1. Pul muomilasi statistikasining bank muassalarida tashkil qilish va uning asosiy vazifalari

Pul muomilasi statistikasida asosan:
1. Muomila uchun zarur bo'lgan pul mikdori;
2. Pul belgi (kupyura)larning o'rtacha mikdori;
3. Pul (Naqd ) massasining aylanishlar soni;
4. Sumning o'rtacha aylanish tezligi;
5. Pul (naqd) massasi tarkibidagi pul belgi (kupyura)larining salmoglari;
6. Pul (Naqd ) massasining kuchib yurish (migratsiya) koeffitsienti, kabi ko'rsatkichlar qo'llaniladi.
Ular yordamida pul muomilasi statistikasida tuziladigan hisobotlarni tahlil qilish, xulosalar chiqarish mumkin. Kuyida ushbu ko'rsatkichlarni ayrimlarini hisoblash yullari keltirilgan:
Bank muassasalarining kassasalari orkali pul (Naqd ) massasining aylanishlar soni (S) kuyidagi formula orkali hisoblanadi

S=KT/Murt bu erda

KT- bank kassasalariga tushayotgan tushumlar;

Murt-muomiladagi o'rtacha pul massasi;

Pul (Naqd ) massasining aylanishini yanada yakkolrok tasvirlash uchun sumning o'rtacha aylanish tezligini (t) ham hisoblanadi. Bu ko'rsatkichni kuyidagi formula orkali aniqlash mumkin:

t= MurtxK/KT ,

yoki soddarok xolda,

1=K/S bu erda,

K - kunlar, davr mobaynidagi kunlar soni;

S - pul (Naqd ) massasining aylanishlari soni;

Pul muomilasini tartibga solishda Naqd pullarning kuchib yurishi koeffitsienti (Kk)ni hisoblab, bilib borish muxim ahamiyatga ega:

Kk=MOp/MChp bu erda,

MOp - tumanlar guruxi bo'yicha muomiladan olib quyilgan pul miqdori;

MChp - tumanlar guruxi bo'yicha muomilaga chiqarilgan pul mikdori.
Xozirgi kunda mustakil davlatlarning (sobik SSJI territoriyasidagi) kupchiligi uz milliy pul birligiga ega emaslar, shuning uchun ular utish davrida, toki uz milliy pul birliklarini chiqargunlaricha sumdan foydalanish to'g'risida uzaro kelishib olganlar. Bu esa uz navbatida sum xarakat kilayotgan davlatlararo nakl pulning kuchib yurish (migratsiya)ini kuyidagi formula yordamida hisoblanadi: