1. Tizim tushunchasi va uning turli ta’riflari

36. Internet resurslar va ulardan o‘quv jarayonida foydalanish.

AKTni o‘quv jarayoniga integratsiyasi yangi imkoniyatlar yaratadi hamda o ‘qituvchilar oldida yangi vazifalar qo‘yadi. Bugungi kunda Web- va interaktiv o‘qitish. Animatsiya, modellashtirish va b. foydalanish imkonini berayotgan AKT sohasida erishilgan taraqqiyot kimyoni tushunishni yengillashtirishda muhim ahamiyatga ega. Biz Internet resurslaridan onlayn rejimida ochiq axborotlardan foydalanishimiz zarur. O‘quvchilarga grafik tasvirlar ko‘rsatilishi zarur, molekulalar tuzilishini uch o‘lchamli shaklda ko‘rishiga imkon berilishi kerak.

t almashinish jarayonidir. Audiokonferensiyalarni tashkil etish kompyuter b o‘lishini talab etmaydi, faqatgina uning ishtirokchilari o ‘rtasida ikki tomonlama audioaloqadan foydalanishni k o‘zda tutadi. Videokonferensiyalarda videoapparatura qo‘llaniladi. Ularni o ‘tkazish kompyuter bo‘lishini talab etadi. Videokonferensiya jarayonida bir-biridan ancha uzoq masofada bo‘lgan uning ishtirokchilari televizor ekranida o ‘zlarini va boshqa ishtirokchilarni k o‘rib turadilar. Televizion tasvir bilan bir vaqtda ovoz ham eshitilib turadi. Demak, Internet resurslari xilma-xil, ularning ichida ham foydali ham zararli b o‘lgan ma’lumotlar uchraydi. Hozirgi davrda ta’limiy internet resurslari va qidiruv tizimlaridan o ‘quv jarayonida to ‘g ‘ri maqsadda foydalana oladigan mutaxassislarni tayyorlash va zamonaviy axborot kommunikatsion texnologiyalardan o ‘quv jarayonida foydalanish muhim hisoblanadi.

37. Elektron o‘quv-metodik materiallar majmuasi, uning tuzilmasi va tarkibi. Elektiron darsliklar yaratish texnologiyalari, elektiron darsliklar yaratuvchi dasturiy vositalar, gipermediyali elektiron darsliklar

Elektron o’quv-metodik materiallarni yetkazish va teskari aloqa usullari foydalanuvchining imkoniyatlariga bog’liq ravishda tanlanadi: operativ teskari aloqani ta’minlash uchun elektron pochtadan foydalangan holda, Internet dagi yoki lokal tarmoqdagi ta’lim serveridagi EO’K, disket yoki kompakt-diskdagi avtonom elektron darslik. Ta’lim serveridagi elektron darslik va elektron o’quv kursi: amalga oshirish uchun texnologiyalarni tanlash. Hozirgi vaqtda amaliyotda, EO’Klarini loyihalashda asosan quyidagi texnologiyalar qo’llaniladi: • ma’lumotlar bazalari texnologiyalari (shu jumladan, multimediali) bilan birgalikda yuqori daraja dasturlash tilida loyihalash; • gipermatnli texnologiyalar; • ixtisoslashtirilgan instrumental vositalar yordamida loyihalash.

Elektron o’quv adabiyotlari va ularni ishlab chiqishga qo’yilgan talablar. Keyingi paytlarda darslik va o’quv qo’llanmalar yaratishga yangicha yondashuvlar paydo bo’lmoqda. Bu borada elektron o’quv adabiyotlarini yaratish o’zining ijobiy pedagogik samaralarini bermoqda. Bunda elektron kitoblar (multimedia kitoblar, yarim media kitoblar, gipremedia kitoblar, intellektual kitoblar, telemedia kitoblar, kibernetik kitoblar), elektron nashr, elektron ta’lim resurslari, elektron uslubiy qo’llanma, elektron forumlar, elektron shakldagi o’quv – uslubiy materiallar, elektron o’quv nashri va shu kabilarning ahamiyati beqiyos. Quyida ular tavsiflarini keltiramiz. Elektron darslik – bu an’anaviy darslikdan farqli o’laroq, fanga oid tegishli materiallarni dinamik talqinda, ya’ni foydalanuvchi e’tiborini jalb qiluvchi turli ranglardan, multimedia, audio va video animasiyalar, gipermurojaatlardan o’rinli foydalangan holda tuzilgan yoxud dasturlarshtirilgan darsliklar. U kompyuter texnologiyasiga asoslangan o’quv uslubini qo’llashga, mustaqil ta’lim olishga hamda fanga oid o’quv materiallari, ilmiy adabiyotlarning har tomonlama samarali o’zlashtirilishiga mo’ljallangan adabiyot. Shuningdek, u muayyan fanning o’quv hajmini to’liq qamragan va masofaviy o’qitish hamda mustaqil o’rganish uchun kompyuter texnologiyalariga asoslangan, bo’lib, unda materiallar (o’quv va ilmiy materiallar faqat virtual (matn) shaklida, o’quv materiallari esa virtual (matn) va ikki o’lchamli grafik shaklida) multimedia elementlari, ya’ni ma’lumot ikki – uch o’lchamli grafik ko’rinishida, video, animasiya va qisman virtual (matn) shaklida, obyektlarga nisbatan harakatlanish tasavvurini ifodalaydigan shaklda yaratiladi

Gipermedia kitoblar – bu multimediali kitoblarning takomillashgan shakli bo’lib, bunda foydalanuvchi asosiy matndan tashqari turli qo’shimcha manbalarga ham (sharhlarga, atamalarning izohlariga, tuzatishlariga) murojaat qilishi mumkin.