1 T. C. Sağlik bakanliği bakirköy dr. Sadġ konuk eğĠTĠm ve araġtirma hastanesġ



Yüklə 1,13 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/7
tarix03.02.2017
ölçüsü1,13 Mb.
#7520
1   2   3   4   5   6   7

     3. Perhizde değilken önemli derecede kilo kaybı ya da kilo alımının 

olması  (örneğin:  ayda  vücut  kilosunun  %5‟inden  fazlası  olmak  üzere 

ya da hemen hergün iştahın azalmış ya da artmış olması.) 

    Not: çoçuklarda beklenen kilo alımının olmaması. 



     4. Hemen hergün, insomnia (uykusuzluk) ya da hipersomnia (aşırı 

uyku) olması. 



     5. Hemen hergün, psikomotor ajitasyon ya da reterdasyonun olması 

 (sadece  huzursuzluk  ya  da  ağırlaştığı  duygularının  olduğunun 

bildirilmesi  yeterli  değildir,  bunların  başkalarınca  da  gözleniyor 

olması gerekir.) 



     6. Hemen hergün yorgunluk-bitkinlik ya da ya da enerji kaybının 

olması 


     7. Hemen hergün, değersizlik, aşırı ya da uygun olmayan suçluluk 

duygularının (hezeyan düzeyinde olabilir) olması 

     8.  Hemen  hergün,  düşünme  ya  da  düşüncelerini  belli  bir  konu 

üzerinde yoğunlaştırma yetisinde azalma ya da kararsızlık (ya hastanın 

kendisi söyler ya da başkaları bunu gözlemiştir.) 

     9.  Yineleyici  ölüm  düşünceleri    (sadece  ölmekten  korkma  olarak 

değil), özgül bir tasarı kurmaksızın yineleyen intihar etme düşünceleri, 

intihar girişimi ya da intihar etmek üzere özgül bir tasarının olması. 



B. 

Bu 


semptomlar 

bir 


Mikst 

Epizodun  tanı  ölçütlerini 

karşılamamaktadır. 

C. Bu semptomlar klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal

mesleki  alanlarda  ya  da  önemli  diğer  işlevsellik  alanlarında 

bozulmaya neden olur. 

D.  Bu  semptomlar  bir  madde  kullanımının    (örnegin:  kötüye 

kullanılabilen bir ilaç) 



E. Bu semptomlar Yas‟la daha iyi açıklanamaz, yani sevilen birinin 

yitirilmesinden sonra    bu semptomlar 2 aydan daha uzun sürer ya da 

bu 

semptomlar, 



belirgin  bir  işlevsel  bozulma,  değersizlik 

düşünceleriyle hastalık düzeyinde uğraşıp durma, intihar düşünceleri, 

psikotik semptomlar ya da psikomotor retardasyonla belirlidir (35). 

 

 



 

 

28 


 

 

MATERYAL VE METOD 

 

Olgular 



 

Bu  çalışmaya  Bakırköy  Dr.Sadi  Konuk  Eğitim  ve  Araştırma 

Hastanesi  Diyaliz  ünitesinde  takip  edilmekte  olan  63  hemodiyaliz  ve 

periton diyalizi hastası ve bakım verenleri  alınmıştır. 

 

  ÇalıĢmaya alınma kriterleri 

 

*4  aydan  uzun  süredir  hemodiyaliz  ve  periton  diyalizi  tedavisi 



görmekte olan hastalar 

*18 yaş üzeri olan hastalar 

*İletişim sorunu olmayan hastalar 

*Çalışma hakkında bilgilendirilmiş çalışmayı kabul eden hastalar 

 

  ÇalıĢmaya alınmama kriterleri 

 

*  4  aydan  daha  kısa  süredir  hemodiyaliz  ve  periton  diyalizi  tedavisi 



gören hastalar 

* 18 yaşın altında olan hastalar 



  Veri Toplama Yöntemi 

 

   


Çalışma öncesi hemodiyaliz , periton diyalizi hastaları ve bakım 

verenleri  ile  yüzyüze  görüşme  yapılarak  çalışmanın  amacı  hakkında 

bilgi verilmiş ve çalışma için izin alınmıştır. 

 

  



 Hastalarla  ve  bakım  verenleri  ile    görüşülerek  yaş,  cinsiyet, 

eğitim  durumu  (okur-yazar  değil,  ilkokul,  ortaokul,  lise,  üniversite), 

bakım  verenin  yakınlığı,  doğum  yeri  (il,  ilçe,  köy),  net  geliri,  gibi 

sosyodemografik özellikleri kaydedildi. 

 

   


Hastaların diğer özellikleri; hemodiyaliz  süreleri, primer böbrek 

hastalığı  nedeni  (diyabetes  mellitus,  hipertansif  nefroskleroz, 

glomerülonefrit  ...  vb)  ve  ilave  hastalık  mevcudiyeti  (diabet, 


 

 

29 


 

hipertansiyon, koroner kalp hastalığı..vb) merkezlerindeki kayıtlardan 

ve ilgili hekimlerle görüşülerek tespit edildi. 

 

  Hastaların  hemodiyaliz  seansında  prediyalitik  sistolik  ve 



diyastolik 

kan 


basınçları,  merkezlerindeki  hemşire  gözlem 

kayıtlarından elde edildi. 

 

  

Yaşam kalitesinin değerlendirilmesinde; yaşam kalitesi ölçekleri 



içinde  jenerik  özelliğine  sahip  ve  geniş  açılı  ölçüm  sağlayan  1992 

yılında  Rand  Coorpation  tarafından  geliştirilip  kullanıma  sunulmuş 

Short Form -36 (SF-36) kullanılmıştır. SF-36 bir çok dillere çevrilmiş, 

Türkçe  için  ise  bedensel  hastalığı  olanlarda  geçerliliği  ve  güvenirliği 

Koçyiğit ve ark. tarafından tanımlanmıştır (36). 

 

  Ölçek adından da anlaşıldığı gibi 36 maddeden oluşmaktadır ve 



bunlar  8  skalanın  ölçümünü  sağlamaktadır;  (1)  Fiziksel  fonksiyon; 

sağlık  sorunları  nedeniyle  fiziksel  aktivitelerin  kısıtlanması  (masa 

itmek,  poşet  taşımak,  merdiven  çıkmak,  yürümek  gibi  günlük 

aktivitelerin  etkilenmesi),  (2)  Sosyal  fonksiyon;  fiziksel  ve  duygusal 

nedenlerle  sosyal  aktivitelerin  kısıtlanması    (arkadaşlarını  ve 

akrabalarını  ziyaret  gibi),    (3)  Rol  fiziksel  fonksiyon;  fiziksel  sağlık 

sorunlarına  bağlı  rol  kısıtlılıkları  çalışma  saatleri  ya  da  günlük 

aktivitelerden kaynaklanan fiziksel sağlık sorunlarına etkileri gibi) , 



(4)  Emosyonel  rol  fonksiyon;  emosyonel  sorunlara  bağlı  rol 

kısıtlılıkları (çalışma ya da günlük aktiviteler üzerine depresyon ya da 

anksiyete  gibi  emosyonel  sorunların  etkisi),    (5)  Mental  sağlık; 

psikolojik sıkıntı ve iyilik ile ilgili olarak genel mental sağlık, 



(6)  Zindelik;  (enerji,yorgunluk  düzeyinin  objektif  değerlendirilmesi 

konusunda sorular gibi),  (7) Ağrı; ağrının şiddeti ve çalışma gücünü 

nasıl etkilediği ve (8) Genel sağlık anlayışı; (kendi sağlığı konusunda 

hisleri). 

 

   


Değerlendirme  bazı  maddeler  dışında  Likert  tipi  yapılmakta  ve 

son 4 hafta göz önünde bulundurulmaktadır. Alt ölçekler sağlığı 0-100 

arasında  değerlendirir  ve  puan  yükseldikçe  yaşam  kalitesinin  iyi 

olduğu  şeklinde  değerlendirilir.  Bedensel  hastalığı  olanlarda  yaşam 

kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılabileceği bildirilmektedir. 

