38. Elektr energiyasi yordamida qizdirish usullari
Zamonaviy texnikaga yuqori darajadagi sof metall va qotishmalar zarur. Ular yuqori yuklama va haroratlarda ishlaydigan detallar (gaz turbinalarining kurakchalari, raketa dvigatelining qismlari)ni tayyorlashda qo‘llaniladi. Bu maqsadlar uchun niobiy, molibden, tantal, volfram va ularning qatnashchilari ishlatiladi. Ular tarkibida juda kam miqdorda gaz aralashmalari (azot, kislorod,
vodorod) va shuningdek, qattiq aralashmalar (uglerodli va boshqalar) bo‘lsa, metallarning mexanik xossalari keskin pasayib ketadi, murtligi oshadi, payvandlanishi yomonlashadi va hokazo.
Yuqori sifatli sof metall va qotishmalar elektr pechlarida olinadi. Elektr pechlarida chuqur vakuum (10-5-10-7 mm.sm.ust.gacha)ni hosil qilish va shuningdek, himoyalovchi atmosferadan foydalanish mumkin. Vakuum texnikasining tez rivojlanishi natijasida chuqur siyraklik sharoitida 30 t. va undan
og‘ir sof quymalarni olish imkoniyatiga ega bo‘linadi. Bunday sharoitda olingan metallning fizik va mexanik xossalari keskin yaxshilanadi. Masalan, vakuumda eritib olingan po‘latdan yasalgan podshipnik (turumtak)ning ishlash muddati 4-5 marta ortadi.Elektrik qizdirish paytida ishchi kameradagi haroratni 1-60S aniqlik bilan rostlash mumkin. Bu oldindan belgilangan xossali metallar olish uchun muhim ahamiyatga ega.
Hozirgi paytda sanoatda qo‘llaniladigan elektrik qizdirish turlari
quyidagilarga bo‘linadilar:
1) Qarshilik pechlarida bilvosita qizdirish; 2)Bevosita qizdirish; 3)Induksion yuqori chastotali qizdirish; 4)Yoyli qizdirish; 5)Elektron - nurli qizdirish; 6)Plazmali qizdirish;
7)Optik qizdirish 39. .Qarshilik usulida ishlovchi pechlar.
Elektr qarshilik pechlari elektr energiyasining issiqlik enegiyasiga aylantirish usuli bo‘yicha bevosita va boshqa biror muhit orqali (bilvosita) taʼsir qiluvchi turlariga, vazifasi bo‘yicha erituvchi va istuvchi pechlarga, hamda ish harakteri va maʼsulotini yuklash va bo‘shatish usuli bo‘yicha davriy hamda uzluksiz ishlovchi pechlarga bo‘linadi. Qarshilik pechlarida temperaturani o‘lchash uchun quydagi asboblar qo‘llaniladi:
