1. Toponimika tushunchasi va uning mohiyati haqida


Ko`kqarg`a — Samarqand viloyati Narpay rayonidagi qishloq. Qarg`a urug`i ko`k qarg`a, qora qarg`a kabi tarmoqlarga bo`lingan bo`lsa kerak. Ko`kqovg`a



Yüklə 324,5 Kb.
səhifə44/56
tarix27.05.2022
ölçüsü324,5 Kb.
#59721
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   56
1452183509 63273

Ko`kqarg`a — Samarqand viloyati Narpay rayonidagi qishloq. Qarg`a urug`i ko`k qarg`a, qora qarg`a kabi tarmoqlarga bo`lingan bo`lsa kerak.
Ko`kqovg`a — Samarqand viloyati Nurota rayonidagi qishloq. Qo`ng`irot qabilasining bir urug`i qavqa deb atalgan. To`g`risi qovg`a bo`lsa kerak. Qovg`a — quruqdan suv tortadigan charm idish. Osmondagi 12 burjdan biri — dalv yulduzlar turkumi xam qovg`a deyilgan. Idish-tovoq, uy-ro`zg`or asboblari nomlari bilan atalgan urug`lar kam emas. Masalan, boltali, bolg`ali, cho`michli, kosovli va hokazo. Ko`kqarg`a — qovg`a (to`g`risi qovg`ali) urug`ining bir tarmog`i.
Og`aliq — Samarqand shahridan 20—22 km masofada joylashgan oromgoh. Hozirgi kunda u erda turistik baza joylashgan. Bu erdan to 1920 yillarga qadar samarqandliklar ohak olib ketishgan, shu sababdan bu joyni ohakli deb atashgan. Keyinchalik ohakli so`zi buzilib, joy ma`nosiga mos kelmaydigan nom — Og`aliq deb atala boshlagan. Hozir xdm shu nom bilan yuritiladi.
Loyqa — Samarqand viloyati Bulung`ur rayonidagi qishloq. Tog`lardan sel olib kelgan jinslardan xosil bo`lgan maydon loyqa deyiladi. Lekin bu qishloq Bulungur arig`i yoqasida joylashgan. Bulung`ur Mo`g`ul tilida «loyqa suv» demakdir. Demak, loyiqa bilan Bulung`ur «adash» nomlardir.
Zambar — Samarqand viloyati Nurota rayonidagi tog. Biron narsaning o`rta qismi chuqur, ikki chekkasi baland bo`lsa zambar (zanbar, zambil) deyiladi. Masalan, zambarbel (zambilbel) ot.
Zanjirbog` — Samarqand yaqinidagi qishloq. Arab jug`rofiy olimlarining asarlarida Samarqand viloyatining 12 rustaqlaridan biri Sanjarfag`n deb atalgan. Sanjarfag`n toponimi YAngiariq arig`ining o`ng tomonidagi Zanjirbog` qishlog`i nomida saqlanib qolgan vaqf hujjatlarida «Sanjarfag`n degan joy Zanjirbog` nomi bilan mashxurdir», deyiladi. Sanjarfag`n nomi qompo-nentdan iborat, sangarma — sanskritcha «budda monastiri» va fag`n (vag`i) «ibodatxona» so`zlaridan tashkil topgan.
Ishtixon — Samarqand viloyati Ishtixon rayonining markazi. Rivoyatga ko`ra, Samarqanddan Ishtixongacha maxsus quvurda oqizilgan qimizdan podsho totib ko`rgan emish, xalq o`shanda «Qimizni ichdi xon, xon ichdi» degan emish. SHundan buyon qishloq Ichta xon, keyinchalik Ishtixon bo`lib qolgan emish. Ishtixon O`rta Osiyodagi eng qadimiy toponimlardan biri. X asrdayoq Ishtixon kattagina shahar bo`lgan. O. I. Smirnovaning fikricha, Ishtixon so`zi sug`dcha «Sakkiz ariqli», «Sakkiz kanalli» ma`nosini bildiradi. Isht — xasht — sakkiz, xon — ariq, demak sakkiz ariq degan ma`noni bildiradi. Qishloq shu so`zdan olingan.

Yüklə 324,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   56




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin