi jadvalda noverbal singnallarning umumiy ko’rinishlarini taqdim etamiz.