 


 

 

30 


 

   


SF-  36    yaşam  kalitesinin  genel  toplum  örneğinde  güvenilirlik 

çalışmasında , akılsal işlev dışında tüm alt boyutlarda puanlar sıfır ve 

100 arasında değişmektedir.  Medyan değerler genel sağlık algısı için 

72,  yaşamsallık  için  70,    ve  akılsal  işlev  için  76  dır.  Diğer  yaşam 

kalitesi boyutlarında medyan değer 100 dür. Fiziksel sağlık özet skor 

değerleri  14  ve  63  arasında  değişmektedir;  Akılsal  sağlık  özet  skor 

değerleri 26 ve 70 aralığındadır. Fiziksel ve akılsal sağlık ve medyan 

değerler sırasıyla 56 ve 52 dir (37). 

 

    


SF-36‟  yı  seçmemizin  nedeni  kavramının  tanımı  ve  kullanımı 

konusunda basılı bir rehberin olması ve bu ölçeğin diyaliz hastalarında 

kullanımının  uygun  ve  yararlı  olduğunu  belirten  çalışmaların 

bulunması,

 

uygulama,  değerlendirme  ve  yorumlanmasının  kolay 



olmasıdır.10-15  dakika  içinde  uygulama  tamamlanır.  Ancak  ölçeğin 

önemli bir dezavantajı; uyku kontrolü , cinsel işlevleri değerlendirme 

ve aile fonksiyonu ile ilgili başlıklar içermemesidir. 

 

   



SF-36  gerek  uygulamada  rahat  ve  kolay  kullanımıyla  gerekse 

çoğu  hasta  gruplarında  kullanışlı  ve  yararlı  olmasıyla  ve  bir  çok 

çalışmada geçerlilik, güvenilirlik, duyarlılığın gösterilmiş olmasından 

dolayı  kronik  hastalığı  olan  hastalarda  yaşam  kalitesinin 

değerlendirilmesi yönünden önerilir. 

 

   



Hastane  Anksiyete  ve  Depresyon  (HAD)  Ölçeği  Zigmond  ve 

Snaith  (1983)  tarafından  geliştirilip  geçerlilik  ve  güvenilirliği 

yapılmıştır.  Anksiyete  ve  depresyon  alt  ölçeklerini  içermektedir. 

Ölçek bir kendini-bildirim ölçeğidir ve 7‟si depresyon, 7‟si anksiyete 

belirtilerini  araştıran  toplam  14  maddeden  oluşmaktadır.  Yanıtlar 

dörtlü  Likert  biçiminde  değerlendirilmektedir  ve  0-3  arasında 

puanlanmaktadır. Ölçeğin amacı tanı koymak değil bedensel hastalığı 

olanlarda anksiyete ve depresyonu kısa sürede tarayarak risk grubunu 

belirlemektir. Çünkü herhangi bir psikiyatrik bozukluğun etkili olduğu 

durumda  sağaltım  oldukça  farklılık  göstermektedir.  Ayrıca  ölçek 

hastanın  emosyonel  durumunun  değişiminin  değerlendirilmesinde  de 

kullanılabilmektedir.  

  

 Başlığındaki  hastane  sözcüğüne  karşın  alanda  ya  da  birinci 



basamakta  yapılan  araştırılmalarda  da  bu  ölçekten  yararlanılabilir. 

 

 

31 


 

HAD  Ölçeği‟nde  varolan  bedensel  hastalığın  ölçek  sonuçlarına 

etkisinin en aza indirilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle hiçbir bedensel 

belirti  içermemektedir.  Depresyon  alt  ölçeğinin  hazırlık  çalışmaları 

sırasında  “kalkmam  gereken  zamandan  önce  uyanıyorum”  maddesi 

diğer  maddelerle  uyumsuz  bulunmuş  (r=0.11)  ve  çıkarılmıştır. 

Psikiyatri  kliniklerine  başvuran  hastalarda  sık  rastlanmasına  rağmen, 

diğer  kliniklere  başvuran  hastalarda  pek  sık  rastlanmayan  özkıyım 

girişimi ve fobik kaçınma gibi belirtilere de yer verilmemiştir. Ancak, 

bu  hastalarda  depresyonun  ayırt  edilmesinde  önemli  bir  belirti  olan 

anhedoni üzerine yoğunlaşılmıştır.  

   


Ölçeğin tümüyle orta düzeyde doldurulmaması için ayarlamalar 

yapılmıştır.  Yanıt  tekrarlarını  önlemek    amacı  ile  bir  değişikliğe 

gidilmiş,  bir  maddedeki  ilk  yanıt  şiddeti  yansıtırken,  bir  sonraki 

maddede  sonuncu  yanıt  en  yüksek  şiddeti  yansıtacak  şekilde 

düzenlenmiştir.  Puanlamanın  hazırlanmasında  “0-1  arası”  hasta 

olmayan,  “2”  sınırda  hasta,  “3-4”  belirgin  hasta  olarak  kabul 

edilmiştir. HAD ölçeğinin kullanışlı bir değerlendirme aracı olduğu ve 

puan  aralıklarını  yanlış  pozitif  ve  yanlış  negatif  sonucu  en  aza 

indirecek  şekilde  verdiği  kanıtlanmıştır  (39).  Ölçekten  elde  edilen 

puanın  bedensel  hastalığın  varlığından  etkilenmediği  gösterilmiştir 

(40).  

  

 Formun    Türkçe    geçerlilik    ve    güvenilirliği    Aydemir 



tarafından yapılmış,  ölçeğin  bedensel  hastalığı  olanlarda  depresyon  

ve  anksiyete    belirtilerini    tarama    açısından    güvenli    olduğu 

belirlenmiştir  (36).    Türkiye‟de    yapılan    çalışma    sonucunda  

anksiyete alt  ölçeği   için  kesme  puan   10/11,  depresyon  alt  ölçeği  

için   7/8 bulunmuştur.  Bu  puanların  üzerinde  puan  alanlar   risk   

altında  olarak      değerlendirilir.    İki      alt    ölçekten    de    alınacak    en  

düşük    puan      0,    en  yüksek  puan      21‟dir.    HADÖ    bedensel   

belirtilere  ilişkin    madde    içermemesi    nedeniyle    tercih    edilmiştir  

(13-38). 

 

   Diyaliz    hastalarının    bakımı,  bakıcı    konumundaki    kişiler    için 



psikolojik  ve  sosyoekonomik  açıdan  oldukça  zordur. Bakıcı yükü 

terimi  de,    fiziksel,    emosyonel    ve    finansal    olarak      karşılaşılan 

güçlüğün  bir  derecesi  olarak   kullanılmaktadır.  


 

 

32 


 

 

Bakım  verenin  yükü  kavramı  ilk  kez  Zarit  ve  arkadaşları 



tarafından 1980 yılında demans hasta grubu için önerilmiş olup (41), 

bu  terimle  bakım  verme  işinin  fiziksel,  emosyonel  ve  ekonomik 

bedelleri  ifade  edilmektedir.  Bu  tarihten  sonra  bakım  verenin  yükü 

kavramının  incelenmesi  demans  hasta  grubuyla  sınırlı  kalmayıp; 

Romatiod Artrit (42),  Kalp Yetmezliği (43),  gibi kronik hastalıklar; 

Amiyotrofik  Lateral  Skleroz  (44),  Beyin  Tümörü  (45),  paraplejiler 

(46),    Multipl  Sklerosis  (47),  Parkinson  Hastalığı  (48)    ve  inme  (49) 

gibi  nörolojik  hastalıklar;  anoreksiya  ve  bulimiya  nervosa  gibi  yeme 

bozuklukları  gruplarında  da  test  edilmiştir.  Bu  doğrultuda  bakım 

verme  yükünü  ölçümlemeyi  amaçlayan  hatta  bazı  hastalıklara  özgün 

olarak  tasarlanan  pek  çok  farklı  ölçek  üretilmiş  olsa  da  Zarit  ve 

arkadaşları  tarafından  1985  yılında  geliştirilen  Zarit  Bakım  Verenin 

Yükü Ölçeği  (Zarit Caregivers Burden Scale)  hala en sık kullanılan 

ölçeklerden biridir.  

