1-variant Temir-beton karkasli bir qavatli sanoat binolari montaji

3.Konstruksiyalarni qoliplash va armaturalash.
Beton va temirbetonning zamonaviy qurilishda keng qo’llanishining boisi shundaki, ularning fizik-mehanik ko’rsatkichlarining yuqoriligi, ya’ni uzoq chidamliligi, harorat va nam ta’sirlariga yaxshi qarshilik ko’rsatishi, talab etilgan konstruksiyani nisbatan oddiy texnologik usullarni qo’llab hosil qilishlik, shuningdek, unchalik qimmat bo’lmagan mahalliy ashyolardan (metalldan tashqari) foydalanish va boshqalar. Shu sifatlari tufayli dunyo miqyosida beton ishlab chiqarish 2 mlrd. m³ gacha yetdi, bu esa ishlab chiqariladigan boshqa sanoat mahsulotlari va
qurilish materiallariga nisbatan ancha ko’pdir. Zamonaviy va progressiv qurilish materiallarining asosiy mezonlari quyidagilar:
 yangi materiallarni ishlab chiqarishda tabiiy resurslardan imkon darajasida oz, sanoat chiqindilaridan ko’p miqdorda foydalanishlik;
 foydalaniladigan materiallariga ko’ra nisbatan yuqori mustahkamlikka va uzoq chidamlikka erishish;
 boshqa turdagi materiallar bilan birikuvchanligi;
 zaruratga ko’ra bu materiallarni qurilish yoki boshqa zaruriyatlar uchun qayta ishlashlik;
 tejamlilik;
 estetik va me’moriy (arxitekturaviy) sifatining yuqoriligi;
 ishlab chiqarishda va foydalanishda ekologik xavfsizligi.
Yuqorida ta’kidlangan mezonlarga kuproq darajada beton va temirbeton javob beradi. Beton ishlab chiqarishda zararli chiqindilar bo’lmaydi, balkim to’liq chiqindisiz bo’lishi mumkin. Beton konstruksiyani foydalanib bo’lgandan so’ng, betonni, o’zini qurilishning boshqa maqsadlarida qayta ishlash mumkin. Hozirgi vaqtda shunday imkoniyatlar paydo bo’ldiki, bunda beton qorishmasining qo’zg’aluvchanligini va uni uzoq muddatga saqlashlikni betonni kirishini pasaytirish yoki to’liq bartaraf etishni, zavod yoki qurilish maydonidagi ob-havo sharoitiga ko’ra, berilgan.

13-variant
1.Po’lat va aralash karkasli binolarni montaj qilish.
Karkas balandligi 200 m va undan baland, umumiy massasi esa − o’n ming tonnadan ko’p bo’lishi mumkin. O’ta baland binoni po’lat karkasi ustunlar va ikki yo’nalish bo’yicha bikir payvandlik tugunlari bilan rama sistemalariga birlashtirilgan, vertikal va gorizontal (shamol) yuklarini qabul qiluvchi rigellardan iborat. Temir ustunlar payvandlangan, iloji boricha standart prokat profillardan tayyorlanadi. Eng ko’p uchraydigan yuzalar – qo’shtavrli, kvadratli va xochli. Ustunning qisqa yon tomoni odatda frezalanadi. Po’lat ustunlarni tutashuv joylari frezalangan tomonlari bilan
bajariladi. Ustunlarni tutashuv joylari boltlar bilan mahkamlangandan va to’g’rilangandan so’ng kontur bo’ylab payvandlanadi. Karkas ustunlarining tutashuv joylari xar qaysi ikki, uch yoki to’rt qavatdan keyin bir sathda va montaj birikmalari ishlarini bajarish qo’lay bo’lishi uchun yopma sathidan 80...120 sm balandlikda joylashtiriladi. Po’lat karkasni chidamliligini va olovga bardosh berishligini ta’minlash uchun u armaturalanadi va beton bilan qoplanadi, bu o’z navbatida betonni siqilishga ishlashi hisobiga metall sarfini kamaytiradi. Po’lat karkasning rigellari odatda yuza qirqimi qo’shtavrli, payvandlangan, kengaytirilgan pastki tokchaga ega bo’lib, unga qavatlar aro yopmalarning plitalari o’rnatiladi. Karkasning qavatlar ora yopmalari qo’yidagi ayrim qismlardan tuzilishi mumkin:
• bosh (asosiy) va ikkinchi darajali (yordamchi) to’sinlardan (binoning karkasi po’latli bo’lganda) va ular ustiga o’rnatiladigan yig’ma plitalar yoki betonlangan monolit yopmalar;
• faqat tokchasi kengaytirilgan bosh to’sinlardan (rigellardan)va ularga o’rnatiladigan yig’ma temirbeton yopmalardan;
• faqat ustunlar o’qi bo’ylab o’rnatiladigan tirkaladigan temirbeton plitalardan, qo’shni oraliq plitalari qo’yma detallari bilan payvandlash uchun va rigellardan;
• unifikatsiyalashgan, engillashtirilgan, yoki po’lat yoki temirbetonli rigellarni yon o’yiqlariga bemalol o’rnatiladigan ko’p bo’shliqli qavatlararo yopmalardan, lekin ular qo’yma detallar yo’qligi uchun payvandlanmaydi.