Ölçek    bakım  verenin  yükünü,    bakım  verenin  sağlığını, 

psikolojik iyilik halini, ekonomisini ve sosyal yaşamını değerlendiren 

toplam  22  sorudan  oluşmaktadır.  Zarit  Bakım  Verenin  Yükü  Ölçeği 

(ZBVYÖ) Likert tipi bir ölçek olup yanıtlar “asla”  ve  “neredeyse her 

zaman” arasında değişmekte olup 0-4 puan arası skorlanmaktadır (50). 

2006 yılında yayımlanan inme, kronik obstruktif akciğer hastalığı ve 

genel  yeti  yitimi  olmak  üzere  3  farklı  hastalık  grubunun  bakım 

verenleri üzerine yürütülen bir çalışmada, ZBVYÖ‟nden  24 puan alan 

bakım verenlerin %72‟sinde CES-D ile olası depresyon saptanmış, 24 

kesme puan olarak kabul edilmiştir (51). 

   

 Bu    çalışmada    SF-36  yaşam  kalitesi  ölçeği,  HAD  ölçeği 



kullanılarak Hemodiyaliz  ve  Periton  diyalizi  hastalarında  ve bakım 

verenlerinde    yaşam  kalitesinin,anksiyete  ve  depresyona  etkileri  ile 

ZBVYÖ‟ni  kullanarak    bakıcı  durumundaki  kişilerin  bakım  verme  

yükünü  ve  bu  yükün  ,  hastaların  yaşam  kalitesi  ,anksiyete  ve 

depresyonları ile ilişkisini değerlendirmek amaçlanmıştır.

  

 



 

 

 



 

 

33 


 

Ġstatistiksel Ġncelemeler 

Çalışmada  elde  edilen  bulgular  değerlendirilirken,  istatistiksel 

analizler  için  NCSS  2007&PASS  2008  Statistical  Software  (Utah, 

USA)  programı  kullanıldı.  Çalışma  verileri  değerlendirilirken 

tanımlayıcı  istatistiksel  metodların  (Ortalama,  Standart  sapma, 

frekans) 

yanısıra 

niceliksel 

verilerin 

karşılaştırılmasında 

parametrelerin  gruplar arası karşılaştırmalarında Oneway Anova testi 

kullanıldı.  Parametreler  arasındaki  ilişkilerin  incelenmesinde  Pearson 

korelasyon  analizi  kullanıldı.  Sonuçlar  %95‟lik  güven  aralığında, 

anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi. 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

34 


 

                            BULGULAR 

 

 

 

Çalışma Bakırköy Dr.Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi 

Diyaliz  ünitesi‟ndeki  toplam    63  periton  ve  hemodializ  hastası  ve  63 

hasta yakını (bakım vereni) üzerinde yapılmıştır. 

 

 

 



 

Tablo 2: Hastaların Demografik Özelliklerinin Dağılımı 

Hastanın 

Min - Max 

Ort ± SD 

Yaş 

18 – 80 


47,04 ± 15,21 

Diyaliz Süresi 

6 -168 


38,19 ± 34,86 

 





Cinsiyet 

Kadın  

34 


54,0 

Erkek 

29 


46,0 

Eğitim Düzeyi 

Eğitimsiz 

10 


15,9 

İlkokul 

38 


60,3 

Ortaokul 



7,9 



Lise 



12,7 



Üniversite 



3,2 



Toplam 

63 

100 

 

Hastaların  yaşları  18  ile  80  arasında  değişmekte  olup  ortalama 



yaş 47.04±15.21‟dir. 

Hastalık  süresi  6  ay  ile  168  ay  arasında  değişmekte  olup 

ortalama hastalık süresi 38.19±34.86 aydır. 

 

 



 

 

35 


 

 

Hastaların %54‟ü (n=34) kadın, %46‟sı (n=29) erkektir. 



 

 

 



Şekil 1: Hastaların Cinsiyet  Durumlarının Dağılımı 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Cinsiyet Dağılımı

Kadın 


54,0%

Erkek


46,0%

 

 

36 


 

Hastaların  %60.3‟ü  (n=38)  ilkokul,  %7.9‟u  (n=5)  ortaokul, 

%12.7‟si  (n=8)  lise,  %3.2‟si  (n=2)  üniversite  mezunu  iken,  %15.9‟u 

(n=10) eğitim almamıştır. 

 

 

 



Şekil 2: Hastaların Eğitim Durumlarının Dağılımı 

 

Tablo 3: Hastaların Anksiyete ve Depresyon Puanlarının Dağılımı 

Hastanın 

Min - Max 

Ort±SD 

Anksiyete Puanı 

0 -18 


8,61±5,30 

Depresyon Puanı 

0 -21 


8,36±5,72 

 

 

Hastaların anksiyete puanları 0 ile 18 arasında değişmekte olup; 



ortalaması 8.61±5.30‟dur. 

 

Hastaların depresyon puanları 0 ile 21 arasında değişmekte olup; 



ortalaması 8.36±5.72‟dir. 

 

 



Hastanın Eğitim Durumu

Eğitimsiz

15,9%

İlkokul


60,3%

Ortaokul


7,9%

Lise


12,7%

Üniversite

3,2%


 

 

37 


 

Tablo 4: Primer Hastalık Dağılımı 

 

 

 

 

  

   Hastaların  %28.6‟sının  primer  hastalığı  bilinmiyorken, 

%27‟sinde 

hipertansiyon, 

%11.1‟inde 

diyabet, 

%9.5‟inde 

diyabet+hipertansiyon,  %3.2‟sinde  IGA  nefropati,  1‟er  olguda 

HT+RPGN,  FMF+Amiloidoz,  PBH+HT,  GMN+HF,  tek  böbrek, 

HT+KVH, GMN+Skleroder, skleroderma, HELLP, PBH, VUR, FMF, 

GUT hastalığı vardır. 

 

 

 







Primer Hastalık 

Bilinmiyor 

18 


28,6 

HT 

17 


27,0 

DM 



11,1 



DM + HT 



9,5 



IGA Nefropati 



3,2 



HT + RPGN 



1,6 



FMF + AMİLOİDOZ 



1,6 



PBH + HT 



1,6 



GMN + HT 



1,6 



Tek Böbrek 



1,6 



HT + KVH 



1,6 



GMN + Skleroder 



1,6 



Skleroderma 



1,6 



HELLP 



1,6 



PBH 



1,6 



VUR 



1,6 



FMF 



1,6 



GUT 



1,6 



TOPLAM 

63 

100 

 

 

38 


 

Tablo 5: Hastanın SF-36 Puanları 

SF-36 

Min - Max 

Ort ± SD 

Fiziksel Fonksiyon 

0 -100 


49,44 ± 27,56 

Fiziksel Rol Fonksiyonu 

0 -100 


21,42 ± 33,55 

Emosyonel Rol Fonksiyonu 

0 -100 


28,56 ± 40,53 

Zindelik \ Yorgunluk 

0 -100 


40,31 ± 25,57 

Mental Sağlık 

12 -100 


50,80 ± 22,96 

Sosyal Fonksiyon 

0 -100 


50,47 ± 29,29 

Ağrı 

10 -100 


58,37 ± 29,48 

Genel Sağlık 

0 -80 


35,91 ± 19,15 

 

 

Hastaların; 

Fiziksel fonksiyon puanları 0 ile 100 arasında değişmekte olup; 

ortalaması 49.44±27.56‟dır. 

 

Fiziksel  rol  fonksiyon  puanları  0  ile  100  arasında  değişmekte 



olup; ortalaması 21.42±33.55‟dir. 

Emosyonel rol fonksiyon puanları 0 ile 100 arasında değişmekte 

olup; ortalaması 28.56±40.53‟tür. 

Zindelik/yorgunluk puanları 0 ile 100 arasında değişmekte olup; 

ortalaması 40.51±25.57‟dir. 

Metal  sağlık  puanları  12  ile  100  arasında  değişmekte  olup; 

ortalaması 50.80±22.96‟dır. 

Sosyal  fonksiyon  puanları  0  ile  100  arasında  değişmekte  olup; 

ortalaması 50.47±29.29‟dur. 

Ağrı  puanları  10  ile  100  arasında  değişmekte  olup;  ortalaması 

58.37±29.48‟dir. 

Genel  sağlık  puanları  0  ile  80  arasında  değişmekte  olup; 

ortalaması 35.91±19.15‟dir. 

 


Yüklə 1,13 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin